فرآیند کلرید برای جداسازی تیتانیوم از سنگ معدن آن استفاده می‌شود. هدف از این فرآیند بدست آوردن تیتانیوم دی‌اکسید با خلوص بالا از سنگ معدن‌هایی مانند ایلمنیت (FeTiO۳) و روتیل (TiO۲) است. در این روش از فراریت TiCl۴ استفاده می‌کند که به آسانی خالص شده و به دی‌اکسید تبدیل می‌شود. سالانه میلیون‌ها تن TiO۲ توسط این فرآیند تولید می‌شود که عمدتاً به عنوان رنگدانه سفید استفاده می‌شود. فرآیند کلرید تا حد زیادی جایگزین فرآیند قدیمی سولفات شده‌است که برای استخراج آهن و سایر ناخالصی‌ها از سنگ معدن به سولفوریک اسید داغ متکی است.[۱]

شیمی فرآیند

ویرایش

در این فرایند، ماده اولیه در ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد با کربن و گاز کلر تصفیه می‌شود، که تیتانیم تتراکلرید حاصل می‌شود. تبدیل از سنگ معدن ایلمنیت متداول است:[۲]

۲FeTiO۳ + ۷Cl۲ + ۶C → ۲TiCl۴ + ۲FeCl۳ + ۶CO

این فرآیند نوعی واکنش کربوترمیک است که از قدرت کاهنده کربن استفاده می‌کند.

سایر ناخالصی‌ها نیز به کلریدهای مربوطه تبدیل می‌شوند، اما بیشتر آن‌ها نسبت به TiCl۴ فراریت کمتری دارند. وانادیم تتراکلرید و وانادیم اکسی‌کلرید با TiCl۴ هم‌تقطیر[الف] هستند، اما این ناخالصی‌ها را می‌توان با احیای شیمیایی حذف کرد.[۳] تیتانیوم تتراکلرید با تقطیر خالص می‌شود. سپس می‌توان آن را در شعله اکسیژن یا پلاسما اکسید کرد تا تیتانیوم دی‌اکسید خالص به دست آورد.[۴][۵]

TiCl۴ + O۲ + حرارت → TiO۲ + ۲Cl۲

به این ترتیب کلر برای استفاده مجدد بازیافت می‌شود.

یادداشت

ویرایش
  1. codistill

منابع

ویرایش
  1. Völz, Hans G. (2005), "Pigments, Inorganic", Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley-VCH, doi:10.1002/14356007.a20_243.pub2
  2. Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Oxford: Butterworth-Heinemann. ISBN 0080379419.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  3. Völz, Hans G. (2005), "Pigments, Inorganic", Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley-VCH, doi:10.1002/14356007.a20_243.pub2
  4. "The TiO2 Process". Ti-Cons. Archived from the original on 20 December 2016. Retrieved 2016-12-17.
  5. Jones, Tony; Egerton, Terry A. (2000). "Titanium Compounds, Inorganic". Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology (به انگلیسی). John Wiley & Sons, Inc. doi:10.1002/0471238961.0914151805070518.a01.pub3. ISBN 9780471238966.

پیوند به بیرون

ویرایش