لغت‌نامه بزرگ فارسی

لغت‌نامه بزرگ فارسی لغت‌نامه‌ای تاریخی است که تألیف آن در سال‌های پایانی انتشار لغت‌نامهٔ دهخدا توسط سیدمحمد دبیرسیاقی به همراه سیدجعفر شهیدی و چند تن دیگر از مؤلفان لغت‌نامه در مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا آغاز شد و تا کنون چند مجلد از آن به انتشار رسیده‌است.[۱]

توقف موقت تألیف ویرایش

کمتر از یک ماه پس از انتصاب حمیرا زمردی به ریاست مؤسسه لغت‌نامهٔ دهخدا در تیرماه ۱۴۰۰، او حکم «غیرضروری بودن» سرپرست بخش تألیف این مؤسسه و یکی از مؤلفان لغت‌نامهٔ بزرگ فارسی را صادر کرد.[۲] هیئت تألیف لغت‌نامه بزرگ فارسی با انتشار اطلاعیه‌ای در اعتراض به این تصمیم زمردی اعلام کردند به طور موقت همکاری‌شان با مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا را متوقف می‌کنند. آن‌ها در بیانیهٔ خود نوشتند:

پیرو اقدام شتاب‌زده و غیرکارشناسانۀ خانم دکتر حمیرا زمردی، رئیس جدید مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا، مبنی بر صدور حکم غیرضروری بودن حضور خانم اکرم سلطانی، سرپرست بخش تألیف در مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا، و بی‌توجهی به درخواست مکتوب مؤلفان و بی‌حرمتی به دکتر حسن انوری، ‌ما، هیئت مؤلفان لغت‌نامۀ بزرگ فارسی ضمن نگرانی از سرنوشت این مؤسسه که نام بزرگانی چون علامه علی‌اکبر دهخدا، دکتر محمدمعین، دکتر سیدجعفر شهیدی، دکتر سیدمحمد دبیرسیاقی بر پیشانی آن می‌درخشد، موقتاً همکاری خود را با این مؤسسه قطع می‌کنیم.[۳]

در پاسخ، روابط عمومی دانشگاه تهران این اطلاعیه را جعلی خواند[۴] و زمردی نیز ادعا کرد «برخلاف تبلیغات گسترده‌ای که صورت می‌گیرد، هیچ استعفای دسته‌جمعی و حتی فردی در این موسسه صورت نگرفته و اساتید پیشکسوت در کنار محققان، پژوهشگران و فارغ‌التحصیلان ادبیات مشغول پیشبرد کار لغتنامه هستند.»[۵] در پاسخ مؤلفان لغت‌نامهٔ بزرگ فارسی در نامه‌ای به وزیر علوم که توسط وبگاه مؤسسهٔ میراث مکتوب منتشر شد، اعلام کردند:

در پی تصمیمات کارشناسی‌نشده و شتاب‌زدۀ رئیس جدید، نیروهای کاردان، وظیفه‌شناس و مسئولیت‌پذیر از مؤسسه عزل یا رانده شدند. مؤلفان طی نامه‌ای از رئیس جدید مؤسسه تقاضا کردند که در تصمیم‌های خود بازنگری کند، جوابی داده نشد. بار دیگر همگی در مؤسسه حاضر شدند و خواهان ملاقات و مذاکره با ایشان شدند، پیغام فرستادند که تصمیم‌گیری در این مورد در حوزۀ اختیارات ایشان نیست. همۀ اینها موجبات آزردگی خاطر کسانی شد که مدت همکاری برخی از ایشان با مؤسسه بالغ بر ۶۰ سال است. در پی آن، مسئولان امر در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها منکر این برخوردها و قطع همکاری مؤلفان شدند و اطلاعیۀ مؤلفان را جعلی دانستند و در رسانه‌ها چنین نمایاندند که در مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا آب از آب تکان نخورده‌است. مؤلفان مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا ضمن اعلام مجدد تعطیلِ موقتِ تألیف لغت‌نامۀ بزرگ فارسی و قطع همکاری خود با مؤسسه لازم دانستند که ضمن معرفی «لغت‌نامۀ بزرگ فارسی» ضرورت و اهمیت آن را برای جناب‌عالی شرح دهند و از جناب‌عالی بخواهند که اجازه ندهید چراغی را که علامه دهخدا صد سال پیش برافروخت و شاگردان و رهروان او آن را تا امروز روشن نگاه داشته­اند، خاموش شود.[۱]

مؤلفان ویرایش

  • سیدجعفر شهیدی
  • سیدمحمد دبیرسیاقی
  • رسول شایسته
  • غلامرضا ستوده
  • عباس دیوشلی
  • حسن احمدی گیوی
  • سعید نجفی اسداللهی
  • جواد درهمی
  • حسن انوری
  • اکرم سلطانی
  • ایرج مهرکی
  • ایرج شهبازی
  • پگاه خدیش
  • عبدالرضا قریشی
  • مریم میرشمسی
  • مهری جلیلی جلال
  • بهروز صفرزاده[۶]

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «نامه سرگشاده ۸ تن از مؤلفان مؤسسه لغت‌نامه دهخدا به وزیر علوم». انصاف‌نیوز.
  2. «پاسخ رئیس مؤسسه لغت‌نامه دهخدا به حواشی اخیر».
  3. «تالیف "لغت‌نامه بزرگ فارسی" متوقف شد». تسنیم.
  4. «دیدارهای جداگانه رئیس مؤسسه لغت‌‎نامه دهخدا با استاد رسول شایسته و استاد حسن انوری | «اطلاعیه توقف تألیف لغت‌نامه بزرگ پارسی» جعلی از آب درآمد». پایگاه خبری-تحلیلی دانشگاه تهران.
  5. «تکذیب استعفاء جمعی یا فردی در موسسه لغتنامه دهخدا». خبرگزاری فارس.
  6. «مؤلفان لغت‌نامهٔ بزرگ فارسی». مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ اوت ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ سپتامبر ۲۰۲۲.