زین‌الدین کشی

(تغییرمسیر از زین الدین کشی)

زین الدین کشی از شاگردان فخر رازی است و در منطق آرائی دارد. کاتبی در بحر الفوائد و المنصص، در مبحث عکس نقیض می‌گوید که کشی در این باره به روش قدما رفته‌است. در کشف الاسرار، بیان الحق و لسان الصدق و مطالع الانوار و شرح آن را از کشی نقل قول شده‌است[۱]

آراء منطقی ویرایش

  1. کشی دربارهٔ موجبه جزئیه معتقد است که هرگاه قضیه اصل محصله باشد و موضوع مساوی با محمول باشد، مانند ناطق نسبت به انسان، یا اعم مطلق باشد، مانند حیوان نسبت به انسان، یا اخص مطلق باشد، مانند انسان نسبت به حیوان، عکس نقیض دارد و اگر قضیه معدولة المحمول باشد، یا موضوع اعم من وجه و اخص من وجه باشد، عکس نقیض ندارد.[۲][۳]
  2. منطق دانان گفته‌اند که هرگاه صغري و کبري شکل اول موجهه باشد نتیجه تابع کبراست؛ بنابراین اگر صغرا ضروری و کبرا دائمی باشد نتیجه دائمی خواهد بود، اما از نظر کشی نتیجه ضروری است.[۴]
  3. کشی معتقد است اگر صغرای شکل اول ممکنه باشد با شش دسته کبرای موجهه سالبه منتج خواهد بود.[۵][۶]

منابع ویرایش

  1. جمعی از نویسندگان زیر نظر دکتر محمد فنایی اشکوری (۱۳۹۲). درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی (جلد دوم). سمت. صص. ۱۲۹. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۵۳۰-۹۵۰-۱.
  2. بیان الحق و لسان الصدق. صص. ۲۱۱.
  3. این در حالی است که منطق دانان برای موجبه جزئیه عکس نقیض قائل نیستند.
  4. شرح المطالع. صص. ۲۶۷.
  5. همان. صص. ۲۷۱.
  6. در حالی که به نظر برخی منطق دانان اگر صغرای شکل اول ممکنه باشد، قیاس منتج نیست.