شبکه تهران

شبکه استانی «تهران» صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران
(تغییرمسیر از شبکه پنج)

شبکه تهران، یکی از شبکه‌های تلویزیونی دولتی کشور ایران است، که در مجموعهٔ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مدیریت می‌شود.

شبکه تهران
کشورایران
گستره پخشآسیا
شبکهتهران
شعار تبلیغاتیشبکه پایتخت
ستادتهران
برنامه‌سازی
زبان(ها)فارسی
فرمت تصویر۱۶:۹ (۵۷۶آی، SDTV)
مالکیت
مالکسازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
تاریخچه
راه‌اندازی‌شده۵ آذر ۱۳۷۴ (۲۸ سال پیش)
نام‌های پیشینشبکه پنج
پیوندها
وبگاه
دسترسی
زمینی
ایستگاه جمارانCH34 UHF Digital
ماهواره‌ای
اینتل‌ست ۳۹۱۱۵۵۵ / عمودی/ ۳۰۰۰۰ / ۳/۴
بدر ۸۱۱۸۸۱ / افقی / ۲۷۵۰۰ / ۵/۶
رسانه جاری
پخش آنلاین شبکه تهران

پیشینه ویرایش

شبکه تهران سیمای جمهوری اسلامی ایران، ۵ آذرماه سال ۱۳۷۴ متولد و به جمع شبکه‌های سیما پیوست. شبکه تهران سیما که حدود پنج ماه پیش از شبکه چهار آغاز به‌کار کرده بود، چهارمین شبکه تلویزیونی داخلی و نخستین شبکه استانی جمهوری اسلامی ایران بود که در سالهای اولیه خود با پخش روزانه ۵ ساعت برنامه از طریق تجهیزاتی در مجموعه تپه صبا برای بینندگان تهرانی، فعالیت خود را شروع کرد.

این شبکه با هدف پاسخگویی به نیازهای شهری، اجتماعی، فرهنگی، دینی و سیاسی استان تهران، انعکاس و تبیین مسائل و موضوعات مربوط به آن تأسیس شد. بهروز مفید مدیریت این شبکه را در سالهای نخستین برعهده داشت.

شبکه پایتخت در سالهای نخستین با بهره‌گیری از پخش برنامه‌های زنده و ساختارهای جدید تولید برنامه مانند جشن رمضان، شب بخیر تهران، به خانه بر می‌گردیم و… توانست مخاطبان زیادی را با خود همراه کند و ساعت پخش این شبکه به ۱۲ ساعت رسید. درشهر، دراستان، تهران ۲۰، مسابقه بزرگ، سلام تهران، رنگین کمان و سریال‌های خاطره‌انگیز طنز مانند پاورچین جزو پر مخاطب‌ترین برنامه‌های این شبکه در آن سال‌ها بود.

«شبکه تهران، شبکه پایتخت» شعار اصلی این شبکه می‌باشد که همواره در قاب تصویر آن برای مخاطبان تکرار می‌شد. شاید این ویژگی سبب می‌شد تا مخاطبان تهرانی احساس تعلق خاطر بیشتری نسبت به شبکه خود داشته باشند. شبکه‌ای که علاوه‌بر پر کردن اوقات فراغت بینندگان، توجه ویژه‌ای به مسائل شهری شهروندان تهرانی در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، رفاهی و ورزشی و… داشت.

بهروز مفید، علی‌اصغر پورمحمدی، محمد حسین حرمی، مجید رجبی معمار، مسعود احمدی افزادی، سعید مقیسه، مجید زین العابدین، جواد رمضان نژاد و سعید اشناب (طی سال‌های ۱۳۷۴ تا ۱۴۰۲) به ترتیب مدیریت شبکه تهران را بر عهده داشتند. از آبان ۱۴۰۲، محمد باقر اعلمی مدیریت این شبکه را برعهده دارد.[۱]

شبکه تهران در پایان پانزدهمین سال فعالیتش، در سال ۱۳۸۹ و همزمان با گسترش سیستم دیجیتال صداوسیما در کشور، پخش سراسری خود را از طریق این سیستم آغاز کرد. قبل از آن، این شبکه علاوه بر استان تهران، در شهرهای کرج (که بعدها مرکز استان‌ البرز شد)، قم، قزوین و جزیره کیش نیز از طریق سیستم آنالوگ پخش می‌شد.

درست با گذشت ۱۹ سال و تغییر مدیریت جدید رسانه ملی، در ۲۹ آذر ماه ۱۳۹۳، ماموریت استانی شبکه تهران حذف و این شبکه به شبکه سراسری پنج سیما تبدیل شد. شبکه پنج سیما با اولویت ساخت برنامه‌های اقتصادی و نگاهی تازه به مفاهیم اقتصادی در عرصه رسانه تصویری فعالیتش را با مدیریت مجید زین العابدین ادامه داد. شبکه‌ای تخصصی که جای خالی آن در رسانه ملی برای مخاطبان در کنار سایر شبکه‌های تلویزیون احساس می‌شد.

با تغییر رویکرد و مأموریت جدید شبکه پنج سیما پخش برنامه‌های این شبکه ۲۴ ساعته شد و بعضی از گروه‌های این شبکه با یکدیگر ادغام و با تعریف جدید فعالیت خود را دوباره شروع کردند.

یک سال پس از تغییر ماموریت شبکه پنج سیما، «شبکه جدید تهران» در تاریخ ۵ بهمن ۱۳۹۴ به صورت اچ‌دی در سیستم دیجیتال تهران راه‌اندازی شد و به این ترتیب تهرانی‌ها دوباره صاحب شبکه استانی شدند. این شبکه اولین شبکه استانی اچ‌دی سازمان صداوسیما محسوب می‌شد.[۲]

در آن سال‌ها علاوه بر برنامه‌های اقتصادی جدید طراحی شده، برنامه‌های فعلی و پرمخاطب شبکه پنج مانند برنامه‌های «به خانه بر می‌گردیم، تا نیایش، درشهر و رنگین کمان» نیز با تغییر محتوایی شکل تازه‌ای به خود گرفت و در ساختار این شبکه حفظ و تقویت شدند.

با تغییر مدیریت رسانه ملی در اردیبهشت سال ۱۳۹۵، با حذف شبکه تهران اچ‌دی و جایگزینی آن با شبکه تماشا در مرداد ۱۳۹۵، شبکه پنج سیما دوباره به ایفای مأموریت سالهای نخستین خود، یعنی پاسخگویی به نیازهای تهران و پایتخت با رویکرد کشوری پرداخت.[۳] در تابستان همان سال، برخی از گروه‌های این شبکه دچار تغییرات شدند و با تعریف جدید فعالیت خود را مجدداً ادامه دادند.[۴][۵]

هویت بصری جدید این شبکه در عید فطر ۱۴۰۰، در چند بخش و به تدریج روی آنتن به تصویر کشیده شد، این تغییر بر اساس توجه به مفهوم پایتخت، امید و حرکت است.

گفتنی است در این هویت بصری لوگوی شبکه تهران، از رنگ آبی که رنگ اصلی است، به عنوان نماد آسمان آبی و پاک که یکی از آرزوهای کلانشهر تهران و پایتخت است بهره برده‌است.

همچنین رنگ نارنجی به عنوان رنگ تحرک و پویایی به شکل رنگ مکمل در این طرح جدید خودنمایی می‌کند که رنگ آبی با حجم بالا در اطراف و رنگ نارنجی با حجم کم در مرکز لوگو نیز جانمایی شده‌است.

در طی سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲، تکلیف فعالیت استانی یا سراسری شبکه پنج تا حد قابل توجهی نامشخص بود تا اینکه در آبان ۱۴۰۲، نام شبکه پنج به صورت رسمی، مجدداً به شبکه تهران تغییر یافت. در ۱۵ آذر ۱۴۰۲ نیز با تغییراتی در چیدمان فرستنده‌های دیجیتال، با جابجایی شبکه تهران به بسته دوم دیجیتال، جایگاه سابق شبکه تهران در کانال پنج، به شبکه نسیم واگذار شد اما با وجود این تغییر، شبکه به صورت سراسری پخش شده و تنها نام آن در گیرنده‌ها از IRIB TV5 به TEHRAN تغییر پیدا کرد؛ در همین رابطه، پیمان جبلی، رئیس سازمان صدا و سیما اعلام کرد:

ماموریت و رسالت این شبکه پرداختن به استان تهران است. تا قبل انتخابات، سراسری خواهد بود اما از یک تاریخ معینی فقط در استان تهران قابل دریافت خواهد شد.

گروه‌های برنامه‌ساز ویرایش

اکنون در شبکه تهران، گروه‌های «خانواده و کودک»، «معارف اسلامی»، «اجتماعی»، «تهران و شهروندی» و «فیلم و سریال» در حوزه برنامه سازی و تولید محتوا فعال هستند و ساختار اصلی شبکه تهران را تشکیل می‌دهند.

در کنار این گروه‌ها، امور تأمین برنامه و سایر مدیریت‌های ستادی شبکه از جمله مدیریت‌های اطلاعات و برنامه‌ریزی، طرح و برنامه، امور مالی، تولید و فنی، پخش، آرشیو و… از نظر ساختاری تغییری نکرده‌اند و با شرح وظایف گذشته خود ادامه فعالیت می‌دهند.

همچنین خبرگزاری صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران یک بخش خبری خود را از طریق این شبکه پخش می‌کند. این بخش خبری شامل اخبار استان و شهر تهران از ساعت ۱۸ تا ۱۹ به مدت یک ساعت پخش می‌شود؛ این بخش خبری سابقاً در ساعت ۱۸:۳۰ به مدت ۳۰ دقیقه پخش می‌شد. اخبار ایران و جهان نیز که در ساعت ۲۴ به مدت ۳۰ دقیقه از این شبکه پخش می‌شد به شبکه خبر منتقل شده‌است.[۴]

برنامه های به خانه بر می‌گردیم، تهران ۲۰، در شهر، در استان، رنگین کمان، تا نیایش و... جزو اولین‌ها و مهم‌ترین برنامه های پرمخاطب این شبکه هستند که با گذشت بیش از دو دهه، همچنان بر روی آنتن شبکه تهران می روند.

گروه تأمین برنامه ویرایش

این گروه در دو بخش برنامه‌های داخلی و خارجی به تهیه فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی غیر تولیدی شبکه می‌پردازد. بر این اساس در روزهای جمعه هر هفته یک فیلم و در روزهای شنبه نیز یک فیلم در قالب برنامه سینما ۵ پخش می‌شود. در برنامه سینما ۵ فیلم‌ها مورد نقد و تحلیل نیز قرار می‌گیرند.[۶] از جمله سریال‌های خارجی پخش شده و حال حاضر این شبکه می‌توان به هشدار برای کبرا ۱۱ - پلیس بزرگ‌راه، پلیس دریایی و رابین هود اشاره کرد.

گروه فیلم و سریال ویرایش

فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی شبکه تهران در این گروه تولید می‌شوند.[۷]

گروه تهران و شهروندی ویرایش

این گروه تهیه برنامه‌های ویژه استان تهران را برعهده دارد.[۸] برنامه‌های تهران ۲۰، در شهر، در استان، برخط شو، پنج ستاره، سلام تهران، شهر امن، خبرنگار مردمی، کهکشان، کهکشانیا و تهرانگرد از تولیدات شاخص این گروه به‌شمار می‌روند.

گروه اجتماعی ویرایش

تهیه برنامه به خانه برمی‌گردیم که به آموزش خانواده به ویژه بانوان خانه‌دار اختصاص دارد از سال ۱۳۷۷ ه‍.خ تاکنون به‌طور منظم در این گروه تولید می‌شود. دو برنامه صبحانه و صبح تهران و پرچم بالاست که در گذشته در ساعات اولیه صبح از شبکه تهران پخش می‌شد، از دیگر تولیدات این گروه می‌باشد. از تولیدات جدید این گروه می‌توان به برنامه‌های ما ایرانی‌ها و یه روز تازه و شب فیروزه ای اشاره کرد.[۹]

گروه خانواده و کودک ویرایش

برنامه‌هایی نظیر رنگین‌کمان برای گروه خردسال و کودک، نردبان برای نوجوانان و تماشاخانه که در تعطیلات پایان هفته و ایام نوروز و تابستان فیلم‌های سینمایی مناسب کودکان پخش می‌کند، از جمله تولیدات منظم این گروه هستند.[۱۰]

گروه فرهنگ و معارف اسلامی ویرایش

برنامه‌های این گروه در اوقات شرعی مسلمانان به افق تهران و مناسبت‌های مذهبی شیعیان پخش می‌شود. عطر عاشقی و تا نیایش از جمله این برنامه‌ها هستند. این گروه به ضبط سخنرانی مذهبی برخی روحانیون شیعه و پخش آن نیز اقدام می‌کند.[۱۱]

گروه سیاسی ویرایش

این گروه به پخش برخی میزگردهای سیاسی مانند مرزهای سیاست پرداخته و در مناسبت‌های تاریخی و سیاسی نظیر سالگرد پیروزی انقلاب ایران و آغاز جنگ ایران و عراق یا در هنگام برگزاری انتخابات در جمهوری اسلامی، به پخش ویژه برنامه می‌پردازد.[۱۲][۱۳]

گروه‌های برنامه‌ساز منحل شده ویرایش

با توجه به رویکردها و سیاست‌های برنامه‌سازی سازمان صدا و سیما برخی از گروه‌های برنامه‌ساز در زمان‌های مختلف از چارت حذف شده‌اند.

گروه اقتصاد ویرایش

این گروه به تهیه برنامه‌های اقتصادی نظیر اقتصاد ۵، نوسان، شهران و برنامه‌هایی برای ارتقاء اطلاعات بهداشتی شهروندان از جمله سیب می‌پرداخت.[۱۴]

گروه تفریحات و سرگرمی ویرایش

تهیه جنگ‌های تلویزیونی سرگرم‌کننده، مسابقه‌های تلفنی زنده و ضبط شده به این گروه واگذار شده‌بود.[۱۵] از برنامه‌های قدیمی و پربیننده این گروه می‌توان به شب بخیر تهران و مسابقه بزرگ اشاره کرد. برنامه‌های دیگری چون مسابقه باغ کتاب، مسابقه گوی طلایی و مسابقه بزرگ شهروندی از تولیدات شناخته شده این گروه بودند. گروه تفریحات به تهیه برنامه‌هایی با محوریت ورزش تهران نیز می‌پرداخت. ورزش از نگاه ۵، ورزش شهروندی و ورزشگاه از جمله این برنامه‌ها بودند.

لوگوها ویرایش

جستارهای وابسته ویرایش

پیوند به بیرون ویرایش

منابع ویرایش

  1. «انتصابات جدید در معاونت سیما». iribtv.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۱.
  2. https://jamejamonline.ir (۱۳۹۴/۱۱/۰۶ - ۰۰:۰۱). «افتتاح شبکه تهران اولین شبکه تولیدی HD کشور». fa. دریافت‌شده در 2023-12-27. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  3. https://jamejamonline.ir (۱۳۹۵/۰۵/۱۴ - ۱۷:۴۶). «ماموریت‌های شبکه تهران به شبکه پنج سیما واگذار شد». fa. دریافت‌شده در 2023-12-27. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «دربارهٔ شبکه». tv5.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۴.
  5. «برمهانی خبرداد: تغییر نام شبکه «پنج» به «تهران» و بازیابی هویتی آن/ زاکانی تأکید کرد: نقش ویژه رسانه ملی در ترغیب مشارکت‌های شهروندی». iribtv.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۹.
  6. «پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه تهران - صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران - سینما 5». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئیه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۸ اکتبر ۲۰۰۹.
  7. «پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه پنج - صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران - گروه فیلم و سریال». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۸ اکتبر ۲۰۰۹.
  8. «گروه تهران و شهروندی». tv5.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ اكتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در 2019-06-24. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  9. «پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه تهران - صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران - گروه اجتماعی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۸ اکتبر ۲۰۰۹.
  10. «پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه تهران - صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران - گروه کودک و نوجوان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۸ اکتبر ۲۰۰۹.
  11. «پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه تهران - صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران - گروه معارف». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۸ اکتبر ۲۰۰۹.
  12. «پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه تهران - صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران - مرزهای سیاست». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۸ اکتبر ۲۰۰۹.
  13. «تولید ۱۴ سریال جدید برای شبکه پنج سیما». پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه پنج سیما. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ اكتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۹. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  14. «پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه تهران - صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران - گروه دانش و اقتصاد». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۸ اکتبر ۲۰۰۹.
  15. «پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه تهران - صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران - گروه تفریحات و سرگرمی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۸ اکتبر ۲۰۰۹.