در سامانه‌های زیست‌شناختی، وازایی[۲] (به انگلیسی: Degeneracy) زمانی رخ می‌دهد که اجزا/مسیرهای ساختاری غیرمشابه بتوانند کارکردهای مشابهی را در شرایط خاص انجام دهند (یعنی به‌طور مؤثر قابل جابجایی هستند)، اما کارکردهای متمایز را در شرایط دیگر انجام دهند.[۳][۴] بنابراین وازایی یک ویژگی رابطه‌ای است که نیازمند مقایسه رفتار دو یا چند جزء است. به‌طور خاص، اگر وازایی در یک جفت مؤلفه وجود داشته باشد، آنگاه شرایطی وجود خواهد داشت که این جفت از نظر کارکردی زائد به نظر می‌رسد اما شرایط دیگری وجود دارد که از نظر کارکردی متمایز به نظر می‌رسند.[۳][۱]

روابط نظری بین ویژگی‌های زیست‌شناختی که برای فرگشت مهم هستند. برای بررسی شواهدی که از این روابط پشتیبانی می‌کنند، نگاه کنید.[۱]

توجه داشته باشید که استفاده از این اصطلاح در عمل هیچ ارتباطی با مفهوم پرسش‌برانگیز معنی‌دار در جمعیت‌های فرگشت‌زدایی تکاملی که کارکردهای نیاکان خود را از دست داده‌اند ندارد.

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Whitacre (2010). "Degeneracy: a link between evolvability, robustness and complexity in biological systems". Theoretical Biology and Medical Modelling. 7 (6): 6. arXiv:0910.2586. Bibcode:2009arXiv0910.2586W. doi:10.1186/1742-4682-7-6. PMC 2830971. PMID 20167097.
  2. https://pezeshkzanan.com/سوالات/وازایی/
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Edelman and Gally; Gally, J. A. (2001). "Degeneracy and complexity in biological systems". Proceedings of the National Academy of Sciences, USA. 98 (24): 13763–13768. Bibcode:2001PNAS...9813763E. doi:10.1073/pnas.231499798. PMC 61115. PMID 11698650.
  4. Mason, Paul H. (2 January 2015). "Degeneracy: Demystifying and destigmatizing a core concept in systems biology". Complexity. 20 (3): 12–21. Bibcode:2015Cmplx..20c..12M. doi:10.1002/cplx.21534.