قانون علیت (پراکریتی)
ساتکاریاوادا (سانسکریت: सत्कार्यवाद)، خلقت به منزله معلولی است که در خود علت مستتر بوده است.[۱]
قانون علیت ویرایش
بر اساس قانون علیت، معلول آشکار در علت از قبل وجود دارد؛ و علت اصلی مادی هر چیزی که درک میشود پراکریتی است.
ساتکاریاوادا ویرایش
ساتکاریاوادا (Satkāryavāda) نظریه سامخیا از معلول پیشین است؛ که بیان میکند: معلول «کاریا» از قبل در علت مادی خود که سات است وجود دارد و بنابراین هیچ چیز جدیدی به وجود نمیآید.
دو مفهوم اساسی ویرایش
- Sat (सत्) - وجود
- کاریا (कार्य) - اثر آشکار
چیزی که وجود دارد (سات)، نمیتواند از نیستی سرچشمه بگیرد (اسات).
پنج دلیل ویرایش
پنج دلیل برای اینکه معلول باید در علت مادی آن وجود داشته باشد:
- asadkarnat آنچه نیست تولید نمیشود.
- upadana grahanat معلول مستلزم علت مادی است.
- sarvasambhavabhavat همه چیز از همه چیز ناشی نمیشود.
- saktasya-sakya-karnat علت تنها چیزی را تولید میکند که با بالقوه آن مطابقت دارد.
- karanabhavat - معلول ماهیت علت دارد.
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ ادیان و مکتبهای فلسفی هند جلد اول، تألیف داریوش شایگان – تهران: امیر کبیر 1386 صفحه 323.