زمین‌لرزه ۱۳۴۱ بوئین‌زهرا

زمین‌لرزهٔ ۷.۲ ریشتری در سال ۱۳۴۱ در بوئین‌زهرا

حدود ساعت ۱۱ شامگاه ۱۰ شهریور ۱۳۴۱، زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۷.۲ ریشتر، شهرستان بوئین‌زهرا را لرزاند. شدت این زمین‌لرزه به حدی بود بود که باعث مرگ بیش از ۱۲ هزار نفر شد.[۱][۲] در این زمین‌لرزه بسیاری از آثار و بناهای قدیمی و تاریخی شهرستان بوئین‌زهرا از جمله قلعهٔ باستانی رودک از بین رفت.[۳]

زمین‌لرزهٔ بوئین‌زهرا
زمین‌لرزه ۱۳۴۱ بوئین‌زهرا در ایران واقع شده
زمین‌لرزه ۱۳۴۱ بوئین‌زهرا
زمان UTC؟؟
رویداد ISC
USGS-ANSS
تاریخ محلی۱۰ شهریور ۱۳۴۱
زمان محلی
بزرگی۷.۲ ریشتر
ژرفای کانونی۱۰ کیلومتر
مناطق آسیب‌دیدهایران پهلوی بوئین‌زهرا
پس‌لرزه‌هابیش از هزاران پس‌لرزه که بزرگ‌ترین آن‌ها ۶٫٨ ریشتر قدرت داشته است.
تلفاتبیش از ۱۲ هزار کشته

زمین‌لرزه‌های بوئین‌زهرا

ویرایش

بوئین‌زهرا منطقه‌ای لرزه‌خیز است و بر روی گسل ایپک قرار دارد و تاکنون زمین‌لرزه‌های شدیدی را به خود دیده‌است که تلفات بسیاری را بر جای گذاشته‌است. این زمین‌لرزه‌ها عبارت‌اند از:

کمک‌های مردمی

ویرایش

پس از وقوع زلزله، غلامرضا تختی، صندوق به گردن از پارک ساعی در خیابان پهلوی تا تالار کیهان در خیابان فردوسی تهران را پیاده پیمود و با بلندگو شخصاً از مردم شهر می‌خواست تا به هموطنان زلزله‌زده‌شان هر چه در توان دارند، کمک کنند. زنان، گوشواره و گردنبند و انگشتر و مردان، پول‌های اهدایی خود را به صندوق آویزان از گردن تختی می‌انداختند. واکنش‌ها به این عمل، چنان باورنکردنی بود که بلافاصله موج بزرگی از نیکوکاران به راه افتادند و ده‌ها کامیون حامل آذوقه و وسایل موردنیاز به وی سپرده شد.[۴][۵]

کمکهای اسرائیل

ویرایش

در پاسخ به درخواست دولت ایران برای کمک از جهان، اسرائیل شش تن دارو، چادر و پتو را به ایران ارسال کرد.[۶] در آن زمان، موشه دایان، وزیر کشاورزی اسرائیل، مسئولیت تهیه طرحی برای این پروژه را بر عهده گرفت. دایان، آریه الیاو را برای رهبری تیم امدادی اسرائیل و سازماندهی برنامه‌ای برای بازسازی قزوین منصوب کرد. این تیم برای شرکت دولتی اسرائیلی، «تحال» که مسئول برنامه‌ریزی آب بود، کار می‌کرد. اعضای تیم شامل متخصصانی در حوزه‌های هیدرولوژی، اکولوژی، برنامه‌ریزی شهری، و مهندسی آب و ساختمان بودند.[۷] اسرائیل همچنین کارشناسان برنامه‌ریزی را برای کمک به تلاش‌های امدادی ایران اعزام کرد. یک پروژه کوچک که بازسازی یک روستا را شامل می‌شد، به پروژه بزرگ‌تری تبدیل شد که توسط سازمان ملل آغاز شد و در آن یک تیم از کارشناسان اسرائیلی برای بررسی و برنامه‌ریزی منطقه‌ای که توسط زلزله ویران شده بود، اعزام شدند. این کار منجر به تهیه یک برنامه جامع منطقه‌ای و برنامه‌های دقیق برای چندین روستا شد. کمک‌های اسرائیل به ایران همچنین به منظور تقویت روابط دوجانبه بین دو کشور بود. این فاجعه فرصتی را برای نمایش تخصص اسرائیل در زمینه‌های مختلف از جمله معماری فراهم کرد و همچنین تصویری بین‌المللی از اسرائیل به عنوان یک عامل توسعه ایجاد نمود. این مقاله به بررسی تبادل فراملی از طریق تخصص حرفه‌ای می‌پردازد و مشارکت معماران اسرائیلی در بازسازی قزوین را به عنوان مطالعه موردی مورد بررسی قرار می‌دهد تا نشان دهد که معماران نمایندگان اهداف دیپلماتیک اسرائیل بودند. این معماران اهداف حرفه‌ای داشتند، یعنی ایجاد یک طرح مدرن برای منطقه و روستاهای آن. در عین حال، این اهداف با برنامه نوسازی ملی شاه ایران و همچنین تمایل اسرائیل به تبدیل شدن به متحد ایران در این تلاش برای تغییر و نوسازی، و در امید به ترویج یک خاورمیانه مدرن‌تر، در هم تنیده شده بود.[۸] تیم اسرائیلی بلافاصله شروع به ساخت روستاها کرد. این پروژه آزمایشی منجر به طرحی شد که توسط سازمان ملل تأمین مالی گردید و در آن اسرائیل تیمی چند رشته‌ای از کارشناسان، از جمله معماران، را اعزام کرد تا یک برنامه جامع منطقه‌ای برای منطقه ویران شده تهیه کنند. این تیم طرح قزوین را براساس یک برنامه توسعه منطقه‌ای که اخیراً در اسرائیل تکمیل شده بود و تقریباً همه اعضای تیم در آن شرکت داشتند، مدل‌سازی کردند.[۹]

منابع

ویرایش
  1. «همایش تهدیدها و پیشگیری از پیامدهای زمین‌لرزهٔ تهران». وبگاه پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور. ۱۸ شهریور ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ اوت ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱ شهریور ۱۳۸۷.
  2. «زمین‌لرزه ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ (۱ سپتامبر ۱۹۶۲) بوئین زهرا». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۰.
  3. «بوئین‌زهرا». وبگاه ایران‌توریست. ۱۸ شهریور ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱ شهریور ۱۳۸۷.
  4. https://www.bbc.com/persian/iran/story/2008/01/080107_shr-mb-takhti
  5. https://donya-e-eqtesad.com/بخش-اقتصاد-36/3333828-کمک-رسانی-تختی-به-زلزله-زدگان-بوئین-زهرا
  6. Ezri, Meir (2011). The Legacy of Cyrus: My Iranian Mission. Selbstverl.
  7. https://iranwire.com/en/blogs/69226/
  8. Feniger, Neta and Rachel Kallus. "Expertise in the Name of Diplomacy: The Israeli Plan for Rebuilding the Qazvin Region, Iran." In International Journal of Islamic Architecture, Volume 5, Number 1 (pp. 103-134), edited by Mohammad Gharipour, Bristol: Intellect, 2016.
  9. https://associationforiranianstudies.org/content/building-new-middle-east-state-israel-and-israeli-planning-team-rebuilding-qazvin-iran