مقطع

مَقطَع یا خِتام یا مُختَم در شعر کهن فارسی به آخرین بیت غزل یا قصیده می‌گویند. شعرا مَقطع را بر بیتی می‌گویند که در پایان اشعار واقع و بدان ختم شود.

شاعر اگر در انتخاب لفظ و معنی در پایان شعر، دقت و حُسنِ سلیقه به‌کار ببرد، به‌طوری‌که حاصل آن دلنشین و جذاب شود، اثری خوب و خاطره‌انگیز در شنونده برجای خواهد گذاشت. در این‌صورت، در علم بدیع از آن به حُسنِ مقطع و حُسنِ ختام یاد می‌کنند.

سر دشمنان تو – استغفراﷲ		که خود، دشمنان تو را سر نباشد–
نثار سُم مَرکبت باد، اگرچه		نثاری از این کم‌بهاتر نباشد
سخن بر سر دشمنت قطع کردم
که مَقطع از این بیت، خوش‌تر نباشد

جستارهای وابسته

• مطلع
• غزل
• قصیده

منابع

• همایی، حلال‌الدین (۱۳۹۱). فنون بلاغت و صناعات ادبی (ویراست اول، چاپ سی‌ویکم). انتشارات نشر هما. ص. ۷۲. شابک ۹۷۸۹۶۴۶۱۷۱۰۶۰. دریافت‌شده در ۱ اکتبر ۲۰۱۴.