ناهید [Nāhid] یا اَرِدْویسورَ اَناهیتا [ardwisarā Anāhitā]، برگرفته از نام «اَناهید» [Anāhid] در پارسی میانه و «اَناهیتا» [An-āhita] در پارسی باستان است. این نام از پیشوند منفی «-a» (اَ-) و واژهٔ اوستایی «-āhita»(آهیته)، (یعنی «آلوده») ساخته شده است و یعنی «نالوده» (نا آلوده)، «بی‌آلایش»، و «پاک».«اَ» نفی بنا به قاعدهٔ دستور زبانی اوستایی، چون به کلمه آهیته پیوسته مابین آنها نون وقایه فاصله شده است. [۱] ناهید همان آناهیتا و الهه واراهی در هند است

ایزدبانوی آبها

ویرایش

اَناهیتا، در فرهنگ ایران باستان، ایزد آبان (آب‌ها) است که استراب (یعنی «ستارهٔ آب‌ها») نیز نامیده می‌شده است.

سیاره

ویرایش

«ناهید»، نام دیگر سیاره زهره (ونوس) در سامانهٔ خورشیدی است. جایگاه آن در دانش هیئت، گسترهٔ (اقلیم) پنجم در آسمان سیُم است. آن را «ستارهٔ خنیاگر» نیز می‌نامند.[۲]

چند نمونه از سروده‌هایی که نام ناهید در آن‌ها آورده شده است:

خداوند کیوان و گردان سپهرفروزندهٔ ماه و ناهید و مهر
از کحل شب چو دیدهٔ ناهید شب گمارروشن شود چو اختر صبح منورم
نخستین فلک ماه را منزل استدگر تیر را باز ناهید راست
سماع ناهید آخر ز مردمان که شنیدکه خواند او را اخترشناس خنیاگر
(مسعود سعد، دیوان، ص 348)

نام دخترانه

ویرایش

نام‌های «ناهید»، «اَناهید» و «آناهیتا»، در میان ایرانیان، برای دختران گذاشته می‌شوند.

پانویس

ویرایش
  1. فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی/ محمد حسن دوست؛ زیر نظر بهمن سرکاراتی. - تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نشر آثار، 1383. جلد اول، ص. 66 شابک ‎۹۶۴−۷۵۳۱−۲۸−۱
  2. «ناهید». واژه یاب.