دکتر ژیواگو

دکتر ژیواگو (به روسی: Доктор Живаго و به انگلیسی: Doctor Zhivago) رمانی نوشته بوریس پاسترناک است.

دکتر ژیواگو
Doctor Zhivago-1st edition.jpg
جلد چاپ نخست (روسی)
نویسنده(ها)بوریس پاسترناک
عنوان اصلیДоктор Живаго
کشورایتالیا(صادر نشدن اجازه چاپ در شوروی)
زبانزبان روسی
گونه(های) ادبیداستان تاریخی، رمان عاشقانه
ناشرفیلترینلی (چاپ اولکتاب‌های پانتئون
تاریخ نشر
۱۹۵۷
گونه رسانهچاپ (گالینگور و کتاب جلد کاغذی)
شمار صفحات۵۹۲ (پانتئون)
شابکشابک ‎N/A (Feltrinelli) & ISBN ۰−۶۷۹−۷۷۴۳۸−۶ (Pantheon)

نام کتاب برگرفته از شخصیت اول آن –یک دکتر شاعر– است. کتاب داستان مردی است که عاشق دو زن است و این موضوع همزمان با انقلاب ۱۹۱۷ روسیه و سپس جنگ داخلی ‎ ۱۹۱۸–۱۹۲۰ این کشور است. درونمایهٔ داستان زندگی مردی است که حوادث بیرونی که از دسترس او خارج هستند مسیر زندگیش را دگرگون می‌سازند.

در سال ۱۹۶۵ دیوید لین از روی این کتاب فیلمی به همین نام ساخت و در سال ۲۰۰۵ هم در روسیه از روی آن یک سریال ساخته شد. نوشتن کتاب در سال ۱۹۵۶ پایان یافت ولی به دلیل مخالفت با سیاست رسمی شوروی در آن سالها اجازه نشر در این کشور را نیافت. در سال ۱۹۵۷ ناشری ایتالیای آن را در ایتالیا چاپ کرد. کتاب عاقبت در سال ۱۹۸۸ در روسیه به چاپ رسید.

این رمان، تاکنون سه بار توسط کامران بهمنی، علی اصغر خبره‌زاده و سروش حبیبی به فارسی ترجمه شده‌است.

پیتر فین و پترا کووی در کتابی که با عنوان «ادبیات علیه استبداد» به فارسی ترجمه شده‌است بخش مهمی از زندگینامه بوریس پاسترناک را از پیش از آغاز به نوشتن رمان دکتر ژیواگو تا مرگ او و حوادثی که برای اطرافیان او پس از مرگش رخ می‌دهد در یک مستند روایی نوشته‌اند. سراسر این کتاب به روایت نوشتن و انتشار دکتر ژیواگو و حواشی آن اختصاص دارد.[۱][۲]

رمان دکتر ژیواگو به دلیل مواضع مستقل نویسنده‌اش در رابطه با انقلاب اکتبر، اجازه چاپ در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی نیافت اما مخفیانه و به صورت قاچاق به میلان رفته و چاپ می‌شود و ۱ سال بعد، جایزه نوبل ادبیات را کسب می‌کند که همین موضوع خشم و شرمندگی حزب کمونیست اتحاد شوروی را در پی داشت.[۳]

نقش سیا در اعطای نوبل به رمان دکتر ژیواگوویرایش

سازمان سیا با انتشار ۹۹ سند طبقه‌بندی شده، اذعان کرد که در اعطای جایزۀ نوبل به بریس پاسترناک برای رمان دکتر ژیواگو نقش داشته‌است. پس از آنکه از انتشار این رمان در شوروی ممانعت به عمل آمد، سازمان سیا دست به انتشار متن روسی آن زده و پاسترناک در سال ۱۹۵۸ جایزۀ نوبل ادبیات را دریافت می‌کند. این اقدام برای ضربه زدن به طرفداران سیاست نیکیتا خروشچف انجام شده که در آن زمان شوروی را دارای آزادی‌های داخلی می‌دانستند. این اسناد نشان از تأثیر «قدرت نرم» در وقوع رخدادها و سیاست خارجی دارد.[۴]

پیوند به بیرونویرایش

منابعویرایش

  1. فین، پیتر؛ کووی، پترا. ادبیات علیه استبداد. ترجمهٔ بیژن اشتری. تهران: ثالث. شابک ۹۷۸۶۰۰۴۰۵۲۰۶۱.
  2. Finn, Peter and Petra Couvée (2014). The Zhivago Affair: The Kremlin, the CIA and the Battle over a Forbidden Book. Pantheon. ISBN 978-1-84655-885-6.
  3. http://www.aif.ru/culture/book/_ne_chital_no_osuzhdayu_5_faktov_o_romane_doktor_zhivago_ «Не читал, но осуждаю!»: 5 фактов о романе «Доктор Живаго»] بایگانی‌شده در ۵ اوت ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine 18:17 23/10/2013, Елена Меньшенина
  4. آژانس امنیت مرکزی (سیا): دکتر ژیواگو؛[پیوند مرده] بازدید در ۴ آذر ۱۳۹۹.