فهرست رفتارهای تغذیه‌ای
خوردن، رفتاری است که موجودات زنده، معمولاً حیوانات، برای سیر شدن انجام می‌دهند. در واژه‌شناسی اغلب با پسوند-vore, -vory یا vorous- می‌آید که از کلمه لاتین vorare می‌آید که به معنی «خوردن» است.[۱]
طبقه‌بندی ویرایش
بر اساس نوع غذا ویرایش
پلی‌فاژی توانایی جانور در خوردن غذاهای گوناگون است، در حالی که مونوفاژی عدم تحمل هر ماده غذایی به جز یک نوع خاص است. (به گونه‌های عمومی و تخصصی مراجعه کنید).
دیگر طبقه‌بندی‌ها به جانورانی اشاره می‌کند که تنها یک غذای خاص مصرف می‌کنند. مانند:
- گوشت‌خوار: خوردن جانوران
- عنکبوت‌خوار (آرانئوفاژ): خوردن عنکبوت
- پرنده‌خوار (آویور): خوردن پرندگان
- پوسته‌خوار (دوروفاژ): خوردن جاندارانی با پوسته سخت یا اسکلت بیرونی
- تخم‌مرغ‌خواری یا شکار تخم مرغ: خوردن تخم مرغ (اما همچنین به «همنوع خواری داخل رحمی» در زیر مراجعه کنید)
- خون‌خوار (هماتوفاژ): خون خوردن
- حشره‌خوار (اینسکتیور): حشرات را می‌خورند
- مورچه‌خوار (میرمکوفاژ): خوردن مورچه‌ها یا موریانه‌ها
- بی‌مهره‌خوار (اینورتیور): خوردن بی‌مهرگان
- کراتین‌خوار (کراتوفاژ): خوردن مواد شاخی مانند پشم توسط پروانه‌های پارچه‌ای یا مارهایی که پوست خود را پس از اکسیژن می‌خورند.
- پولک‌خوار (لپیدوفاژ): خوردن پولک ماهی
- نرمتن‌خوار (مولوسشیور): خوردن نرم‌تنان
- مخاط‌خوار (موکوفاژ): خوردن مخاط
- مارخوار (افیوفاژ): خوردن مار
- ماهی‌خوار (پیشیور): خوردن ماهی
- قورباغه‌خوار (آنوروفاژ): خوردن قورباغه
- اسفنج‌خوار (اسپانجیور): خوردن اسفنج
- مرکب‌ماهی‌خوار (توثوفاگور): خوردن عمدتاً ماهی مرکب و سایر سفالوپودها
- کرم‌خوار (ورمیور): خوردن کرم
- زوتوپلانکتون‌خوار: خوردن زوتوپلانکتون
- گیاه‌خوار: خوردن گیاهان
- تراوه‌خوار (اکسوداتیور): خوردن ترشحات گیاه یا حشرات (صمغ، شیره، لرپ و غیره)
- انگم‌خوار (گامیور): خوردن صمغ درختی
- برگ‌خوار (فولیور): خوردن برگ‌ها
- گُل‌خوار: خوردن بافت گل قبل از تشکیل لایه بذر
- میوه‌خوار (فروجیور): خوردن میوه
- علف‌خوار (گرمینیور): خوردن علفها
- دانه‌خوار (گرانیور): خوردن دانه
- شهدخوار: خوردن شهد
- گرده‌خوار (پالینیور): خوردن گرده گل
- فیتوپلانکتون‌خوار (فیتوپلانکتونویور): خوردن فیتوپلانکتون
- چوب‌خوار (زایلوفاژ): خوردن چوب
- همه‌چیزخوار: خوردن هر دو گیاه، حیوان، قارچ، باکتری و غیره. این اصطلاح به معنای «همه‌خوار» است.
- از نظر مقدار گوشت در رژیم غذایی
- بیش‌گوشت‌خوار: بیش از ۷۰٪ گوشت
- میان‌گوشت‌خوار: ۳۰–۷۰٪ گوشت
- کم‌گوشت‌خوار: گوشت کمتر از ۳۰٪
- قارچ‌خوار: خوردن قارچ
- باکتری‌خوار: خوردن باکتری‌ها
خوردن چیزهای غیرزنده یا فاسد:
- مدفوع‌خوار (کپروفاژ): خوردن مدفوع
- پوده‌خوار (دتریتییور): خوردن مواد تجزیه‌کننده
- زمین‌خوار (ژئوفاژ): خوردن زمین معدنی
- استخوان‌خوار (استئوفاژ): خوردن استخوان
- پوسیده‌خوار (ساپروفاژ): خوردن مواد آلی پوسیده
- لاشه‌خوار یا مردارخوار: خوردن لاشه
همچنین چندین رفتار نامعمول تغذیه‌ای، عادی، فرصت‌طلبانه یا آسیب‌شناختی وجود دارد، مانند:
- همنوع‌خوار: تغذیه از اعضای یک گونه
- آدم‌خوار (Anthropophagy): خوردن گوشت انسان.
- همنوع‌خواری درون رحمی
- تخمک‌خوار (Oophagy یا Ovophagy): جنین یا جنین درون تخم، خواهر و برادرهای خود را می‌خورد.
- جنین‌خوار (امبریوفاژ): جنین، جنین خواهر یا برادر می‌خورد.
- فرزندخوار
- خود‌خواری: تغذیه از بخش‌هایی از بدن خود. (به اتوفاژی نگاه کنید)
- همنوع‌خواری جنسی (پس از جفت‌گیری): خوردن جفت بعد از جفت‌گیری.
- طعمه‌دزدی (کلپتوپارازیتیسم): دزدیدن غذا از جانوران دیگر.
- چوب جویدن (لیگنوفاژ): خوردن چوب، یک بیماری در برخی از جانوران اهلی.
- پدوفاژ: خوردن جانوران جوان
- پیکا: داشتن اشتها و خوردن مواد غیرمغذی تا حد زیاد، به عنوان مثال خاک رس یا مو، گاهی اوقات در بارداری یا در موارد پاتولوژیک، به‌طور معمول یک نگرانی پزشکی یا دامپزشکی است.
- جفت‌خوار: خوردن جفت
- تروفالاکسی: خوردن غذایی که توسط جانور دیگر خورده می‌شود
- خود درمانی (زوفارماکاگنوزی): خوردن گیاهان، خاک‌ها و حشرات که اغلب برای درمان و پیشگیری از بیماری‌ها تغذیه می‌کنند.
یک تغذیه‌کننده فرصت‌طلب، خود را از طریق منابع غذایی مختلف سیر کرده و حفظ می‌نماید، زیرا این گونه از نظر رفتاری به اندازه کافی انعطاف‌پذیر می‌باشد.
منابع ویرایش
- ↑ Sahney, S. , Benton, M.J. & Falcon-Lang, H.J. (2010). "Rainforest collapse triggered Pennsylvanian tetrapod diversification in Euramerica" (PDF). Geology. 38 (12): 1079–1082. doi:10.1130/G31182.1.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)