تاجپوش
تاجپوش[۱] یا سایبان جنگل (به انگلیسی: canopy) به سقف متشکل از تاج درختان در جنگل را گویند. این لایه که سقف جنگل است از شبکه شاخهها و درختان تشکیل شدهاست. میزان دسترسی به نور در این لایه بسیار زیاد است اما خود این لایه پوششی را میسازد که جلوی رسیدن نور به گیاهان پایینی را میگیرد.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/JigsawCanopy.jpg/220px-JigsawCanopy.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Langkawi_sky_bridge.jpg/250px-Langkawi_sky_bridge.jpg)
برگهای درختان در لایه سایبان کوچک و چرمیاند تا مانع از دست دادن زیاد آب در مقابل تابش شدید خورشید شود. برخی حشرات و جانوران خود را کاملاً برای زندگی در محیط تاجپوش سازگار کردهاند. برای نمونه رنگ زرد پری شاهرخ در این محیط به او برای استتار کمک میکند و سنجاب قرمز شیوه جابهجایی بین درختان در سایبان را به خوبی آموخته است.
کاهش تدریجی فضای بین تاجهای درختان با گسترش جانبی آنها را تاجبَست میگویند. میزان فشردگی شاخ و برگ تاج درخت یا درختچه نیز تراکم تاج نام دارد. طبقهٔ تشکیلشده از تاج درختان در یک تودهٔ جنگلی اُشکوب نامیده میشود و بخشی از درختان در جنگلی با بیش از یک اشکوب که بالاترین لایهٔ سایبان را تشکیل میدهد اصطلاحاً اشکوب برین[۲] نام دارد.
در برخی جنگلها نوک درختان در سایبان لایهٔ پیوستهای را تشکیل میدهد. چنین لایهای میتواند آب باران و نور خورشید را محصور کند. بلندی تاجپوش از منطقهای به منطقهٔ دیگر و از جنگلی به جنگل دیگر متفاوت میشود و این میزان از ۲۰ تا ۵۰ متر در تغییر است. پژوهشگران از بالنهای هوای داغ، کابلها، سکوها، برجها، و حتی رباتهایی استفاده میکنند تا میلیونها گونهٔ گیاهی و جانوری را که آشیانهایشان را بر فراز بلندی میسازند مورد مطالعه قرار دهند.[۳]
گاه توفانها و گردبادها و دیگر عوامل باعث فرو افتادن برخی از درختان بلند جنگلهای بارانی میشوند. در نتیجهٔ این اتفاق راه ورودی برای نور خورشید به جنگل ایجاد میشود و گیاهان و جانوران جدیدی در این منطقه مجال رشد مییابند.[۳]
درختی که تاج آن کاملاً بالاتر از تاجپوشش اصلی است و کاملاً در معرض نور قرار دارد را درخت سرافراز[۴] میگویند.[۵]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- Moffett, M.W. 2000. What's up? A critical look at the basic terms of canopy biology. Biotropica 32:569-596.
- Lowman, M.D. and M.W. Moffett. 1993. The ecology of tropical rain forest canopies. Trees 8:104-107.
- ↑ واژههای مصوّب فرهنگستان تا پایان سال ۱۳۸۹ (مجموع هشت دفتر فرهنگ واژههای مصوّب فرهنگستان)
- ↑ overstorey
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ سایت انسانشناسی و فرهنگ: مسائل محیط زیستی (۱): جنگلهای بارانی بایگانیشده در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine. تخلیص و ترجمه سمیرا قاسمی. بازدید: سپتامبر ۲۰۱۳.
- ↑ emergent
- ↑ واژههای مصوّب فرهنگستان
پیوند به بیرون
ویرایش- International Canopy Access Network بایگانیشده در ۲۰۲۲-۱۰-۰۶ توسط Wayback Machine