عطار شیرازی، متخلص به روح عطار و روح، (زنده تا سال ۷۶۰ تا ۷۷۰ هـ. ق.) [۱]شاعر قرن هشتم هجری شمسی و معاصر حافظ شیرازی بوده‌است. از زندگی او اطلاع چندانی حتی در تذکره‌های شعرا هم موجود نیست ولی می‌تان از قراین و شواهد شعر خود او دریافت که احتمالا اهل شیراز نبوده و پیشه عطاری داشته و در بیتی به بازاری‌بودن خود اشاره کرده است. [۲]او خواجه قوام الدین محمدبن علی معروف به صاحب عیار (مقتول به سال ۷۶۴ هـ.ق .) را مدح گفته‌است. [۳]وی میان شعر حافظ و سلمان ساوجی (هر سه هم‌عصر بوده‌اند)، داوری کرده است که این نشان از مقام بالای ادبی او داشته است. [۴] [۵] جالب آن‌که وی در شعر داوری خود بین سلمان و حافظ رجحانی قائل نمی‌شود.[۶]

دیوان ویرایش

دیوانی از او شامل دیباچه‌ای به وزن مثنوی، قطعات، غزلیات، قصاید و رباعیات در ۱۲۰۰ بیت در کتابخانه مجلس موجود بوده است. [۷] احمد کرمی در سال ۱۳۶۹ دیوان او را تصحیح کرده و به چاپ رسانده‌است. [۸] اما قابل ذکر است که محمد محیط طباطبایی دیوان وی را از مخطوطات قرن نهم می‌داند و اصالت بسیاری از ابیات آن را زیر سؤال برده است. [۹]

منابع ویرایش

  1. مرادی، محمد (زمستان ۱۳۹۵). «انعکاس نام و مرقد احمد بن موسی(ع) در آینه اشعار سده های هشتم تا دهم». فرهنگ رضوی (۱۶): ۸۱.
  2. معدن‌کن، معصومه (بهمن و اسفند ۱۳۷۱). «عطار شیرازی». آشنا (۹): ۲۹ - ۳۶.
  3. «روح عطار». پارسی ویکی. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۱.
  4. فتوحی، محمود (تابستان ۱۳۸۸). «مخاطب شناسی حافظ در سده های هشتم و نهم هجری بر اساس رویکرد تاریخ ادبی هرمنوتیک». نقد ادبی (۶): ۷۷. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۱.
  5. فیروزبخش، پژمان (خرداد و تیر ۱۳۹۵). «پراکنده‌های ایرانشناسی (7)». بخارا (۱۱۲): ۲۶۵.
  6. منتظری، فاطمه. «گم‌شده در تاریخ یا بررسیده در اوج؟ حاشیه و متن در حلقۀ شاعران قرن هشتم». IranNamag. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۸.
  7. درایتی، مجتبی (۱۳۹۸). فهرستواره دست‌نوشته‌های ایران. مؤسسه فرهنگی پژوهشی الجواد. ص. ۱۷۸.
  8. «دیوان عطار شیرازی». سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ اوت ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۱.
  9. محیط طباطبایی، محمد (فروردین ۱۳۵۰). «قدیمی‌ترین مٱخذ کتبی شعر حافظ». وحید (۸۸): ۶ - ۱۷.

پیوند به بیرون ویرایش