رامشهر
رامشهر، نام ساسانی شهر اهواز است.
باستان‌شناسی رامشهر تاکنون سه دوره داشته‌است:
- عیلامی و هخامنشی
- باز سازی توسط اردشیر پاپکان یا شاپور یکم
- دوره اطلاق نام خوزیان به اهواز
پیشینه رامشهر ویرایش
تاریانا (Tareiana یا Taryana) نام یکی از شهرهای هخامنشی بود. تاریخ آن به ۵۰۰ پ.م. برمی‌گردد. تاریانا دقیقاً بر سر تقاطع رود باستانی Ulai یا Eulaeus و جاده شاهی قرارداشت که شوش را به پرسپولیس و پاسارگاد متصل می‌ساخت.
بازسازی شهر ویرایش
اردشیر پاپکان بنیانگذار خاندان ساسانی شهر تاریانا را بازسازی کرد و بر روی رود باستانی Ulai یا Eulaeus آب‌بندی ساخت. و نام شهر را هرمز اردشیر گذاشت بعدها این نام به شکل داراواشیر، رامشهر، رامشیر، هرمشیر، هورمشیر و شهررام هم در متون ثبت شده‌است.[۱]
بنابر گفته مقدسی فرزند اردشیر (شاپور یکم) بود که شهر را در دو سوی رودخانه از نو بنیان نهاد و یکی را بنام خدا و دیگری را تحت نام خود نامگذاری کرد. این دو نام بعدها با یکدیگر مخلوط و به صورت هرمز-اردشیر یا به صورت خلاصه شده داراواشیر درآمد.[۲]
دوره اطلاق نام خوزیان به اهواز ویرایش
ریشه نام اهواز را برگرفته از قوم خوزی (یا هوزی) می‌دانند که ساکنان بومی استان خوزستان بوده‌اند و زبان آن‌ها تا زمان ساسانیان نیز در منطقه تکلم می‌شده‌است.[۳] یونایان به این قوم اوکسیویی (به انگلیسی: Ouxioi) می‌گفتند و نام این شهر در نوشته‌های مسیحیان سریانی «بِیث هوزَیِا/ܒܝܬ ܗܘܙܝܐ» یا «بث هوزایی»[۴] در تلمود «בי חוזאי/بِی حوزای» ثبت شده‌است.[۵][۶]
رامشهر در لغت‌نامه دهخدا ویرایش
در لغت‌نامه دهخدا آمده‌است:
رامشهر. [ش َ] (اِخ) بگفته ناظم کتاب ویس و رامین نام قدیم اهواز است:
یکی زان شهرها[بنهاده رامین] اهواز ماندست
که شاه آنگاه شهر رام خواندست
کنون گر چه ورا اهواز خوانند
بدفتر رامشهرش بازخوانند.[۷]
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ پیشینه نام اهواز
- ↑ Bosworth, “AHVĀZ”, Iranica, 1: 688–691.
- ↑ Bosworth, “AHVĀZ”, Iranica, 1: 688–691.
- ↑ Bosworth, “AHVĀZ”, Iranica, 1: 688–691.
- ↑ Gil and Strassler, Jews in Islamic countries.
- ↑ Fischel and Netzer, AHWAZ - ENCYCLOPAEDIA JUDAICA, 1: 548.
- ↑ لغت‌نامه دهخدا ذیل رامشهر.