چادر (سرپناه)

چادر، یا خیمه، سرپناهی است که معمولاً از پارچه یا دیگر بافته‌ها بر تیرها یا میله‌هایی برپا می‌شود. منشأ آن احتمالاً از اقوام قبایل و عشایر کوچ‌رو بوده‌است اما امروز بیشتر گردشگران طبیعت و نیروهای امدادی یا نظامی آن را به کار می‌برند. چادر (سرپناه) انواع مختلفی دارد که می‌توان آنها را در دسته‌های کلی جای داد. این دسته‌ها عبارتند از چادرهای فنری، چادرهای عصایی و چادرهای اتوماتیک.

چادر سفری

چادرنشینی

چادرنشینی در سفر

چادرهای نصب شده در دشت لار، حدود ۱۳۱۴ (عکاس: آنه ماری شوارتسنباخ)

افرادی که برای تعطیلات کوتاه به مسافرت می‌روند در بین راه از محوطه‌ای که دارای آب و تجهیزات بهداشتی است، استفاده کرده و برای استراحت موقت خود چادر می‌زنند.

چادر مسافرتی

چادرنشینی آسیب دیدگان حوادث طبیعی

در مواقع وقوع حوادث طبیعی غیرمنتظره از قبیل زلزله، طوفان یا حوادث مشابه، دولت برای خانواده‌هایی که خانه و کاشانه‌شان از بین رفته، اقدام به نصب چادرهایی جهت اسکان موقت آنها می‌کند. معمولاً در صورتی که این اسکان مدت زمانی طول بکشد دولت باید برای مجموعه‌ای از چادرها الزامات ضروری زندگی مانند منبع آب، مجموعه بهداشتی، الزامات حفاظتی و فروشگاه غذایی فراهم کند.

چادرنشینی پرسنل ارتش

در زمانهایی که پرسنل ارتش برای مأموریت موقت نظیر مانور یا کمک به آسیب دیدگان به نقطه‌ای اعزام می‌شوند، برای اسکان آنها مجموعه‌ای از چادرها نصب می‌شود. در کمپهای ارتشی برای هر مجموعه چادری برحسب تعداد نفرات و ظرفیت آن منبع آب با مجموعه‌های بهداشتی وگاهاً حتی ژنراتور برق تأمین می‌شود.

چادرنشینی پناهندگان

در دوران‌های مختلف در اثر جنگ‌ها و درگیری‌های داخلی در کشورها عده‌ای مجبور به ترک خانه و محل سکونت خود می‌شوند که به کشورهای دیگر و در وهلهٔ اول به کشور همجوار پناه می‌برند و دولت میزبان برای جلوگیری از هجوم این خانواده‌ها به شهرها و به‌هم‌زدن نظم آنجا اقدام به برپایی کمپ پناهندگی متشکل از مجموعه‌ای از چادرها در حاشیهٔ مرزی کشور خود کرده و فراریان از کشور جنگ‌زده را در این چادرهای موقت اسکان می‌دهد. در این نوع کمپ‌ها نیز الزامات ضروری اولیه مثل آب آشامیدنی و شستشو، مجموعهٔ بهداشتی و تأمینات حفاظتی تأسیس می‌گردد.

چادرنشینان بی‌خانمان و فقرا

افراد فقیر و بی‌خانمان در حاشیه شهرها در کنار حلبی‌آبادها اقدام به نصب چادر برای زندگی در آن می‌کنند. به این نوع چادرنشین‌ها که به‌طور پراکنده نصب می‌گردد به‌طور ویژه تسهیلاتی فراهم نمی‌شود و ساکنین مانند دیگر حاشیه نشینها نیازهای خود را برطرف می‌کنند. در اطراف شهرهای بزرگ کشورهای مختلف از این حلبی‌آبادها وجود دارد.

چادر حجاج در منا و عرفات

دولت عربستان برای اسکان موقت حجاج که برای مراسم منا و عرفه جمع می‌شوند در مراسم حج اقدام به برپایی تعداد زیادی چادر بزرگ برای استراحت موقت حجاج در این مکانها می‌کند و کلیه الزامات ضروری را هم فراهم می‌کند. معمولاً هر چادر برای ۲۰ تا ۴۰ نفر در نظر گرفته می‌شود. به دلیل ازدحام نفرات در این مراسم و احتمال وقوع آتش‌سوزی، دولت عربستان برای پیشگیری از حریق از اواخر ۱۹۹۰ به بعد اقدام به نصب چادرهای ضد حریق کرده‌است.

جستارهای وابسته

یورت