لایه مرزی سیاره‌ای

لایه مرزی سیاره‌ای در هواشناسی، لایه مرزی سیاره (PBL)، همچنین به عنوان لایه مرزی اتمسفر (ABL) یا پپلوسفر نیز شناخته می‌شود، پایین‌ترین قسمت جو است و رفتار آن مستقیماً تحت تأثیر تماس آن با سطح سیاره است.[۱] روی زمین معمولاً به تغییرات در نیروی تشعشعی سطح در یک ساعت یا کمتر پاسخ می‌دهد. در این لایه مقادیر فیزیکی مانند سرعت جریان، دما و رطوبت نوسانات سریع (تلاطم) و اختلاط عمودی قوی است. بالای PBL، «اتمسفر آزاد» است،[۲] که در آن باد تقریباً ژئوستروفیک (موازی با ایزوبارها) است،[۳] در حالی که در داخل PBL باد تحت تأثیر کشش سطحی قرار می‌گیرد و در عرض همبارها می‌چرخد (برای جزئیات بیشتر به لایه اکمن مراجعه کنید).

این فیلم تجسمی ترکیبی از PBL و دینامیک باد در حوضه لس آنجلس برای یک دوره یک‌ماهه است. حرکت عمودی PBL با «پتو» خاکستری نشان داده می‌شود. ارتفاع PBL عمدتاً به وسیله جابجایی مرتبط با تغییر دمای سطح زمین (به عنوان مثال، افزایش در طول روز و غرق شدن در شب) ایجاد می‌شود. فلش‌های رنگی نشان دهنده قدرت و جهت باد در ارتفاعات مختلف است.

منابع ویرایش

  1. "Planetary boundary layer | atmospheric science | Britannica". www.britannica.com. Retrieved 2020-06-28.
  2. "Free atmosphere". glossary.ametsoc.org. Retrieved 2021-03-21.
  3. "Geostrophic wind level". glossary.ametsoc.org. Retrieved 2018-09-20.