سه نشان هستی (به سانسکریت: trilakṣaṇa) نوع توصیف بوداییان برای شیوه‌ای است که اشیاء و موجودات در جهان وجود دارند. برپایه این آموزه، تمامی موجودیت‌هایی که می‌بینیم و می‌پنداریم یعنی همه آنچه که در پی عدم آگاهی ما از علل وجود رنج برای ما پدیدار شده.

  1. نپایندگی اولین اصل است که به تغییرات مدام هستی و عدم ثبات آن اشاره دارد.
  2. رنج دومین اصل است و بدین معناست که همه نمودها در عالم هستی به دلیل ناپایداری و نپایندگی‌شان، رنج‌آورند و به این نمی‌ارزند که انسان به آنها دل ببندد.
  3. ناخودی ،اصل سوم، به این موضوع اشاره دارد که با توجه دگرگونی مدام هستی، داشتن یک خود تنها در سایه ناپایندگی و عدم ثبات آن ممکن است. در آیین بودا خودِ تغییرناپذیر وجود نداشته و همه چیز ناخود است.[۱][۲][۳][۴]

بنا بر سنت بودایی، درک کامل سه نشان هستی (نپایندگی، رنج، و ناخودی) باعث یافتن راه پایان رنج‌ها می‌شود.

منابع ویرایش

  1. Steven Collins (1998). Nirvana and Other Buddhist Felicities. Cambridge University Press. p. 140. ISBN 978-0-521-57054-1.
  2. Richard Gombrich (2006). Theravada Buddhism. Routledge. p. 47. ISBN 978-1-134-90352-8. All phenomenal existence [in Buddhism] is said to have three interlocking characteristics: impermanence, dukkha and lack of soul, that is, something that does not change.
  3. Robert E. Buswell Jr.; Donald S. Lopez Jr. (2013). The Princeton Dictionary of Buddhism. Princeton University Press. pp. 42–43, 47, 581. ISBN 978-1-4008-4805-8.
  4. Carl Olson (2005). The Different Paths of Buddhism: A Narrative-Historical Introduction. Rutgers University Press. pp. 63–4. ISBN 978-0-8135-3778-8.
  • Bodhi, Bhikkhu (2003). The Connected Discourses of the Buddha: A Translation of the Samyutta Nikaya. Somerville, MA: Wisdom Publications. p. 1457.