رضا ثروتی
رضا ثروتی (زادهٔ ۱۳ دی ماه ۱۳۶۲ در تهران) نویسنده، شاعر و کارگردان ایرانی است. او همچنین در زمینه طراحی صحنه و طراحی حرکت نیز فعالیت می‌کند.[۱] ثروتی از جمله کارگردانان موفق ایرانی است که در سه سال متوالی عنوان کارگردان برگزیده بخش بین‌الملل تئاتر فجر را برای نمایش‌های «مکبث»، «عجایب‌المخلوقات» و «ویتسک» کسب کرده و همچنین برنده جایزه انجمن منتقدان روسیه برای کارگردانی نمایش «مکبث» شده است.[۲]
رضا ثروتی | |
|---|---|
 ثروتی در مراسم تشییع پیکر مجید بهرامی | |
| زادهٔ | ۱۳ دی ۱۳۶۲ (۴۱ سال) |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات | ادبیات نمایشی، کارگردانی |
| محل تحصیل | دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابندانشگاه تربیت مدرس |
| پیشه‌ها |
|
| آثار برجسته | «فهرست»، «عجایب‌المخلوقات» |
رضا ثروتی دانش‌آموختهٔ کارشناسی ادبیات نمایشی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن و کارشناسی ارشد کارگردانی از دانشگاه تربیت مدرس است. او در سال ۲۰۰۳ گروه هنری «مکث» را بنیان نهاد، گروهی که به تحقیق در زمینه اشکال فیزیکی بیان تئاتری می‌پردازد.[۳][۴]
وی در عرصه بین‌المللی یکی از کارگردانان شناخته شده تئاتر ایران است که اجراهای بسیاری را در شهرهای آمستردام، روتردام (هلند)، تورینو و بلونیا و میلان (ایتالیا) باتومی، تفلیس، پوتی، چیاتورا (گرجستان)، سن‌پترزبورگ (روسیه) و… داشته است و کتاب‌ها و مقالات علمی پژوهشی خارجی و داخلی به تحلیل و بررسی سبک‌های متفاوت اجرایی آثارش پرداخته‌اند.[۵]
حرفه
ویرایشثروتی آثار بسیاری را در زمینه تئاتر تولید و اجرا کرده است. وی از سال ۱۳۸۲ به عنوان نویسنده، کارگردان و بازیگر در آثار مختلف نقش‌آفرینی کرده است.[۶] یکی از ویژگی‌های آثار این کارگردان، توجه به کیفیت کار با بازیگران است. در جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی و همچنین جشن بازیگری تئاتر، که داوران هر سال منتخبینی از میان آثار اجراشده را انتخاب می‌کنند، بازیگران آثار او در دوره‌های مختلف در میان برگزیدگان قرار گرفته‌اند. از جمله این موارد می‌توان به انتخاب مرتضی اسماعیل‌کاشی، پانته‌آ پناهی‌ها و بابک حمیدیان به‌عنوان بازیگران برگزیده در بخش بین‌الملل جشنواره تئاتر فجر و دهمین جشن بازیگری تئاتر اشاره کرد.[۷] گروه بازیگران نمایش «فهرست» و گروه بازیگران نمایش «عجایب المخلوقات» که هر دو نمایش جزو آثار ثروتی بود، جزو برگزیدگان بوده‌اند. همچنین، بهناز جعفری و ستاره پسیانی در سیزدهمین جشن بازیگر خانه تئاتر برای نمایش «اتاق ورونیکا» و بابک حمیدیان، حسام منظور و مرتضی اسماعیل‌کاشی برای نمایش «مکبث» به‌عنوان برگزیده انتخاب شدند.[۸] در نمایش از «از پا نیفتاده» نیز مرتضی اسماعیل‌کاشی و رضا ثروتی در فهرست برگزیدگان قرار گرفتند.[۹]
از جمله آثار برجسته او می‌توان به «عجایب المخلوقات»، «مکبث» و «فهرست» اشاره کرد.[۱] برخی از آثار او همچو نمایش‌های «مکبث» و «عجایب المخلوقات» در شهرهای آمستردام، باتومی، تفلیس، پوتی، چیاتورا، تورینو و بلونیا به نمایش درآمده‌اند و در فستیوال‌های مختلف شرکت کرده‌اند.[۵] کتاب‌ها و مقالات علمی و پژوهشی بسیاری به تحلیل و بررسی سبک‌های متفاوت اجرایی آثار ثروتی پرداخته‌اند.[۱۰][۱۱][۱۲]
نمایش از پا نیفتاده
ویرایشاین نمایش توانست در دهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی اجرای برگزیده شود و رضا ثروتی توانست در بخش‌های نویسندگی و کارگردانی و طراحی صحنه جوایز اصلی را کسب کند. این نمایش اجرای منتخب جشنواره ترنج و همچنین جشنواره منطقه‌ای مشهد شده است و اولین اثر حرفه‌ای است که پس از موفقیت‌های ثروتی در عرصه دانشجویی به عنوان اجرایی حرفه‌ای در سالن اصلی مولوی به روی صحنه رفته است.[۱۳]
نمایش مکبث
ویرایشاجرای «مکبث» که در سال ۱۳۸۸ در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با کارگردانی و نویسندگی ثروتی به نمایش درآمد، توانست جایزه هیئت داوران جشنواره را به خود اختصاص دهد و پر بازدیدترین نمایش سالن شود.[۱۴][۵][۱۵] این نمایش همچنین در هفدهمین دوره جشنواره «رنگین کمان» در سال ۲۰۱۶ در سنت پترزبورگ به نمایش درآمد و موفق به کسب عنوان نمایش برگزیده این جشنواره از سوی انجمن منتقدان تئاتر روسیه شد.[۲][۱۶] «مکبث» اقتباسی از ویلیام شکسپیر بود که با تکنیک‌های سینمایی به صورت یک نماشنامه تئاتر درآمده بود.[۱۷][۱۸][۱۹][۲۰] ثروتی در مصاحبه‌ای با روزنامه ودموستی دربارهٔ تکنیک‌های سینمایی استفاده شده در نمایش «مکبث» صحبت کرد و آن را مقدمه‌ای برای ورود به دنیای سینما در آینده توصیف کرد.[۲۱] این نمایش همچنین در فستیوال هنرهای مدرن ایران در شهر بولونیای ایتالیا در سال ۱۳۹۵ و در فستیوال گدانس کشور لهستان در سال ۱۳۹۶ به نمایش درآمد.[۲۲]
نمایش عجایب المخلوقات
ویرایشپس از نمایش «مکبث» در سال ۱۳۸۹ نمایش «عجایب المخلوقات» با نویسندگی و کارگردانی او بر روی صحنه نمایش رفت. این نمایش نیز توانست جزو نمایش‌های برگزیده در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر باشد.[۵] رضا ثروتی نمایش «عجایب المخلوقات» را یک اثر کامل می‌داند که خودش نویسندگی، کارگردانی و طراحی حرکات آن را انجام داده است. او این نمایش را بدون کلام ساخته تا تماشاگر بتواند آزادانه آن را هر طور که می‌خواهد درک کند.[۲۳] این نمایش در سال ۱۳۹۱ برای عموم در تالار سمندریان و در سال ۲۰۱۳ در جشنواره «رقص بر لبه» در کشور هلند به نمایش درآمد.[۲۴][۲۵][۲۶] ثروتی بین سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۷ آثار قابل توجهی چون «فهرست مردگان»،[۲۷] «تن شوری»[۲۸] و «اتاق ورونیکا»[۲۹] را بر روی صحنه نمایش برد.[۵]
نمایش ویتسک
ویرایشنمایش «ویتسک» به کارگردانی ثروتی در اوایل دهه ۹۰ توانست جایزه ویژه هیئت داوران را در بخش بین‌الملل سی و یکمین جشنواره تئاتر فجر کسب کند.[۳۰] این نمایش در قالب یک تور اروپایی در سال ۲۰۱۷ در پیکولوتئاتر ایتالیا و فستیوال نانسی فرانسه به همراه بازیگرانی چون پانته‌آ پناهی‌ها به نمایش درآمد.[۳۱][۴][۳][۲۲]
چیدمان و طراحی پیکره‌ها در نمایشگاه آندر گراند
ویرایشرضا ثروتی در نمایشگاه آندرگراند که از ۱۹ تا ۳۱ اردیبهشت در گالری آران برگزار شد، به‌عنوان طراح حرکات و چیدمان با سیامک فیلی‌زاده همکاری داشت. این نمایشگاه با محوریت دوران صدارت ناصرالدین‌شاه قاجار و در قالب ۲۷ تابلو، روایتی دراماتیک از فضای اجتماعی آن دوره را بازنمایی می‌کرد. طراحی میزانسن‌ها و چیدمان‌های تئاتری توسط رضا ثروتی نقش بسزایی در خلق فضای گروتسک و هجوآمیز آثار ایفا کرد و تجربه‌ای بینارسانه‌ای میان تئاتر و هنرهای تجسمی رقم زد.[۳۲][۳۳] کتابی با عنوان «اسب‌ها» که شامل مجموعه اشعار رضا ثروتی است نیز منتشر شده است.[۳۴]
| نام اثر | نقش | سال تولید | جوایز و افتخارات | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| «از پا نیفتاده» | نویسنده، کارگردان، دراماتورژ، بازیگر | ۱۳۸۶ | نویسنده و کارگردان برگزیده جشنواره ترنج مازندران | اجرای عمومی در سالن اصلی مولوی |
| «مکبث» | دراماتورژ، طراح، کارگردان | ۱۳۸۸ | جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، جایزه انجمن منتقدان روسیه | اجرای عمومی در سالن سایه، تئاتر شهر |
| «عجایب المخلوقات» | نویسنده، طراح، کارگردان | ۱۳۸۹ | جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر | اجرای عمومی در تماشاخانه ایرانشهر ، سالن ناظرزاده |
| «جیغ و خمیازه» | نویسنده، طراح، کارگردان | ۱۳۸۹ | ---- | اجرای پرفورمنس در گالری ایست |
| «ویتسک» | دراماتورژ، طراح، کارگردان | ۱۳۹۲ | جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر | اجرای عمومی در سالن حافظ، بنیاد رودکی |
| «فهرست» | نویسنده، طراح، کارگردان | ۱۳۹۴ | ---- | اجرای عمومی در سالن حافظ، بنیاد رودکی |
| «اتاق ورونیکا» | دراماتورژ، طراح، کارگردان | ۱۳۹۴ | ---- | اجرای عمومی در تماشاخانه عمارت مسعودیه |
| «فهرست مردگان» | نویسنده، طراح، کارگردان | ۱۳۹۵ | ---- | اجرای عمومی در تماشاخانه ایرانشهر، سالن ناظرزاده کرمانی |
| «تن شوری» | نویسنده، طراح، کارگردان | ۱۳۹۷ | ---- | اجرای عمومی در سالن مستقل تهران |
| «جنایات و مکافات» | نویسنده، طراح، کارگردان | ۱۳۹۸ | ---- | اجرای عمومی در تالار وحدت، بنیاد رودکی |
جوایز
ویرایش- جایزهٔ ویژهٔ هیئت داوران در بخش مسابقهٔ بین‌الملل بیست و هشتمین جشنوارهٔ بین‌المللی تئاتر فجر برای نمایش مکبث[۳۵]
- جایزهٔ ویژهٔ هیئت داوران در بخش مسابقهٔ بین‌الملل بیست و نهمین جشنوارهٔ بین‌المللی تئاتر فجر برای عجایب‌المخلوقات[۳۶][۳۷]
- جایزهٔ ویژهٔ هیئت داوران در بخش مسابقهٔ بین‌الملل سی و یکمین جشنوارهٔ بین‌المللی تئاتر فجر برای نمایش ویتسک[۳۰]
جوایز دوران دانشجویی
ویرایش- نویسنده و کارگردان برگزیده دهمین جشنوارهٔ بین‌المللی تیاتر دانشگاهی ایران برای نمایش «از پانیفتاده»
- نویسنده و کارگردان برگزیده جشنواره دانشجویی منطقه‌ای مشهد
- نویسنده و کارگردان برگزیده جشنواره ترنج مازندران برای نمایش «از پانیفتاده»
- کارگردان برگزیدهٔ دوازدهمین جشنواره بین‌المللی تیاتر دانشگاهی ایران برای نمایش «مکبث»
منابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «رضا ثروتی». ایران تئاتر. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۹.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ borna.news (۱۳۹۵-۰۳-۰۸). ««مکبث» جایزه ملی انجمن منتقدان تئاتر روسیه را از آن خود کرد». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۰۸.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "Aufbrüche: Theater im Iran". www.adk.de (به آلمانی). Retrieved 2025-04-01.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ "New Departures: Theatre in Iran". www.adk.de (به انگلیسی). Retrieved 2025-04-01.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ «رضا ثروتی یا کارگردانی در آرامش/ بررسی حضور پدیده‌های تئاتر در سال 97 (قسمت سوم)». خبرگزاری هنر ایران. ۲۰۲۵-۰۳-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۰۸.
- ↑ correspondent، Tehran Bureau arts (۲۰۱۳-۱۲-۱۷). «Intimacy, love and separation in contemporary Iranian theatre» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۰۱.
- ↑ «بازیگران سه‌گانه رضا ثروتی جوایز را به خانه بردند». خبرگزاری ایلنا. ۲۰۱۳-۰۵-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۰۱.
- ↑ «برگزیدگان سیزدهمین جشن بازیگر خانه تئاتر معرفی شدند - خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency». www.mehrnews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۰۱.
- ↑ borna.news (۱۳۹۰-۰۲-۲۵). «بازیگران برتر تئاتر ایران در سال ۸۹ مشخص شدند». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۰۱.
- ↑ Daraklitsa, Elina. "Η Κύπρος του Gabriele D'Annunzio. Ιστορικά και λαογραφικά κυπριακά στοιχεία στη δραματουργία του.Parabasis/Παράβασις 14/2, pp. 151-165". Parabasis. Παράβασις, 14/2.
{{cite journal}}: C1 control character in|url=at position 36 (help); Check|url=value (help) - ↑ Sidiropoulou, Avra. "BIBΛΙΟΚΡΙΣΙΑ AUTHORING PERFORMANCE ΠΑΡΑΒΑΣΙΣ".
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help); C1 control character in|url=at position 39 (help) - ↑ Tajeddin, Mehdi (2024-10). "Flying in the Cage: Iranian Theatre Directors' Creativity in the Face of Censorship". Theatre Research International (به انگلیسی). 49 (3): 280–298. doi:10.1017/S0307883324000208. ISSN 0307-8833.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ info@theater.ir (۲۰۱۰-۰۵-۰۱). «گفت‌وگو با "رضا ثروتی"، دراماتورژ و کارگردان نمایش "مکبث"». ایران تئاتر. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۱۳.
- ↑ info@fitf.theater.ir (2010-12-28). "Interview with Reza Servati, theatre director / A place to be seen well". Fadjr Festival (به انگلیسی). Retrieved 2025-04-01.
- ↑ «Reza Servati». Dancing on the Edge (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۰۱.
- ↑ Горчакова، Екатерина (۲۰۱۶-۰۵-۲۵). «Международный театральный фестиваль «Радуга». Спектакль «Макбет». Новая сцена Молодёжного театра на Фонтанке (Санкт-Петербург). 20.05.2016. Фоторепортаж | Musecube» (به روسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۰۱.
- ↑ Eslamieh, Razieh; Bahrami, Zahra (2019-04-01). "The Intersemiotic Study of Translation from Page to Stage: The Farsi Translation of Macbeth for Stage Adaptation from the Perspective of Peirceʼs Model". Journal of Language and Translation. 9 (2): 33–47. ISSN 2008-8590.
- ↑ «Individualization and Oedipalization in Reza Servati's Adaptation of William Shakespeare's Macbeth: An Expressionist Reworking». researchgate. ۲۰۲۱-۰۱-۰۱.
- ↑ Yarong, Wu; Tianhu, Hao (2024-12-30). "Greece Reinvented: Shakespeare's "Greek Plays" as a Subgenre". Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance (به انگلیسی). 30 (45): 173–192. doi:10.18778/2083-8530.30.11. ISSN 2300-7605.
- ↑ Mahdi Javidshad. "Individualization and Oedipalization in Reza Servati's Adaptation of William Shakespeare's Macbeth: An Expressionist Reworking" (PDF) (به انگلیسی).
- ↑ "Очищение болью" (به روسی). ۲۰۱۶-۰۵-۲۵.
- ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ««ویتسک» به تور اروپا می‌رود/ اجرای «مکبث» در لهستان». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۶-۰۷-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۰۸.
- ↑ "Reza Servati "La censura?La uso come uno stimolo"". La Stampa (به ایتالیایی). 2011-10-18. Retrieved 2025-04-01.
- ↑ "Reza Servati to Restage Two Popular Plays | FinancialTribune". financialtribune.com (به انگلیسی). 2016-08-05. Retrieved 2025-04-01.
- ↑ «نمایش 'عجایب المخلوقات' یک شعر صوتی و تصویری است». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۰۸.
- ↑ «Photos from festival – strange creatures | Prospettiva4». prospettiva.teatrostabiletorino.it. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۰۱.
- ↑ ««فهرست مردگان» رضا ثروتی ارائه می‌شود». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۸-۰۲-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۰۸.
- ↑ «رضا ثروتی «تن‌شوری» را روی صحنه می‌برد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۸-۱۲-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۰۸.
- ↑ ««اتاق ورونیکا»؛ تلاش برای به تصویر کشیدن اثری پیچیده و تعلیق‌آمیز». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۹-۰۳-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۰۸.
- ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ «برگزیدگان سی ویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر معرفی شدند». ایرنا. ۳۱ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۹.
- ↑ "Reza Servati to stage "Woyzeck" in Europe". Tehran Times (به انگلیسی). 2016-07-13. Retrieved 2025-04-01.
- ↑ Group، Arya. «خبرگزاری آریا - همکاری مشترک سیامک فیلی زاده و رضا ثروتی در نمایشگاه «آندرگراند»». www.aryanews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۱۲.
- ↑ «همکاری مشترک هنر گرافیک و تئاتر در نمایشگاه «آندرگراند» - خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency». www.mehrnews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۱۲.
- ↑ «آیین رونمایی از کتاب رضا ثروتی با اجرای مسعود فروتن». akharinkhabar.ir. ۲۰۲۱-۰۴-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۱۲.
- ↑ «"خنکای ختم خاطره" برترین نمایش جشنواره تئاتر فجر شد». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۹.
- ↑ «برگزیدگان جشنواره تئاتر فجر اعلام شدند». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۷ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۹.
- ↑ «پاندورا و عجایب المخلوقات نمایش‌های برگزیده امسال». ایران (۴۷۳۰): ۲۷. ۳ اسفند ۱۳۸۹ – به واسطهٔ مگ‌ایران.