محمد بن عیسی بن اسماعیل حنفی (۶۳۶–۶۹۵ ق / ۱۲۳۹–۱۲۹۵ م) مهندس سوری و مخترع اژدر‌های دریایی می‌باشد.[۱]

وی تحقیقات و آزمایشاتی در مورد مواد منفجره و راکتها نموده و طرحهایی از توپهای جنگی تک لول و چند لول ارائه می‌دهد.

طرحی از یک راکت سوخت جامد که روی آب حرکت می‌کند ارائه می‌دهد برای همین مورخین وی را نخستین مخترع اژدر دریایی می‌دانند.

کتاب مهم او الفروسیة و المناصب الحربیة بمعنی کتاب سواره نظام و ابزارهای نظامی است .

اژدر رماح

ویرایش

در طرح وی که از سفره ماهی الهام می‌گیرد دو پشقابک برنجی بر روی هم بدنه دستگاه را تشکیل می‌دهند که توسط مواد منفجره پر می‌شوند و توسط یک جت در عقب آن حرکت می‌کند.

دستگاه بر روی آب شناور می‌شود. سپس بسمت کشتی دشمن نشانه رفته آتش می‌شود. وی این طرح را در ۱۲۸۰ میلادی ارایه کرده که شش قرن قبل از ساخت اولین اژدر در سال ۱۸۶۰ است[۲]

 
اژدر طراحی شده توسط حسن رماح ۱۲۸۰ میلادی

نمونه ای از این اژدر به ابعاد ۲۱–۴۵٫۱–۱۳٫۷ سانتیمتر در سال ۱۹۷۶ توسط گروه جورج مارسدن ساخته شده و در موزه ملی هوافضای آمریکا در واشینگتن دی سی موجود است.[۳][۴]

الفروسیة و المناصب الحربیة

بخش اول کتاب با عنوان «المناصب الحربیة» در ۲۰ باب است که بیشتر آنها با عبارت «قال الاستاذ نجم‌الدین …» آغاز می‌شود. حسن رماح در این بخش شیوه‌های مختلف جنگاوری را با همهٔ جزئیات شرح می‌داده و تقریرات او را کسی می‌نوشته‌است.

بخش دوم با عنوان «ابواب المطاردة» شامل ۲۶ باب در آیین جنگ با نیزه است که مؤلف در مقدمهٔ نخستین باب به شرح شیوهٔ تمرین سپاهیان انوشیروان پرداخته، که نیزه‌داران به هنگام تمرین در حضور او لباس سفید بر تن داشتند و هر سرباز پیش از آغاز کار، سر نیزهٔ خود را با زعفران رنگین می‌ساخت تا در صورت تماس با بدن حریف محل اصابت نیزه مشخص گردد. سپس به روشهای مختلف حمله و دفاع، تعقیب و گریز، شیوه‌های فریب دادن حریف، جنگ با شمشیر و چگونگی استفاده از سپر پرداخته‌است.

بابهای پایانی کتاب به طرز ساختن گلوله‌ها و سلاحهای آتشین، مواد آتش‌زا و ترکیبات آنها اختصاص‌یافته‌است

این کتاب به کوشش عید ضیف عبادی به چاپ رسیده‌است و ژوزف توساین گزیده‌ای از آن را در ۱۸۴۵ م در پاریس منتشر ساخته‌است.

نهایة السُؤول و الاُمنیة فی تعلّم آمال الفروسیة

اسالیب القتال فوق ظهور الخیل باستخدام الآلات الحربیة

منابع

ویرایش
  1. مقدمه ای بر تاریخ علم- جورج سارتن -۱۹۳۱.
  2. الفروسیة و المناصب الحربیة- حسن رماح.
  3. "اژدر حسن رماح" (به انگلیسی). Archived from the original on 2 January 2021. Retrieved 28 September 2021.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  4. جوزف هیندز. "اژدرهای خیلی خیلی قدیمی" (به انگلیسی).

* مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Hasan al-Rammah». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۱.