حقوق بین‌الملل

شاخه‌ای از علم حقوق که به قوانین بین‌المللی میان کشورها می‌پردازد.

حقوق بین‌الملل مجموعه قواعدی است که به‌طور کلی در رابطه بین دولت‌ها و بین ملت‌ها مورد پذیرش قرار گرفته [۱][۲] و چارچوبی برای انجام روابط بین‌المللی باثبات و سازمان یافته است.[۳] حقوق بین‌الملل از نظام‌های قانونی دولتی متفاوت است، زیرا در درجه اول برای کشورها و نه برای شهروندان خصوصی قابل اجرا است. قوانین ملی ممکن است در زمانی که معاهدات صلاحیت ملی را به دادگاه‌های بین‌المللی مانند دادگاه اروپایی حقوق بشر یا دادگاه بین‌المللی واگذار نماید، قانون تبدیل به قانون بین‌المللی می‌شود. پیمان‌هایی مانند کنوانسیون ژنو ممکن است به قوانین ملی احترام بگذارند تا به بخش‌های مربوط برسند.
بسیاری از قوانین بین‌المللی حکومت مبتنی بر رضایت است.[۴] این بدان معنی است که یک عضو دولتی موظف به رعایت این نوع قوانین بین‌المللی نیست، مگر اینکه به صراحت با یک دوره خاص موافقت کند. این مسئله حاکمیت دولتی است. با این وجود، جنبه‌های دیگر حقوق بین‌الملل بر اساس رضایت نیستند، اما همچنان در مورد بازیگران دولتی و غیردولتی مانند قوانین بین‌المللی عرفی و هنجارهای قانونی (قواعد آمره) واجب است.

رژیم‌های حقوق بین‌الملل

ویرایش

حقوق بین‌الملل رژیم‌های مختلفی دارد که اهم آن‌ها از قرار ذیل است:

  • حقوق بین‌الملل بشر
  • حقوق بین‌الملل اقتصادی
  • حقوق بین‌الملل دریاها
  • حقوق کیفری بین‌المللی
  • حقوق بین الملل محیط زیست
  • حقوق بین‌الملل بشردوستانه
  • حقوق هوایی
  • حقوق فضا
  • حقوق بین‌الملل آب
  • حقوق توسل به زور
  • حقوق سرمایه‌گذاری بین‌المللی
  • حقوق بین‌الملل ورزش
  • حقوق مالکیت معنوی

موت کورت و حقوق بین‌الملل

ویرایش

یکی از رویکردهای نوین در رشته حقوق بین‌الملل عمومی موت کورت‌هایی است که برای دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد طراحی شده تا مهارت‌های عملی ان‌ها تقویت گردد. موت کورتی که به طور انحصاری به موضوع حقوق بین‌الملل عمومی اختصاص یافته است، موت کورت حقوق بین‌الملل فیلیپ سی جساپ می‌باشد که قدیمی ترین، مشهور ترین، رقابتی ترین و سخت ترین مسابقات حقوقی در کل دنیا است.

مسابقة موت کورت حقوق بین‌الملل فیلیپ سی جساپ (Philip C. Jessup International Law Moot Court Competition)، شبیه‌سازی دیوان بین‌المللی دادگستری (International Court of Justice) است. دیوان بین‌المللی دادگستری رکن قضایی لاینفک سازمان ملل متحد است که منحضرا صلاحیت رسیدگی به اختلافات میان دولت‌ها دارد. سناریوی مسابقه که در طول یک سال توسط وکلای حرفه‌ای و دانشگاهیان برتر نوشته و ویرایش شده است، هرساله مربوط به یک اختلاف فرضی ایجاد شده در حوزه حقوق بین‌الملل بین دو کشور فرضی است که یک کدام در مقام خواهان (Applicant) و دیگری در مقام خوانده (Respondent) دعوی می‌باشد. موت کورت جساپ قدیمی ترین موت کورت دنیا به شمار می‌رود که برای اولین بار در سال 1960 بین دو تیم از دانشگاه هاروارد در ایالات متحده امریکا برگزار شد. چندین سال بعد این موت کورت گسترده تر شد و دانشگاه‌های دیگر کشورهای دنیا نیز تصمیم به شرکت گرفتند، تا به امروز که این موت کورت هفتمین دهه‌ی خود را تجربه می‌کند. موضوع موت کورت جساپ از این جهت که حقوق بین‌الملل عمومی است، شاخه‌ها و رژیم‌های متنوع و بسیار گسترده حقوق بین‌الملل را در بر می‌گیرد: از جمله: حقوق توسل به زور، حقوق بین‌الملل بشر، حقوق بین‌الملل بشردوستانه، حقوق دریاها، حقوق هوایی، حقوق فضا، حقوق بین‌الملل محیط زیست، حقوق دیپلماتیک و کنسولی، حقوق کیفری بین‌المللی و ... به همین سبب، موت کورت جساپ، علاوه بر قدیمی ترین موت کورت دنیا، معتبر ترین و گسترده ترین (از حیث موضوع) نیز محسوب می‌شود.


زمان و مکان موت کورت جساپ

سناریوی مسابقه  معمولاً در ماه سپتامبر منتشر می‌شود. موعد لوایح خواهان و خوانده اواسط ژانویه است. دورهای داخلی معمولا در ژانویه و فوریه برگزار می‌شود و همچنین  دورهای بین‌المللی در ماه مارس/آوریل برگزار می‌شود. شرکت‌کنندگانی که قصد شرکت دارند از زمان بندی مسابقات آگاه شوند می‌بایست وب‌سایت رسمی مسابقات موت کورت جساپ به این آدرس را دنبال کنند.

  1. "international law". Houghton Mifflin Company. Retrieved 13 September 2011.
  2. The term was first used by Jeremy Bentham in his "Introduction to the Principles of Morals and Legislation" in 1780. See Bentham, Jeremy (1789), An Introduction to the Principles of Morals and Legislation, London: T. Payne, p. 6, retrieved 2012-12-05
  3. Slomanson, William (2011). Fundamental Perspectives on International Law. Boston, USA: Wadsworth. pp. 4–5.
  4. Slomanson, William (2011). Fundamental Perspectives on International Law. Boston, USA: Wadsworth. pp. 4.
  • مقدمه تحلیلی بر مبانی حقوق بین‌الملل، تقریرات درسی امین‌الله زارع‌فر