همه‌پرسی قانون اساسی تاجیکستان (۲۰۰۳)

 

همه‌پرسی قانون اساسی تاجیکستان ۲۰۰۳

۲۲ ژوئن ۲۰۰۳

آیا اصلاحات قانون اساسی تاجیکستان را قبول دارید، بله یا خیر؟
نتیجه
نتیجه
رأی‌ها ٪
آری ۲٬۶۶۱٬۲۵۰ ۹۳٫۸۲٪
نه ۱۷۵٬۲۴۶ ۶٫۱۸٪
رأی‌های درست ۲٬۸۳۶٬۴۹۶ ۹۹٫۲۶٪
رأی‌های سفید یا باطله ۲۱٬۱۸۹ ۰٫۷۴٪
مجموع رأی‌ها ۲٬۸۵۷٬۶۸۵ ٪۱۰۰
نام‌نوشتگان/مشارکت ۲٬۹۶۵٬۰۰۰ ۹۶٫۳۸٪

همه پرسی قانون اساسی در ۲۲ ژوئن ۲۰۰۳ در تاجیکستان برگزار شد. این تغییرات شامل حذف ماده ۶۵ بود که رئیس جمهور را به یک دوره واحد محدود می کرد. [۱] ۹۴ درصد رأی دهندگان با مشارکت ۹۶ درصدی آنها را تأیید کردند. [۲]

در تاریخ تاجیکستان مستقل، این سومین رفراندوم ملی در مورد تصویب قانون اساسی جمهوری تاجیکستان در مورد اصلاحات و الحاقات برخی از فصول و مواد قانون اساسی جمهوری تاجیکستان برگزار شد. تاجیکستان (مجموع ۵۶ اصلاحیه). این نظرسنجی ارزیابی های متفاوتی را در میان ناظران، کارشناسان و هر ایالت دریافت کرد.[۳] [۴]

نتایج

ویرایش

۹۳٫۸۲ درصد به این متمم قانون اساسی جمهوری تاجیکستان رای مثبت دادند (۲۶۶۱۲۵۰ نفر)، ۶٫۱۸ درصد مخالف (۱۷۵۲۴۶ نفر). اصلاحات مربوط به قانون اساسی جمهوری تاجیکستان در پارلمان به تصویب رسید. [۵] [۶] بسیاری از کشورهای غربی، از جمله ایالات متحده، این همه پرسی را مطابق با الزامات بین المللی تشخیص دادند.[۷]

انتخابآراء٪
موافق۲٬۶۶۱٬۲۵۰۹۳٫۸۲
مخالف۱۷۵٬۲۴۶۶٫۱۸
کل۲٬۸۳۶٬۴۹۶۱۰۰٫۰۰
آراء معتبر۲٬۸۳۶٬۴۹۶۹۹٫۲۶
آراء نامعتبر/سفید۲۱٬۱۸۹۰٫۷۴
کل آراء۲٬۸۵۷٬۶۸۵۱۰۰٫۰۰
رأی‌دهندگان ثبت‌نام کرده۲٬۹۶۵٬۰۰۰۹۶٫۳۸
منبع: Direct Democracy

زمینه

ویرایش

در ژانویه ۲۰۰۳، مجلس علیای مجلس اولی جمهوری تاجیکستان - شورای ملی (مجلسی ملی) پیشنهاد اصلاح قانون اساسی فعلی جمهوری تاجیکستان را داد که در همه پرسی مردمی در ۶ نوامبر ۱۹۹۴ در طول دوره ریاست جمهوری در اوج جنگ داخلی ۱۹۹۲-۱۹۹۷ به تصویب رسید. مناظره بین اعضای پارلمان و دولت تاجیکستان در ۲۴ فوریه ۲۰۰۳ آغاز شد و در ۱۹ مارس ۲۰۰۳ هر دو اتاق پارلمان تاجیکستان تصمیم گرفتند موضوعات مربوط به اصلاح قانون اساسی جمهوری را مطابق با قانون اساسی به همه پرسی ارائه کنند. زیرا طبق قانون اساسی فعلی جمهوری تاجیکستان، هرگونه تغییر در قانون اساسی تنها پس از تصویب تغییرات پیشنهادی توسط شهروندان جمهوری تاجیکستان در جریان همه پرسی قانون اساسی انجام می شود. مخالفان از جمله حزب رنسانس اسلامی تاجیکستان، حزب دمکرات تاجیکستان و حزب سوسیال دمکرات تاجیکستان با اصلاح قانون اساسی مخالف بودند، زیرا به نظر آنها تمدید دوره ریاست جمهوری به ۷ سال، امکان اصلاح قانون اساسی وجود دارد. انتخاب شدن برای دو دوره و تغییر دوره قبلی امامعلی رحمان حرکت بزرگی برای مقتدر کردن تاجیکستان است و در آینده فرصت های نامحدودی را برای امامعلی رحمان ایجاد می کند و تاجیکستان را به دیکتاتوری تبدیل می کند. در این دوره، تاجیکستان با مشکلات شدید اجتماعی-اقتصادی، بیکاری انبوه مواجه شد و تلاش کرد تا اقتصاد و شهرت جنگ داخلی (۱۹۹۲-۱۹۹۷) را احیا کند. همچنین در این دوره روابط با همسایه ازبکستان به دلایلی در سطح «جنگ سرد» قرار داشت.[۸]

پیشنهاد همه‌پرسی

ویرایش

اصلاحیه اصلی پیشنهادی در قانون اساسی جمهوری تاجیکستان، محدود کردن دوره ریاست جمهوری تاجیکستان به هفت سال و حداکثر دو دوره متوالی، اما در عین حال دوره قبلی رئيس جمهور دوره فعلی بود. امامعلی رحمان رئیس دولت نادیده گرفته و «صفر» شد و فرضاً با رعایت صادقانه این قانون و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری بعدی و پیروزی های فرضی امامعلی رحمان اف در انتخابات ریاست جمهوری سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۳، می توانست در این کشور تا سال ۲۰۲۰ در سمت ریاست جمهوری، در قدرت باقی بماند. . برای این منظور خواستار حذف ماده مربوطه از قانون اساسی شد که دوره ریاست جمهوری را تنها به یک دوره محدود می کرد. این همه پرسی همچنین شامل ارائه خدمات بهداشتی عمومی رایگان، تمدید دوره مسئولیت قضات از ۵ به ۱۰ سال، تغییر در مواد مربوطه در مورد تضمین کامل حقوق و آزادی های انسان و شهروند توسط دولت و سایر تغییرات جزئی و اضافات در مجموع ۵۶ اصلاحیه و الحاق به فصول و مواد قانون اساسی جمهوری تاجیکستان پیشنهاد شد که تنها با یک سؤال در برگه رأی تنظیم شد.[۹]

روند رأی گیری

ویرایش

آرای همه پرسی به سه زبان: به زبان دولتی و رسمی جمهوری تاجیکستان - به زبان تاجیکی، به زبانی که قانون اساسی جمهوری تاجیکستان به عنوان زبان ارتباط بین ملت ها به رسمیت شناخته است، به زبان روسی و همچنین همانطور که در زبان رایج در شمال و غرب کشور - در ازبکی تهیه شده است. بر اساس آمار رسمی مرکز کمیسیون مرکزی انتخابات و همه‌پرسی کشور، میزان مشارکت در انتخابات ۹۶٫۳۹ درصد بوده است. (یعنی ۲ میلیون و ۸۵۷ هزار و ۶۸۵ نفر از ۲ میلیون و ۹۶۵ هزار شهروند رأی دادند). شعبه های رای گیری در برخی سفارتخانه ها و کنسولگری های خارجی در خارج از کشور باز شد و شهروندان تاجیکستان مقیم روسیه و ازبکستان بیشترین رای را در خارج از کشور داشتند. در همان روز همه پرسی معتبر اعلام شد.

منابع

ویرایش
  1. Overview IFES
  2. TAJIKISTAN: Focus on constitutional referendum IRIN, 26 June 2003
  3. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام автоссылка12 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  4. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام автоссылка22 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  5. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام автоссылка1 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  6. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام автоссылка2 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  7. "США оспаривают результаты референдума в Таджикистане" (به روسی). Voice of America. Archived from the original on 2020-02-27. Retrieved 2020-02-27. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (help)
  8. "Референдум в Таджикистане" (به روسی). Deutsche Welle. Archived from the original on 2020-02-27. Retrieved 2020-02-27. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (help)
  9. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام автоссылка32 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).