سه نمایشنامه‌ی عروسکی
سه نمایشنامه‌ی عروسکی کتابی است از بهرام بیضایی که در آن سه نمایشنامهٔ «عروسکها» و «غروب در دیاری غریب» و «قصه ماه پنهان» آمده است.
| نویسنده(ها) | بهرام بیضایی |
|---|---|
| کشور | تهران |
| زبان | فارسی |
| گونه(های) ادبی | نمایش عروسکی |
| ناشر | ناشر–مؤلف، نگاه، روشنگران و مطالعاتِ زنان |
تاریخ نشر | ۱۳۴۲ |
| شمار صفحات | ۱۲۰ |
| شابک | شابک ۹۷۸−۹۶۴−۱۹۴−۱۱۲−۵ |
و بهرام بیضائی آدم‌های کوچک کوچه را (یعنی عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی را) در تن بزرگ قهرمان‌ها فرو کرده است و ناکامی این نه در جای خود بودن را قطره قطره به کام صحنه ریخته است.
متن
ویرایشاین کتاب را نویسنده در زمستانِ سالِ ۱۳۴۲ منتشر کرد. بهارِ ۱۳۵۷ کتاب دوباره به وسیلهٔ انتشارات نگاه چاپ و منتشر شد. سالِ ۱۳۸۲ سه نمایشنامهٔ این کتاب با بازنگری نویسنده در جلد یکُمِ دیوان نمایش چاپ شد. همین متنِ بازنگری شده سالِ ۱۳۹۴ باز به صورت کتابِ سه نمایشنامه‌ی عروسکی به وسیلهٔ انتشارات روشنگران و مطالعات زنان به چاپ رسید.[۲]
بیضایی در گفتگویی دربارهٔ انگیزهٔ نگارش این سه نمایشنامه – پس از بحثی مفصّل – گفته:[۳]
. . . یا: با وام گرفتنِ شخصیت‌های خیمه‌شب‌بازیِ سنّتی در چشم‌اندازِ امروزی، و کاربُردِ عکسِ آن در زبان و ساخت، کوشیده‌ام نمایشنامه‌نویس شوَم. یا: کوشیده‌ام با کمکِ ادبیاتی که پیش از آن در خیمه‌شب‌بازیِ عامیانه و نمایشِ صحنه – هر دو – نبود، خیمه‌شب‌بازیِ عامیانه و شخصیت‌های آن را در آخرین نفَس‌ها زنده کنم! یا: هر دوی این‌ها! . . .
نمایش
ویرایشهر سه نمایشنامهٔ این کتاب بارها به زبان‌های گوناگون در جاهای گوناگون به نمایش درآمده است؛ و فقط «عروسکها» به کارگردانیِ نویسنده، یک بار در میانهٔ دههٔ ۱۳۴۰.
به دیگر زبان‌ها
ویرایشهر سه نمایشنامهٔ این کتاب به انگلیسی ترجمه و چاپ و منتشر شده‌است – یک بار با هم در کتابِ:
- Modern Persian Drama: An Anthology. Translated & introduced by Gisèle Kapuscinski. Lanham: University Press of America. 1987. ISBN 0-8191-6579-4
پانویس
ویرایشمنابع
ویرایش- آل احمد، جلال (۱۳۴۳). «ستایش «خجسته» از دریا و نفرینش به «آهن»». آرش (۹): ۱۴۲-۱۳۵.
- افشار، ایرج؛ بنی‌آدم، حسین (۱۳۴۶). کتابشناسی ده‌سالهٔ کتابهای ایران (۱۳۳۳−۱۳۴۲). تهران: انجمن کتاب.
- بهار، شمیم (دی ۱۳۴۳). «کتاب‌گزاری: «ابر زمانه و ابر زلف»». اندیشه و هنر (۵): ۶۶۳−۶۶۷.
- بیضایی، بهرام. دیوان نمایش/۱. صفحه چهار iv. تهران: روشنگران و مطالعات زنان. ۱۳۸۲.
- بیضایی، بهرام (۱۳۹۱). «غروبِ عروسکها در دیاری غریب: گفت‌وگو با بهرام بیضایی درباره‌ی نمایشِ عروسکی و تجربه‌هایش از آن». دفترهای تآتر (۱۱): ۵۵-۳۵.
- «بیضایی، بهرام. سه نمایشنامه‌ی عروسکی». وبسایت کتابخانه ملی ایران. ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۶.
- شریفی، محمّد (۱۳۹۶). «سه نمایشنامهٔ عروسکی». در جعفری، محمّدرضا. فرهنگ ادبیّات فارسی (ویراست ۲). تهران: فرهنگ نشر نو و انتشارات آسیم. صص. ۱۰۱۰. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۷۴۳۹-۸۲-۱.
- Chelkowski, Peter (1991). "Popular Entertainment, Media and Social Change in Twentieth-Century Iran". In Avery, Peter; Hambly, Gavin; Melville, Charles (eds.). The Cambridge History of Iran. Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 765−814. ISBN 978-0-521-20095-0.