وین‌دفرنه

نجیب‌زاده ایرانی و هم پیمان داریوش بزرگ

ویدَفرنه (پارسی باستان: 𐎻𐎡𐎭𐎳𐎼𐎴𐎠 یا اینتافرنس یونانی باستان: Ἰνταφρένης, ἸνταφέρνηςIntaphrenes',) یکی از هفت تنی بود که در سپتامبر ۵۲۲ پیش از میلاد به داریوش بزرگ کمک کرد تاج‌وتخت را از بردیای دروغین، غاصب شاهنشاهی هخامنشی بازپس بگیرد.[۲][۳][۴] سپس ویدَفرنه کماندار داریوش شد، موقعیت بالایی که وی در کتیبه بیستون به تصویر کشیده شده‌است.[۳][۱]

وین‌دفرنه
اینتافرنس
اینتافرنس به عنوان کماندار داریوش بزرگ در نقش برجسته‌های کتیبه بیستون.[۱]
وین‌دفرنه در بیستون (جزئیات)

انقیاد بابل ویرایش

 
وین‌دفرنه

در ۵۲۱ پیش از میلاد، ویدفرنه توسط داریوش بزرگ به عنوان فرمانده کل ارتش در رأس ارتش اعزام شد تا اراخا را که ظاهراً تخت سلطنت بابل را به عنوان نبوکدنصر چهارم در ۵۲۲ پ. م غصب کرده بود، از بین ببرد.[۲][۳] بابل در ۲۷ نوامبر ۵۲۱ پیش از میلاد بدون درگیری زیاد به تصرف درآمد و طبق معمول در چنین مواردی، آراخا با پیروان خود مثله و شکنجه می‌شد.[۵][۶]

"داریوش شاه می‌گوید: سپس ارتشی به بابل فرستادم. من یک پارسی به نام اینتافرنس ویدافرن، بنده، من او را به عنوان رهبر آنها منصوب کردم و بدین ترتیب با آنها صحبت کردم: برو، مرد بابلی را که مرا تصدیق نمی‌کند، بزن. سپس ویدفرنه با ارتش به سمت بابل حرکت کرد. اهورامزدا به من کمک کرد. به لطف اهورامزدا ویدفرنه، بابلی‌ها را سرنگون کرد و مردم را نزد من آورد. در روز بیست و دوم ماه Markâsanaš (۲۷ نوامبر) آن آراخا را که خود را نبوکدنصر می‌نامید و افرادی را که پیروان اصلی او بودند، دستگیر کردند. سپس من فرمانی صادر کردم و گفتم: "بگذارید که آراخا و افرادی که پیروان اصلی او بودند در بابل به صلیب کشیده شوند! کتیبه بیستون از داریوش بزرگ

مرگ ویرایش

 
داریوش بزرگ و پنج قیام‌کننده دیگر، از جمله وین‌دفرنه، با استناد به خورشید برای رسیدن به پادشاهی.

ویدَفرنه پس از قیام، به دلیل تلاش برای ورود به قصر پادشاه در حالی که با همسرش در حال استراحت بود، به قتل رسید.[۷] هفت نجیب‌زاده که گئومات را سرنگون کردند، توافق کرده بودند که همه آنها هر زمان که بخواهند می‌توانند به دیدار پادشاه جدید بروند، مگر زمانی که او با همسرش باشد. عصر یک روز، وین‌دفرنه برای ملاقات داریوش به قصر رفت، اما دو افسر که اظهار داشتند به علت اینکه داریوش در کنار همسرش است، مانع او شدند. ویدفرنه که گمان می‌کرد به او توهین شده، عصبانی شد شمشیر خود را کشید و گوش و بینی دو افسر را برید. هنگام خروج از قصر، او لگام را از اسب خود برداشت و دو افسر را به هم بست. افسران نزد پادشاه رفتند و آنچه را که ویدفرنه با آنها کرده بود به او نشان دادند. داریوش بابت امنیت خودش احساس ترس کرد. او فکر کرد که هر شش نجیب‌زاده برای شورش علیه او به هم پیوسته‌اند و حمله علیه افسران او اولین نشانه شورش است. وی برای هر یک از بزرگان پیکی فرستاد و از آنها پرسید که آیا اقدامات ویدفرنه را تأیید می‌کنید؟ آنها هرگونه ارتباط با اقدامات ویدفرنه را رد و انکار کردند و اظهار داشتند که در تصمیم خود برای تعیین داریوش به عنوان شاه‌شاهان ایستاده‌اند.

داریوش با احتیاط در برابر مقاومت بیشتر، سربازان را برای دستگیری ویدفرنه همراه پسرش، اعضای خانواده، اقوام و هر دوست دیگری که توانایی مسلح شدن داشتند فرستاد. داریوش معتقد بود که ویدفرنه قصد شورش دارد، اما وقتی او را به دربار آوردند، هیچ مدرکی برای چنین برنامه‌ای وجود نداشت. با این وجود، داریوش تمام خانواده ویدفرنه را به استثنای پسرش و برادر همسرش، کشت. از همسرش خواسته شد بین برادر و پسرش یکی را انتخاب کند. او برادرش را برای زندگی انتخاب کرد. دلیل او برای این کار این بود که می‌تواند شوهر و پسر دیگری داشته باشد، اما همیشه یک برادر خواهد داشت. داریوش از واکنش او تحت تأثیر قرار گرفت و از زندگی برادرش و پسرش چشم پوشی کرد.[۸]

هرودوت بعد از مرگ ویدفرنه، هرگز نام ویدفرنه را ذکر نکرد.[۷]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Baddeley, Sam; Fowler, Paul; Nicholas, Lucy; Renshaw, James (2017). OCR Ancient History GCSE Component 1: Greece and Persia (به انگلیسی). Bloomsbury Publishing. p. 30. ISBN 978-1-350-01517-3.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Herodotus III, 70
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Bury, John Bagnell; Cook, Stanley Arthur; Adcock, Frank E.; Charlesworth, Martin Percival; Baynes, Norman Hepburn (1926). The Cambridge Ancient History (به انگلیسی). Macmillan. p. 180.
  4. سنگ‌نبشته بیستون
  5. Lacey, James (2011). The First Clash: The Miraculous Greek Victory at Marathon and Its Impact on Western Civilization (به انگلیسی). Random House Publishing Group. p. 38. ISBN 978-0-553-90812-1.
  6. Knott, J. G. (2014). Beyond the Bitter Sea (به انگلیسی). Dockside Consultants Inc. p. 273.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ هرودوت سوم، 118
  8. Abbott 2009, p. 99–101.
  • «ایبنا - کتیبه بیستون، راوی داستان بردیای دروغین/کتاب‌ها دربارهٔ تاجگذاری داریوش هخامنشی چه می‌گویند؟». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). ۲۰۱۴-۱۰-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۴.