سای-هاب
سای-هاب (به انگلیسی: Sci-Hub) یک کتابخانه مجازی است که مقالات علمی را بدون در نظر گرفتن حق مولف و به صورت رایگان در اختیار درخواست‌کنندگان قرار می‌دهد. با استفاده از این وبسایت کاربران می‌توانند بدون پرداخت هزینه، مقالات علمی را دریافت کنند. این سایت در ۵ سپتامبر ۲۰۱۱ توسط الکساندرا الباکیان در قزاقستان راه‌اندازی شد.[۲]
 | |
| در دسترس به زبان | روسی، انگلیسی |
|---|---|
| پدیدآور(ها) | الکساندرا الباکیان |
| وبگاه | |
| تجاری؟ | نه |
| راه‌اندازی | ۵ سپتامبر ۲۰۱۱ |
تاریخچه ویرایش
الکساندرا الباکیان دانشجوی رشته تکنولوژی اطلاعات بود که برای یک پروژه دانشگاهی در زمینه نوروساینس احتیاج به مقالات علمی پیدا کرد. این گونه مقالات توسط ناشران فروخته می‌شوند و قیمت هر مقاله به طور متوسط به ۳۰ دلار می‌رسد.[۵] دانشگاه‌های و مراکز پژوهشی در کشورهای پیشرفته با آبونه شدن در این مجلات به صورت سالانه این مقالات را خریداری می‌کنند و در اختیار دانشمندان، دانشجویان و پژوهشگران خود می‌گذارند. اما در کشورهای در حال توسعه مانند قزاقستان یا ایران معمولا دانشگاه‌ها توانایی مالی خرید آبونمان مجلات علمی را ندارند. به همین دلیل الباکیان سایت سای-هاب را راه‌اندازی کرد تا مقالات علمی برای همه علاقمندان قابل دسترسی باشد.[۶]
وضعیت قانونی ویرایش
تا کنون در ایالات متحده آمریکا دو بار از سای-هاب به دلیل نقض حق مولف شکایت شده است و الباکیان در هر دو مورد گناهکار شناخته شده است. که در نتیجه چند دامنه مورد استفاده سای-هاب مسدود شد.[۷] این سایت همچنین در سوئد، روسیه، فرانسه، بلژیک، هند، بریتانیا و چین نیز تحت پیگرد قانونی است.[۸] به همین دلیل الکساندرا الباکیان از ترس استرداد به صورت مخفی زندگی می‌کند. گفته می‌شود سایت سای-هاب سالانه میلیونها دلار به ناشران علمی ضرر می‌زند.
سای-هاب در ایران ویرایش
در ایران تعداد زیادی سایت آینه به فارسی وجود دارد که مقالات را از طریق سایت سای-هاب دانلود می‌کنند و در اختیار کاربران اینترنت قرار می‌دهند. ایران جزو کشورهایی است که بیشترین مراجعه به سای-هاب را دارد.[نیازمند منبع]
جستارهای وابسته ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامDomain nameوارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ Schiermeier, Quirin (2015-12-04). "Pirate research-paper sites play hide-and-seek with publishers". Nature (به انگلیسی). doi:10.1038/nature.2015.18876. ISSN 1476-4687.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "Data from: Who's downloading pirated papers? Everyone". doi:10.5061/dryad.q447c.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ John Bohannon (28 April 2016). "Who's downloading pirated papers? Everyone". Science. 352 (6285): 508–512. doi:10.1126/science.aaf5664.
- ↑ Russon, Mary-Ann (15 February 2016). "Sci-Hub: Russian neuroscientist running 'Pirate Bay for scientists' with 48 million free academic papers". International Business Times. Retrieved 15 February 2016.
- ↑ Van der Sar, Ernesto (27 June 2015). "Sci-Hub Tears Down Academia's "Illegal" Copyright Paywalls". TorrentFreak. Lennart Renkema. Retrieved 9 March 2016.
- ↑ Van der Sar, Ernesto (9 June 2015). "Elsevier Cracks Down on Pirated Scientific Articles". TorrentFreak (Blog). Lennart Renkema. Retrieved 5 October 2015.
- ↑ "Sci-Hub". Wikipedia (به انگلیسی). 2021-10-24.