نسروخ (به آرامی: ܢܝܼܫܪܵܟ݂ ؛ یونانی: Νεσεραχ ؛ لاتین: Nesroch ؛ عبری: נִסְרֹךְ) از الهه های آشوری است که در هویت وی، تردیدهای بسیاری بیان شده‌است. از این الهه به عنوان خدای کشاورزی یا خدای آتش یاد شده است و برخی وی را یک دیو و اهریمن گزارش کرده‌اند.

شرح ویرایش

نسروخ نام خدای آشوری است که در کتب مقدس عبری از وی گزارش شده‌است.[۱][۲][۳] از وی در منابع بین النهرین به عنوان خدای کشاورزی یاد شده‌است.[۴] با این وجود برخی با استناد به نگارش‌های کتب مقدس، این الهه را خدای آتش آشوری دانسته‌اند.[۵]

در متن تلمود آمده است نسروخ از کلمه عبری neser گرفته شده‌است. این واژه اشاره به ماجرای یهودا است که تخته چوبی را کشف کرده‌است. برخی این تخته چوب را بخشی از کشتی نوح می‌دانند. بعدها این تخته چوب به عنوان یک بت مورد پرستش قرار گرفت.[۶] در قرن شانزدهم، نسروخ را به عنوان یک اهریمن شناخته می‌شد.[۷][۸][۹] یوهان وییر، اهریمن شناس معروف هلندی، نسروخ را به عنوان یکی از موجودات جهنمی می‌داند که از جنس شیاطین است.[۷][۸] این موجود اخمو، زره‌پوش توصیف شده است.[۷]

در دهه ۱۸۴۰ میلادی، آستن هنری لایارد، باستان شناس انگلیسی، تعدادی از تکه سنگ‌های دارای نگاره این موجود افسانه‌ای را یافت. وی تصاویر این سنگ نگاره ها را با نام موجود افسانه ای نسروخ معرفی کرد. به همین جهت در ادبیات عامه از قرن نوزدهم، عکس این موجود در تخته‌سنگ‌های اکتشافی به اسم نسروخ معرفی می‌شد.[۱۰][۳]

هویت ویرایش

هویت این موجود محل مناقشه بوده‌است. به طور کلی، منابع تخصصی در این زمینه، یک دیدگاه مشخص را نشان نمی‌دهند. غالباً فرض بر این قرار گرفته است که نسروخ، یکی از خدایان اصلی شناخته شده در بین النهرین بوده‌است، اما احتمالات درباره اینکه این موجود همان مردوک، انلیل، نوسکو و حتی آشور باشد، گمانه زنی شده است. کریستف اولینگر، معتقد است که نسروخ، یک طراحی گرافیکی و تخیلی از شخصیت نمرود است که به عنوان یک الهه نقاشی شده است.[۱۱]

پانویس ویرایش

  1. Reuven Chaim Klein (2018). God versus Gods: Judaism in the Age of Idolatry. Mosaica Press. pp. 348–350. ISBN 978-1946351463.
  2. Wildberger, Hans (2002), Isaiah 28-39: A Continental Commentary, Minneapolis, Minnesota: Fortress Press, ISBN 0-8006-9510-0
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Black, Jeremy; Green, Anthony (1992), Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia: An Illustrated Dictionary, Austin, Texas: University of Texas Press, ISBN 0714117056
  4. George Roux - Ancient Iraq
  5. George Roux - Ancient Iraq
  6. Reuven Chaim Klein (2018). God versus Gods: Judaism in the Age of Idolatry. Mosaica Press. pp. 348–350. ISBN 978-1946351463.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ Milton, John; Flannagan, Roy (1998), The Riverside Milton, Boston, Massachusetts: Houghton Mifflin, ISBN 978-0-395-80999-0
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ Bunson, Matthew (1996), Angels A to Z: A Who's Who of the Heavenly Host, New York City, New York: Three Rivers Press, ISBN 0-517-88537-9
  9. Ripley, George; Dana, Charles A. (1883), "Demonology", The American Cyclopaedia: A Popular Dictionary for General Knowledge, New York City, New York: D. Appleton and Company
  10. Reuven Chaim Klein (2018). God versus Gods: Judaism in the Age of Idolatry. Mosaica Press. pp. 348–350. ISBN 978-1946351463.
  11. Christoph Uehlinger, "Nisroch", in Karel van der Toorn, Bob Becking, and Pieter W. van der Horst (eds.), ''Dictionary of Deities and Demons in the Bible (DDD)'', 1st ed. Leiden: Brill, 1995, pp. 1186-1189; pp. 630-632 in the 2nd ed. (1999)