ریونوسوکه آکوتاگاوا
ریونوسوکه آکوتاگاوا (به ژاپنی: 芥川 龍之介) (زاده ۱ مارس ۱۸۹۲ - درگذشته ۲۴ ژوئیه ۱۹۲۷) یک نویسنده داستان کوتاه ژاپنی بود که در عصر تایشو ژاپن فعالیت می‌نمود. از او به عنوان پدر داستان کوتاه ژاپن نام برده می‌شود؛ و در سن سی‌وپنج سالگی به دلیل مصرف بیش از حد باربیتال (با نام تجاری ورونال) خودکشی کرد.[۱] در ژاپن همه ساله جایزه‌ای ادبی به نام جایزه آکوتاگاوا اهدا می‌شود که برگفته از نام اوست.
| ریونوسوکه آکوتاگاوا | |
|---|---|
 | |
| زادروز | ۱ مارس ۱۸۹۲ توکیو، ژاپن |
| درگذشت | ۲۴ ژوئیهٔ ۱۹۲۷ (۳۵ سال) توکیو، ژاپن |
| ملیت | ژاپنی |
| پیشه | داستان کوتاه |
نام در فارسیویرایش
املای نام او در فارسی بسیار متفاوت است. ریونوسوکه آکوتاگاوا نیز ریونوسکه آکتاگاوا.
اوایل زندگیویرایش
ریونوسوکه آکوتاگاوا در یکم مارس سال ۱۸۹۲ در شهر توکیو متولد شد. پدرش توشیزو نیهارا و مادرش فوکو نخستین همسر پدرش بود. حاصل این ازدواج سه فرزند بود که ریونوسوکه آخرین آنها بود. دو فرزند دیگر هر دو دختر بودند. هاتسو دختر بزرگتر که یکسال پیش از تولد ریونوسوکه به سبب ضایعات مغزی درگذشت اما دختر کوچکتر هیسا زنده ماند. فوکو، مادر آکوتاگاوا علاوه بر کمرویی به علت نوعی اختلال حواس و کناره‌گیری از اجتماع دچار بود که دو حادثه بر وخامت احوال او افزود: یکی مرگ دخترش هاتسو و مقصر دانستن خود در مرگ دخترک و دیگری تولد ریونوسوکه در سنی که درباور مردمان بدشگون بود. بنابراین بچه را به دوست توشیزو سپردند و بعد او را چون فرزندی سرراهی بازپس گرفتند.[۲] چند ماه پس از تولد ریووسوکه مادرش به شیزوفرنی مبتلا شد.[۳] تا ده سالگی ریونوسوکه که مادرش زنده بود در بیماری به سر برد. ریونوسووکه در خاطراتش می‌نویسد:
مادرم دیوانه بود … مع‌الوصف باید اعتراف کنم که او در مجموع دیوانه‌ای آرام بود.[۳]
خاطرات تلخ بیماری مادر یکی از عواملی بود که باعث خودکشی ریونوسوکه شد.
حرفه ادبیویرایش
در سال ۱۹۱۴ آکوتاگاوا به همراه دوست دوران دبیرستانش، مجله‌ای ادبی به چاپ رساندند که در آن آثاری از ویلیام باتلر ییتس و آناتول فرانس و نیز آثار خودشان به چاپ می‌رسید. نخستین اثری که از او چاپ شد داستان راشومون در مجله‌ای ادبی بود. تا زمان مرگ او در سی و پنج سالگی بیش از یکصد داستان کوتاه از او به چاپ رسیده بود.
بیماری و خودکشیویرایش
ماه‌های ژانویه و فوریه سال ۱۹۲۶ را در محل توانبخشی منطقه یوگاوارا گذراند. بیماری بیخوابی امانش را بریده بود و ترس دیوانه شدن به شدت رنجش می‌داد. در آخرین سال زندگی‌اش چندین علامت اختلال روانی در او ظاهر شد. از این علائم می‌توان به اختلال و توهم در قوه شنوایی و افکار مالیخولیایی اشاره کرد.[۴] هنوز تا پایان سال زمان بسیاری مانده بود که به فکر خودکشی افتاد. امّا عملاً تابستان سال بعد بود که به زندگی‌اش پایان اد. در اواخر ماه مه سال ۱۹۲۷ تعادل روانی دوستش کوجی اونو به هم خورد و مدتی بعد آکوتاگاوا این به هم خوردن تعادل روانی دوستش را در داستانی غیرمتعارف به توصیف درآورد. از او یادداشتی متعلّق به ماه آوریل همان سال به جا مانده‌است:
ادامهٔ زندگی با چنین ادراکاتی، شکنجهٔ توصیف ناپذیری است. آیا کسی پیدا نمی‌شود که بی سروصدا گلوی مرا در خواب بفشارد؟[۵]
او سرانجام در ساعات اولیهٔ بامداد بیست و چهارم ژوئیه خودکشی کرد. وقتی زنش در حدود ساعت شش صبح بیدار شد ریونوسوکه را مرده یافت چون قرص‌های سیانور پتاسیم را به مقدار کشنده خورده بود. در یکی از چند نامه‌ای که از او به جا مانده دلیل خودکشی خود را «نگرانی و رنج سربسته و مبهم از آینده» اعلام می‌کند.[۶] احتمالاً او مبتلا به شیزوفرنی بود و با آگاهی از تغییرات درونی دست به این عمل زده‌است.[۶]
ترجمه آثار به فارسیویرایش
مجموعه داستان راشومون برگردان: رضا دادویی نشر آدورا شامل داستانهای زیر:
- در بیشه
- راشومون
- آش شلغم
- شهید
- که‌سا و موریتا
- اژدها
- کاپا
- پرده جهنم
- تار عنکبوت
- دماغ
- چرخیده با باد
- سوسانوئو جنگ‌آور پیر
مجموعه داستان پرده جهنم ترجمه: جلال بایرام شامل داستانهای زیر:
مجموعه داستان ماه عسل آفتابی ترجمه: سیمین دانشور شامل داستانهای زیر:
مجموعه داستان دماغ ترجمه: احمد شاملو شامل سه داستان و یک نمایشنامه:
- دماغ
- با باد چرخنده
- سوسانونو، جنگاور پیر
- گنج چهارم نمایشنامه
مجموعه داستان راشومون و هفده داستان دیگر ترجمه پرویز همتیان بروجنی شامل داستانهای زیر:
- راشومون
- در بیشه
- دماغ
- اژدها
- تار عنکبوت
- پرده جهنم
- گزارش دکتر اوگاتا ریوسای
- اوجین
- وفاداری
- حکایت سری که از بدن جدا شد
- پیازچه‌ها
- پای اسب
- دایدوجی شینسوکه
- هنر نویسنده
- بیماری کودک
- فهرست مرگ
- زندگی یک ابله
- چرخ دنده‌ها
و داستانهای زیر به صورت پراکنده:
- کوهستان پاییزی تنها داستان آکوتاگاوا در مجموعه داستان کوهستان پاییزی.
- کوه پاییز ترجمه: آرتوش بوداقیان در مجموعه داستانهای کوتاه جهان امروز.
پانویسویرایش
منابعویرایش
- پردهٔ جهنم؛ ریونوسکه آکتاگاوا؛ ترجمه جلال بایرام؛ انتشارات نیلوفر؛ چاپ اوّل ۱۳۷۴.
- ماه عسل آفتابی؛ ترجمه سیمین دانشور؛ مؤسسه انتشارات نگاه؛ چاپ سوّم (اوّل نگاه) ۱۳۸۲.
| مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به ریونوسوکه آکوتاگاوا در ویکی‌گفتاورد موجود است. |