جنگ نخست کنگو در سال‌های ۹۷–۱۹۹۶ بین شورشیان مخالف دولت زئیر با حمایت چندین کشور همسایه علیه این دولت درگرفت و در پی آن لوران کابیلا رهبر شورشیان چپ‌گرای کنگویی موفق به سرنگونی حکومت موبوتو سِسه سِکو و به دست گرفتن قدرت شد. کابیلا پس از موفقیت نام این کشور را به جمهوری دمکراتیک کنگو تغییر داد.

جنگ نخست کنگو
بخشی از پیامدهای نسل‌کشی رواندا; جنگ داخلی بوروندی و دومین جنگ داخلی سودان

Map showing the AFDL offensive
تاریخ۲۴ اکتبر ۱۹۹۶ – ۱۶ مه ۱۹۹۷
(۶ ماه، ۳ هفته و ۱ روز)
موقعیت
زئیر، به‌همراه سرایت به اوگاندا و سودان[۴]
نتایج پیروزی اتحاد نیروهای دموکراتیک برای آزادی کنگو
طرف‌های درگیر

 زئیر

 سودان[۱]
شبه‌نظامیان متحد:
رواندا Ex-FAR/ALiR
Interahamwe
CNDD-FDD[۲]
یونیتا[۳]
ADF[۴]


Mai-Mai[الف]

جمهوری دموکراتیک کنگو AFDL
 رواندا
 اوگاندا[۸]
 بوروندی[۹]
 آنگولا[۹]
سودان جنوبی SPLA[۱]
 اریتره[۱۰]
پشتیبانی توسط:
 ایالات متحده آمریکا (مخفیانه)[۱۱]


Mai-Mai[الف]
فرماندهان و رهبران
زئیر موبوتو سسه سوکو
زئیر Donatien Mahele Lieko Bokungu اعدام‌شده
زئیر کریستین تاورنیه
سودان عمر حسن البشیر
جوناس ساویمبی
رواندا Paul Rwarakabije
رواندا Robert Kajuga
رواندا Tharcisse Renzaho
جمهوری دموکراتیک کنگو لوران کابیلا
جمهوری دموکراتیک کنگو André Kisase Ngandu 
رواندا پل کاگامه
رواندا James Kabarebe
اوگاندا یووری موسونی
بوروندی پیر بویویا
آنگولا ژوزه ادوآردو دوس سانتوس
قوا
زئیر: ح. ۵۰٬۰۰۰[ب]
Interahamwe: ۴۰٬۰۰۰ – ۱۰۰٬۰۰۰ مجموع[۱۳]
UNITA: ح. ۱٬۰۰۰[۱۳]
AFDL: ۵۷٬۰۰۰[۱۴]
رواندا: ۳٬۵۰۰[۱۴]
اریتره: ۱ گردان[۱۵]
تلفات و خسارات
۱۰٬۰۰۰–۱۵٬۰۰۰ کشته
هزاران تسلیم شده
۳٬۰۰۰–۵٬۰۰۰ کشته
۲۵۰٬۰۰۰–۸۰۰٬۰۰۰ کشته
۲۲۲٬۰۰۰ پناهنده مفقود شده[۱۶]

یکی از دلایل آغاز این جنگ ناآرامی‌هایی بود که پس از نسل‌کشی رواندا در بخش‌های شرقی زئیر اتفاق افتاد و در پی آن زمینه‌های لازم برای طغیان علیه حکومت ناکارآمد مستقر در کینشاسا را فراهم آورد. مخالفان حکومت سسه سکو که در قالب سازمانی به نام «ائتلاف نیروهای دمکراتیک برای آزادی کنگو» با یکدیگر متحد شده بودند در این جنگ از حمایت مستقیم نیروهای نظامی کشورهای رواندا، اوگاندا، آنگولا و بوروندی برخوردار بودند در حالی که دولت زئیر نیز سازمان یونیتا (مخالف دولت آنگولا) و ارتش آزادیبخش رواندا (مخالف دولت رواندا) را در کنار خود می‌دید.

اتحاد مخالفان کنگویی با رواندایی‌ها و اوگاندایی‌ها چندان بادوام نبود به طوری‌که کابیلا یک سال بعد از به قدرت رسیدن برای جلوگیری از وقوع کودتا علیه حکومت خود دستور اخراج نیروهای نظامی رواندایی و اوگاندایی را از کشور صادر کرد[۱۷] و در پی آن جنگ دوم کنگو آغاز شد. جنگی طولانی‌تر و خونبارتر که مرگبارترین جنگ پس از پایان جنگ جهانی دوم توصیف شده‌است. در جریان جنگ دوم کنگو نه کشور آفریقایی و بیست گروه مسلح به‌طور مستقیم درگیر جنگ شدند و ۵٫۴ میلیون نفر در طول ده سال قربانی آن شدند.[۱۸] با توجه به این موضوع برخی از کارشناسان این دو نبرد را به عنوان یک جنگ در نظر می‌گیرند.

پانویس ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Many Mai-Mai militias in eastern Zaire initially allied themselves with Rwanda and the AFDL against Hutu militants and refugees.[۵] As soon as most Hutu were driven away, however, many Mai-Mai groups turned against Rwanda and the AFDL.[۶] Despite this, some anti-Hutu Mai-Mai remained allied with Rwanda and the AFDL.[۷]
  2. Officially, the FAZ had ح. 80,000 soldiers by the war's start,[۱۲] though the actual number was closer to about 50,000.[۱۲][۱۳] Of these, just 25,000 were in a condition to fight, whereas the rest was likely to flee or desert upon the first signs of combat.[۱۲]

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Prunier (2004), pp. 376–377.
  2. Prunier (2009), pp. 116–118.
  3. Duke, Lynne (20 مه 1997). "Congo Begins Process of Rebuilding Nation". The Washington Post. p. A10. Archived from the original on 24 February 2011. Guerrillas of Angola's former rebel movement UNITA, long supported by Mobutu in an unsuccessful war against Angola's government, also fought for Mobutu against Kabila's forces.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Prunier (2004), pp. 375–377.
  5. Prunier (2009), pp. 117, 130, 143.
  6. Prunier (2009), p. 130.
  7. Prunier (2009), p. 143.
  8. Prunier (2004), pp. 375–376.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ Duke, Lynne (15 آوریل 1997). "Passive Protest Stops Zaire's Capital Cold". The Washington Post. p. A14. Archived from the original on 24 February 2011. Kabila's forces – which are indeed backed by Rwanda, Angola, Uganda and Burundi, diplomats say – are slowly advancing toward the capital from the eastern half of the country, where they have captured all the regions that produce Zaire's diamonds, gold, copper and cobalt.
  10. Plaut (2016), pp. 54–55.
  11. Prunier (2009), pp. 118, 126–127.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ Prunier (2009), p. 128.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ Thom, William G. (1999). "Congo-Zaire's 1996–97 Civil War in the Context of Evolving Patterns of Military Conflict in Africa in the Era of Independence". XIX (2). Journal of Conflict Studies. Archived from the original on 21 August 2006. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ This number was self-declared and was not independently verified. Johnson, Dominic: Kongo — Kriege, Korruption und die Kunst des Überlebens, Brandes & Apsel, Frankfurt am Main, 2. Auflage 2009 شابک ‎۹۷۸−۳−۸۶۰۹۹−۷۴۳−۷
  15. Plaut (2016), p. 55.
  16. CDI: The Center for Defense Information, The Defense Monitor, "The World At War: January 1, 1998".
  17. The Second Congo War and Its Consequences Herbert Weiss, American Diplomacy
  18. Congo war-driven crisis kills 45,000 a month: study بایگانی‌شده در ۱۴ آوریل ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine Reuters