ساموئل مارتین جردن
ساموئل مارتین جردن (به انگلیسی: Samuel Martin Jordan) (۱۸۷۱–۱۹۵۲ م) معلم و مبلغ مسیحی آمریکایی بود. وی از سال ۱۸۹۹ تا سال ۱۹۴۰ ریاست کالج آمریکایی تهران (دبیرستان البرز) را به عهده داشت. او بانی و سازنده دبیرستان البرز[۱] و مدرسه دخترانه آمریکایی تهران است.
خیابان جردن تهران (بعدها بزرگراه آفریقا) به افتخار وی نامگذاری گردید.[۱]
| Samuel Martin Jordan | |
|---|---|
| درگذشت | کالیفرنیا، آمریکا |
| پیشه | معلم، آموزش دهنده |
زندگی‌نامه ویرایش
جردن در سال ۱۸۷۱ میلادی در نزدیکی شهر یورک در پنسیلوانیا به دنیا آمد. پس از تحصیل در دبستان و دبیرستان در سال ۱۸۹۵ میلادی از کالج لافایت درجه B.A (لیسانس) گرفت. در سال ۱۸۹۸ درجه کارشناسی ارشد علوم الهی (M.A) از دانشگاه پرینستون را دریافت کرد. در سال ۱۹۱۶ کالج لافایت او را با درجه D.D (دکتر در حکمت و فلسفه) به رسمیت شناخت و در سال ۱۹۳۵ میلادی از کالج واشینگتن و جفرسون با درجهٔ دکترای حقوق نائل شد.[نیازمند منبع]
دکتر جردن در سال ۱۸۹۸ میلادی (۱۲۷۸ خورشیدی) به ایران آمد و یک سال بعد ریاست مدرسه را به عهده گرفت. در سال ۱۹۱۳ میلادی (۱۲۹۲ خورشیدی) با راه‌اندازی کلاس‌های باقی‌مانده دوره دوازده‌ساله دبیرستان تکمیل گردید. در سال ۱۹۱۸ میلادی (۱۲۹۷ خورشیدی) اولین ساختمان شبانه‌روزی که در آن زمان، سالن مک‌کورمیک (Maccormick Hall) نامیده می‌شد و یک ساختمان دیگر پایان یافت.
به پاس خدمات فرهنگی وی در ساخت دبیرستان البرز، در دوران قاجار و پهلوی، دو مدال و نشان به او عطا شد:
- در سال ۱۳۰۰ هجری خورشیدی، وی یک قطعه نشان و مدال درجه دوم علمی
- بار دیگر در سال ۱۳۱۹ هجری خورشیدی، وی و خانمش به دریافت نشان درجه یک علمی دیگر مفتخر شدند.
ساموئل ام جردن، در سال ۱۳۱۹ خورشیدی از ایران به آمریکا بازگشت.
دکتر جردن پس از بازگشت به آمریکا، در سال ۱۳۲۳ هجری خورشیدی، دوباره به ایران آمد و مورد استقبال شاگردان و مریدانش قرار گرفت. او ایران را وطن دوم خود می‌نامید و همواره از آن به نیکی یاد می‌کرد. وی در سال ۱۳۳۳ هجری خورشیدی، در ۸۱ سالگی در آمریکا در گذشت.
در سال ۱۳۲۶ هجری خورشیدی، مراسمی به یاد او و برای بزرگداشت او در تالار دبیرستان البرز برگزار شد و نیم تنه سنگی وی را که استاد ابوالحسن صدیقی تراشیده بود، در کنار در ورودی آن نصب کردند. این پیکره بعداً به کتابخانه دانشگاه صنعتی امیرکبیر منتقل گردید.[نیازمند منبع]
بلوار نلسون ماندلا در شمال تهران، در زمان رژیم پهلوی، به یادبود وی خیابان جردن نام گرفته بود، نامی که هنوز هم به‌طور غیررسمی کاربرد دارد.
کتابی به نام «روش دکتر جردن» به قلم شکرالله ناصر در دیماه ۱۳۲۳ در تهران منتشر شده که در آن به شیوه کار وی و اداره دبیرستان پرداخته است.
مرکز ایران‌شناسی دانشگاه یوسی‌آی ویرایش
مرکز ایران‌شناسی دانشگاه کالیفرنیا در ارواین در سال ۲۰۰۶ میلادی به همت یک ایرانی-آمریکایی به نام فریبرز مسیح و به نام «ساموئل ام جردن» تأسیس شد. هم‌اکنون مرکز ایران‌شناسی دانشگاه کالیفرنیا در ارواین دارای ۳ دوره تحصیلی و یک مرکز مطالعاتی در دانشکده علوم انسانی دانشگاه یوسی‌آی است.[۲][۳]
از دیگر بزرگان دربارهٔ او ویرایش
ملک‌الشعرای بهار دربارهٔ او سروده است:
تا کشور ما جایگه جردن شد
بس خارستان کز مددش گلشن شد
این باغ هنر که دور از او بود، کنون
چشمش به جمال باغبان روشن شد
و نیز:
نادانی چیست جز به غفلت مردن؟
باید به علاج از این مرض جان بردن
گفتم که طبیب درد نادانی کیست؟
پیر خردم گفت که جردن، جردن!
پانویس ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ "JORDAN, SAMUEL MARTIN" (به انگلیسی). ENCYCLOPÆDIA IRANICA. Retrieved 25 August 2013.
- ↑ Founding Benefactor and Founding Donors بایگانی‌شده در ۲ دسامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine, UCIrvine - Dr. Samuel M. Jordan Center for Persian studies and culture
- ↑ ایران‌شناسی در دانشگاه یوسی ارواین (برنامه شباهنگ از کانال رسمی شبکه فارسی صدای آمریکا - یوتیوب)
منابع ویرایش
- سده نامهٔ دبیرستان البرز، چاپ اقبال-۱۳۵۴
- یادهایی از کالج و دبیرستان البرز بعدی - احمد دشتی (عبدی‌زاده)
- روش دکتر جردن، نوشتهٔ شکرالله ناصر، تهران، ۱۳۲۳