نیاسانی
نیاسانی[۱] (به انگلیسی: Atavism) در زیست‌شناسی نوعی بازگشت در فرایند تکامل است؛ بدین معنی که خصوصیاتی که نسل‌ها پیش محو شده بودند دوباره در برخی افراد نسل جدید از یک گونه ظاهر شوند.
زیست‌شناسی ویرایش
صفات تکاملی که از نظر فنوتیپی از بین رفته‌اند، لزوماً از ژنوم ارگانیسم ناپدید نمی‌شوند. توالی ژن معمولاً باقی می‌ماند، اما در حالت غیرفعال است. چنین ژن بلااستفاده ای ممکن است در طول نسل‌های زیادی در ژنوم باقی بماند.[۲][۳] تا زمانی که ژن دست نخورده باقی بماند، یک عیب در کنترل ژنتیکی سرکوب کننده ژن می‌تواند منجر به دوباره ظاهر شدن آن صفت شود. گاهی ظهور ژنهای خفته می‌تواند با تحریک مصنوعی صورت پذیرد.
نیاسانی در انسان مشاهده شده است، مانند نوزادانی که با دمهای وستیگیال متولد شده‌اند (به نام "فرآیند کوکسیژال"، "طرح کوکسیژال" یا "زائده کبدی").[۴] نیاسانی همچنین در انسانهایی که دندانهای بزرگی دارند، مانند دندانهای سایر پستانداران نخستین، قابل مشاهده است.[۵] علاوه بر این، یک مورد "قلب مار" که نشانگر وجود "گردش خون و عروق کرونری و ساختار میوکاردی که شبیه به قلب خزندگان است نیز در ادبیات پزشکی گزارش شده است.[۶] نیاسانی همچنین اخیراً در جنین‌های دایناسورهای پرندگان مدرن (پرنده) القا شده است تا ویژگی‌های خفته دایناسورها، از جمله دندانها را بیان کنند.[۷]
نمونه‌های دیگر از نیاسانی مشاهده شده عبارتند از:
- اندامهای عقبی در پستانداران بیمو و آبزی.[۸]
- انگشتان اضافی پا در اسب‌های امروزی.
- ظهور دست و پا در مهره‌داران بدون دست و پا.
- تکامل مجدد جنسی از پارتنوژنز در کرم‌های حلقوی.[۹]
- دندان در مرغها
- برآمدگی شاخی بالای پنجه در سگ‌ها.[۱۰][۱۱]
- ظهور بالهای پروتوراکیک در حشرات.
- ظهور دوباره بالها در حشرات بدون بال و گوش خیزک‌ها.
- ماهیچه‌های نیاسانی در چندین پرنده و پستانداران مانند تازی شکاری پا کوتاه و موش دو پا.[۱۲]
- انگشتان اضافی در پاهای خوکچه‌های هندی.[۱۳]
- تجدید حیات در تولید مثل جنسی در گیاه گل دهنده Hieracium pilosella و خانواده کرم‌های Crotoniidae.[۱۴]
- پاهای پرده دار در آکسولوتی‌های بالغ (آکسولوتی‌ها نوعی سمندر از جنس آمبیستوما هستند).[۱۵]
- دم انسان (نه دم شبه) و نوک سینه‌های بزرگتر از حد عادی در انسان (و سایر پستانداران نخستین).
- کور رنگی در انسان‌ها.[۱۶]
فرهنگ ویرایش
نیاسانی اصطلاحی است که جوزف شومپیتر دربارهٔ جنگ جهانی اول در اروپای لیبرال در قرن بیستم به توضیح آن پرداخت. او از نظریه روابط بین‌الملل لیبرال دفاع می‌کند. این نظریه به این معناست که یک جامعه بین‌المللی که بر روی تجارت ساخته شده است از جنگ به دلیل مخرب بودن جنگ و هزینه مقایسه ای دوری می‌کند.[۱۷]
داروینیسم اجتماعی ویرایش
در طی بازه زمانی بین پذیرش تکامل در اواسط دهه ۱۸۰۰ و ظهور درک مدرن ژنتیک در اوایل دهه ۱۹۰۰، برای اینکه یک خصیصه یا صفت پس از چندین نسل غیبت، مجدداً ظاهر گردد، از نیاسانی استفاده می‌شد و اغلب «بازگشت به گذشته» نامیده می‌شد. [نیاز به استناد] این عقیده که می‌توان با استفاده از روش‌های انتخابی یا باروری دوباره، منجر به ایجاد نژادهایی مانند گاو هک شد.[۱۸]
منابع ویرایش
- ↑ «نیاسانی» [زیست‌شناسی-ژن‌شناسی و زیست‌فناوری] هم‌ارزِ «atavism»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر هفتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۹۴-۸ (ذیل سرواژهٔ نیاسانی)
- ↑ Collin, R.; Cipriani, R. (2003). "Dollo's law and the re-evolution of shell coiling". Proceedings of the Royal Society B. 270 (1533): 2551–2555. doi:10.1098/rspb.2003.2517. PMC 1691546. PMID 14728776.
- ↑ Tomic, Nenad; Meyer-Rochow, Victor Benno (2011). "Atavisms - medical, genetic, and evolutionary implications". Perspectives in Biology and Medicine. 54 (3): 332–353. doi:10.1353/pbm.2011.0034.
- ↑ TalkOrigins Archive. "29+ Evidences for Macroevolution: Part 2". Archived from the original on 29 October 2006. Retrieved 2006-11-08.
- ↑ "What our tails tell us". Los Angeles Times. 2007-02-15. Archived from the original on 12 March 2009. Retrieved 2009-03-08.
- ↑ Walia, I.; Arora, H. S.; Barker, E. A.; Delgado Rm, 3.; Frazier, O. H. (2010). "Snake Heart: A Case of Atavism in a Human Being". Texas Heart Institute Journal. 37 (6): 687–690. PMC 3014134. PMID 21224948.
{{cite journal}}: CS1 maint: numeric names: فهرست نویسندگان (link) - ↑ https://www.livescience.com/50886-scientific-progress-dino-chicken.html
- ↑ Hiroko Tabuchi (2006), Dolphin May Have 'Remains' of Legs, Livescience.com
- ↑ Katja Domes; et al. (2007), "Reevolution of sexuality breaks Dollo's law", Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A., 104 (17): 7139–7144, Bibcode:2007PNAS..104.7139D, doi:10.1073/pnas.0700034104, PMC 1855408, PMID 17438282
- ↑ Elias-Neto, Moysés; Belles, Xavier (3 August 2016). "Tergal and pleural structures contribute to the formation of ectopic prothoracic wings in cockroaches". Royal Society Open Science. 3 (8): 160347. Bibcode:2016RSOS....360347E. doi:10.1098/rsos.160347. PMC 5108966. PMID 27853616.
- ↑ Elias-Neto, Moysés; Belles, Xavier (2016), "Tergal and pleural structures contribute to the formation of ectopic prothoracic wings in cockroaches", Royal Society Open Science, 3 (8): 160347, Bibcode:2016RSOS....360347E, doi:10.1098/rsos.160347, PMC 5108966, PMID 27853616
- ↑ William E. Castle (1906), The origin of a polydactylous race of guinea-pigs (49 ed.), Carnegie Institution of Washington
- ↑ Domes, K.; Norton, R. A.; Maraun, M.; Scheu, S. (2007). "Reevolution of sexuality breaks Dollo's law". Proceedings of the National Academy of Sciences. 104 (17): 7139–7144. Bibcode:2007PNAS..104.7139D. doi:10.1073/pnas.0700034104. PMC 1855408. PMID 17438282.
- ↑ Meyer-Rochow, Victor Benno (1989). "A report of webbed feet in a mature axolotl Siredon mexicanum and remarks on webbed feet in Urodela generally". Amphibia-Reptilia. 10: 89–92. doi:10.1163/156853889x00340.
- ↑ Nenad Tomić; et al. (2011), "Atavisms: Medical, Genetic, and Evolutionary Implications", Perspectives in Biology and Medicine, 54 (3): 332–353, doi:10.1353/pbm.2011.0034, PMID 21857125
- ↑ Byrne, Alex; Hilbert, David R. (2010). "How do Things Look to the Color-Blind?". Color Ontology and Color Science. pp. 258–290. doi:10.7551/mitpress/9780262013857.003.0012. ISBN 978-0-262-01385-7.
- ↑ Joseph Schumpeter (1969). "Imperialism and Capitalism". Imperialism and Social Classes. Cleveland: The World Publishing Company.
- ↑ Haselhuhn, M. P.; Wong, E. M. (2011). "Bad to the bone: Facial structure predicts unethical behaviour". Proceedings of the Royal Society B. 279 (1728): 571–576. doi:10.1098/rspb.2011.1193. PMC 3234568. PMID 21733897.