|متن جایگزین نشان =
|توضیح نشان =
|تصویر = OpenBSD49-fvwmOpen BSD 4.5.png
|اندازه تصویر = 240px
|متن جایگزین تصویر =
|توضیح تصویر = اوپنبیاسدی ۴٬۹۴٬۵ با میزکار [[FVWM]]
|تاشو =
|توسعهدهنده = پروژه اوپنبیاسدی
|شرکت سازنده =
|نوشته شده به زبان =
|خانواده = شبه یونیکس ([[بیاسدی]])
|نوع هسته = [[هسته یکپارچه|یکپارچه]]
|نوع منبع = [[نرمافزار آزاد و متنباز]]
|پلاتفرم = [[چندسکویی]]
|تاریخ اولین انتشار = [[تاریخچه اوپنبیاسدی|اول اکتبر ۱۹۹۶]]
|بروزرسانی مکرر = yes
|آخرین نسخه پایدار =
|تاریخ آخرین نسخه پایدار =
|زبانها =
|زبانهای برنامهنویسی =
|پروانه = [[اجازهنامهپروانههای بیاسدی]]، [[اجازهنامهپروانه آیاسسی]]، [[جیپیال]] اجازهنامههای سفارشیشده دیگر
|فضای کاربری = بیاسدی
|تاثیرگذار بر =
|وضعیت پشتیبانی =
}}
'''اوپنبیاسدی''' {{انگلیسی|OpenBSD}} یک [[سیستمعامل]] رایانهای [[شبه یونیکس]] است که از [[بیاسدی یونیکس]] مشتق شدهاست. بیاسدی یونیکس خود یکی از مشتقات [[یونیکس]] بودهبود که در [[دانشگاه کالیفرنیا، برکلی]] توسعه مییافته استمییافت. [[تئو درات]] پروژهٔ اوپنبیاسدی را در اواخرپایان سال [[۱۹۹۵ (میلادی)|۱۹۹۵]] توسط [[تئو درات]]، از پروژهپروژهٔ [[نتبیاسدی]] [[انشعاب (توسعه نرمافزار)|منشعب]] شدکرد. سیستمعامل اوپنبیاسدی بهتا صورتاندازهٔ زیادی [[سازگارپذیری (نرمافزار)|سازگارپذیر]] طراحی شدهاست و بر روی حدودنزدیک به ۲۰ نوعگونه [[سکوی سختافزاری]] مختلفگوناگون اجرا میشود. علاوهافزون بر خودِ سیستمعامل، پروژهپروژهٔ اوپنبیاسدی نرمافزارهای سازگارپذیر زیادیزیاد دیگری را طراحیهم کردهساخته است که به صورت گستردهایگستردگی در سیستمعاملهای دیگر استفادهبکار برده میشوند. پروژهٔ اوپنبیاسدی عمدتاًبیشتر بهبرای خاطر اصرارپافشاری توسعهدهندگانش بر روی [[متنباز]]بودن [[کد منبع|کدهای]] [[متنبازمنبع]]، کیفیتاین سیستمعامل، داشتن بالایمستندات مستندات،باکیفیت، قبولنکردننپذیرفتن هر [[پروانه نرمافزاری|اجازهنامهٔپروانهٔ نرمافزاری]]، تمرکز بر روی امنیت و درستی وکدهای صحتمنبع کد،آن شناخته میشود. تئو درات این پروژه را از منزلخانهٔ شخصی تئو دراتخود در [[کلگری]] کانادا هماهنگهماهنگی و ادارهسرپرستی میشودمیکند. نشان و [[نماد شانس]] این سیستمعامل، یک [[بادکنکماهی]] است.
مرسومتوسعهدهندگان است که توسعهدهندگاناوپنبیاسدی اوپنبیاسدی،پیوسته [[کد منبع|کدهای منبع]] آن را برای پیداکردنپیدا کردن مشکلات امنیتی و [[اشکال نرمافزاری|باگهای نرمافزاری]]، مورد بازبینی قرار میدهندمیکنند. پروژهٔ اوپنبیاسدی سیاستهای سختگیرانهای دربرای قبال اجازهنامههایپروانههای نرمافزاری مورد استفادهبهکاررفته در اوپنبیاسدی دارد. این سیاست در گذشته، باعث شده استشدهاست که کدهایی که تحتپروانهٔ یکدلخواه اجازهنامهآنها غیرقابلرا قبولنداشتهاست بودهاند،را یا از اوپنبیاسدی حذفبزدایند، شوندیا واینکه یاآنها را با کدهایی با یک مجوز قابلپروانهٔ قبولتردلپسندتر جایگزین شوندکنند.
همانند دیگر سیستمعاملهای مبتنی برخانوادهٔ بیاسدی، [[هسته سیستمعامل]] اوپنبیاسدی، به همراه تمامهمهٔ برنامههای جانبی و سطح کاربر (مانند [[پوسته یونیکس|پوسته]]، [[cat (یونیکس)|cat]] و [[ps (یونیکس)|ps]])، همگی با هم در یک مخزن کدمنبع،کد منبع، نگهداری و توسعه داده میشوند. همچنین، اوپنبیاسدی هم میتواند [[پرونده دودویی|پروندههای باینری]] دیگر سیستمعاملها نظیرهمچون [[لینوکس]] را با استفاده از یک [[لایه سازگاری]] اجرا کند.
== توسعه و توزیع ==
[[پرونده:OpenBSD hackers at c2k++ at MIT.jpg|انگشتی|چپ|جمعیگروهی از توسعهدهندگان اوپنبیاسدی در هکاتونی[[هکاتون]]ی در سال [[۲۰۰۱ (میلادی)|۲۰۰۱]] در [[MIT]]]]
سیستمعامل اوپنبیاسدی، یک سیستمعامل رایانهای شبه یونیکسشبهیونیکس است که از بیاسدی یونیکس مشتق شدهاست. این سیستمعامل که اولین نسخهنخستین رسمینسخهٔ آن در سال [[۱۹۹۶ (میلادی)|۱۹۹۶]] منتشر شدهشدهاست است،را توسط توسعهدهندگانتوسعهدهندگانی داوطلب دراز سرتاسر دنیاجهان توسعه داده میشودمیدهند. هر کسی که مهارتهایتوانمندیهای لازم را داشته باشد، میتواند در توسعهٔ اوپنبیاسدی همکاری کند. به اشخاصیکسانی که همکاری طولانیدنبالهدار و قابل توجهیبرجستهای داشته باشند، دسترسی [[کامیتر|کامیت]] و اعمالانجام تغییراتتغییر در کدهای منبع اهداداده میشود. تئو درات هم بهعنوان هماهنگکنندههماهنگکنندهٔ پروژه عمل میکنداست و دربارهدربارهٔ اینکه سیستم باید چگونه کار کند، چه چیزی باید در سیستم گنجانده شود و یا چه کسی باید به مخزن کد منبع دسترسی مستقیم داشته باشد، حرفسخن آخر را میزند.{{پا|<ref>{{پک|Lucas|2003|زبان=en|ص=25-27}}}}</ref>
مشابههمانند دیگر سیستمعاملهای خانوادهخانوادهٔ بیاسدی، تمامیهمهٔ قسمتهایبخشهای سیستمعامل اوپنبیاسدی، به صورت تمام و کمال در یک درخت کدهای منبع نگهداری میشود.{{پا|نام<ref name="informit-bsd}}" اما/> ولی این درخت کد منبع، خود شاخههای مختلفیگوناگونی تحتبا عناویننامهای {{چر}}-current، {{چر}}-stable و {{چر}}-release دارد. شاخهشاخهٔ {{چر}}-current برای تغییرات جدیدتازه و آزمایشنشدهای در نظر گرفته شده است که برای اولینبارنخستینبار عرضه میشوند،میشوند. به همینبرای دلیل،همین، این شاخه از پایداری برخوردار نیست و تنها برای استفاده توسعهدهندگان و آزمایشکنندگان درنظرآن گرفتهرا شدهبکار استمیبرند. هر چند روز یکبار، نسخهای از اوپنبیاسدی که مبتنی بر پایهٔ کدهای این شاخه است، عرضه میشود که به این نسخهها، [[تصویر لحظهای]] یا اسنپشات میگویند. هر شش ماه یکبار هم کدهای این شاخه در یک شاخهشاخهٔ جدیدتازه به نام {{چر}}-release قرارگنجانده میگیرندمیشود که این شاخه از پایداری کامل برخوردار است و برای استفاده توسط کاربران نهایی درمیتوانند نظرآن گرفتهرا شدهبکار استبَرَند. شاخهشاخهٔ دیگری تحتبه عنواننام {{چر}}-stable هم وجود داردهست که در اصل همان شاخهشاخهٔ {{چر}}-release است؛ اماولی اشتباهها و مشکلات امنیتی مهمیبرجستهای که پس از انتشار شاخهشاخهٔ {{چر}}-release کشفپیدا شدهاند، در {{چر}}-stable برطرفزدوده شده استشدهاند. هر چند که این شاخه هم تنها یک شاخهشاخهٔ در«رو حالبه توسعهپیشرفت» است، اما پایدار و قابل اطمینان است و استفادهبهرهمندی از آن خطر کمی برای کاربر نهایی دارد.{{پا|<ref>{{پک|Lucas|2003|زبان=en|ص=372-374}}}}</ref>
در هر سال، دو نسخه از اوپنبیاسدی در اولیننخستین روز از ماههای مه و نوامبر عرضهپخش میشود.{{پا|گروه<ref group="پ|">هر شش ماه یک بار}}</ref> بلافاصلهدرست پس از انتشار یک نسخه، توسعهٔ نسخهٔ بعدیپسین هم در شاخهشاخهٔ {{چر}}-current آغاز میشود. چهار ماه اول،نخست، اختصاص بهبرای توسعه و افزودن قابلیتهای جدیدتازه دارداست و دو ماه پایانیپایانی، بهبرای بازبینی کدها، تمیزکاریپاکسازی و پایدارکردن سیستم اختصاص مییابداست. حدودنزدیک به ده هفته قبلپیش از انتشار، توسعهدهندگان دست از افزودن قابلیتهای جدیدتازه میکشند و تغییراتدگرگونیهای انجامشده را به دقتموبهمو بررسی میکنند،میکنند. پس از پایان این دوره، درخت کدهای منبع، برای مدتیچندی فریز{{پا|گروه<ref group="و|">freeze}}</ref> میشود و سپس دیسکهای نصب اوپنبیاسدی ساخته و آزمایش میشوند. پس از عرضه شدن آن نسخه، درخت کدهای منبع مجدداًدوباره از حالت فریز خارج میشوددرمیآید و توسعهدهندگان دوباره میتوانند تغییراتدگرگونیهای مورددلخواه نظرخود را در آن اعمالانجام کننددهند.{{پا|نام<ref name="openbsd-made}}" />
کدهای منبع اوپنبیاسدی از کیفیت بالایی برخوردارند و هیچ چیزی در نصب پیشفرض به صورت نیمهتمامنیمهکاره و ناقصناآزموده پیادهسازی نشده استنشدهاست. توسعهدهندگان اوپنبیاسدی [[نرمافزار انحصاری|کدهای انحصاری]] را وارددر درخت کد منبع اوپنبیاسدی نمیکنندنمیگنجانند. همچنین از آنجایی که تولیدکنندگان قطعات سختافزاریسختافزار معمولاً از منتشر کردن مستندات سختافزارهای خود امتناعرویگردانی میکنند، تیمگروه توسعهدهندگان اوپنبیاسدی معمولاً خود دست به کار شده و در برخی موارد، گردانندههای دستگاهها را خود به روش [[مهندسی معکوس]] مینویسند.{{پا|نام<ref name="kerneltrap-interview}}{{پا|نام" /><ref name="softreview-obsd40}}" آنها/> بهآنها ویژهبهویژه به طورگونهٔ فعالانهای علیهدر برابر [[لکه دودویی|لکههای دودویی]] مبارزه میکنند و اوپنبیاسدی به خاطر نداشتن اینگونهاینگونه [[گرداننده دستگاه|گردانندههای]] [[نرمافزار انحصاری|انحصاری]] شهرتسرشناس داردشدهاست. توسعهدهندگان اوپنبیاسدی معتقدبر این باور هستند که لکههای دودودیی باعث زیر سوال رفتن امنیت سیستم میشود،را خدشهدار میکنند، چرا که هیچکس نمیداند آنهاآنها چکار میکنند؛ در حالی که آنها با بالاترین سطح دسترسی هم اجرا میشوند. همچنینهمچنین این نوعگونه گردانندههاگردانندهها، کاربر را به فروشندگان وابسته میکنند و علاوهافزون بر آن، لکههای دودویی قابلرا نمیتوان [[سازگار کردن|سازگرد]] نیستندکرد و ممکنهمچنین استشاید آنها را نتوان بر روی سختافزارهای جدیدنو اجرا نشوند{{پا|نامکرد<ref name="onlamp-blob}}" /> همچنین توسعهدهندگان اوپنبیاسدی تمایلیگرایشی هم به امضاکردنبستن [[پیماننامه عدم افشا]] با فروشندگان سختافزارها ندارند و توسعهدهندگان لینوکس (و اخیراً [[فریبیاسدی]]) را بهبابت خاطرامضاء امضاکردنکردن اینگونهاینگونه پیماننامهها نکوهش میکنند. درات، معتقدبر این باور است که امضاکردنبستن اینگونهاینگونه پیماننامهها، بزرگترینبزرگترین چالشی است که [[هسته سیستمعامل|هستههستهٔ]] سیستمعاملهای متنباز امروزه با آن روبروست. توسعهدهندگان اوپنبیاسدی، تولیدکنندگان قطعات سختافزاری را تشویق به منتشرکردن مستندات برای سختافزارهای خود میکنند و آنهاآنها بهویژه از شرکتهای آسیایی بازخوردهای خوبی در اینبارهدراینباره دریافت کردهاند.{{پا|نام<ref name="kerneltrap-interview}}" />
اوپنبیاسدی حدودنزدیک به ۸۰ توسعهدهنده دارد. توسعهدهندگان اوپنبیاسدی هر چند وقت یک بارگاهبهگاه از سرتاسر دنیاجهان گردهم میآیند و رویدادی تحتبه عنواننام [[هکاتون]] را برگزاری میکنند و طیدر آن به کدنویسی و پیادهسازی ایدههایاندیشههای خود میپردازند. درات دربارهدربارهٔ دلیلچرایی برگزاری این رویداد اظهاربیان داشته استداشتهاست که گرد آمدن توسعهدهندگان در کنار همهم، باعثبه میشود تاپیشرفت کارها سریعتر صورتشتاب پذیردمیبخشد. هزینهٔ این گردهماییها عمدتاًبیشتر از [[دیسک نوری|دیسکهایی]] تامینفراهم میشود که توسط پروژه به فروش میرسندمیرساند. درچند موارد اندکیبار هم برخی از شرکتهای تجاری، هزینههزینهٔ هکاتونها را پرداخت کردهاند.{{پا|نام<ref name="kerneltrap-interview}}" />
=== توزیع و فروش ===
به دو روش عمدهمیتوان برایاوپن تهیهبیاسدی کردنرا اوپنبیاسدی وجوددریافت داردکرد. اوپنبیاسدی را میتوان به صورت رایگان از وبگاه رسمی آن دریافت کرد؛ کدهای منبع اوپنبیاسدی را هم ازمیتوان طریقاز یک مخزن [[سیویاس]] قابلهمگانی دریافت هستندکرد.{{پا|نام<ref name="anoncvs}}" /> نسخهٔ باینری و از قبلپیش کامپایل شدهکامپایلشدهٔ اوپنبیاسدی و همچنین تصاویر لحظهای از نسخههای در«رو حالبه توسعه{{پا|گروهپیشرفت»<ref group="پ|">همانند شاخه {{چر}}-current}}</ref> را هم ازمیتوان به طریقکمک سرویسدهندههای [[افتیپی]]، [[اچتیتیپی]]، [[rsync]] و AFS قابل دریافت هستندکرد.{{پا|نام<ref name="ftp}}" /> علاوهافزون بر آن، [[دیسک نوری|دیسکهای نوری]] از قبلپیش بستهبندیبستهبندیشده شدهرا هم میتوان به صورتگونهٔ آنلاین و با قیمتهزینهٔ اندکی قابلفراهم تهیه هستندکرد که این بستهها علاوهافزون بر دربرگرفتنخود سیستمعامل اوپنبیاسدی، ترانه مربوط بهترانهٔ آن نسخه را هم بهدر همراهخود دارند. درآمد حاصلبدستآمده از فروش این بستهها بودجهٔ اصلی پروژه را تشکیلفراهم میدهدمیکند.{{پا|نام<ref name="orders}}{{پا|نام" /><ref name="distrowatch-review}}" />
== تاریخچه، جامعه و بودجه ==
{{همچنین ببینید|تاریخچه اوپنبیاسدی}}
{{همچنین ببینید|بنیاد اوپنبیاسدی}}
{{bar box
[[پرونده:Theo de raadt.jpg|انگشتی|[[تئو درات]]، بنیانگذار پروژه اوپنبیاسدی و [[اوپناساساچ]]]]
در دسامبر سال ۱۹۹۴، تئو درات که خود از بنیانگذارانبنیانگذاران و توسعهدهندگان برجستهٔ [[نتبیاسدی]] بود، از مقام خود به عنوان یکی از توسعهدهندگان ارشدبود و عضودر تیم هستههسته،<ref نتبیاسدی،{{پا|گروهgroup="و|">The NetBSD Core Group}}</ref> این پروژه هم عضویت داشت، درخواست استعفاکنارهگیری کردمیکند. دلیلچرایی انجام این کار دقیقاًبهدرستی مشخصدانسته نیست، اما برخیکسانی مدعیاینگونه هستندگمانهزنی کردهاند که این کار به خاطر درگیریهای شخصی در پروژهپروژهٔ نتبیاسدی و در [[لیست پستی]] این سیستمعامل، او را به انجام گرفتهاین استکار واداشتهاست.{{پا|نام<ref name="glass}}" /> در اکتبر سال [[۱۹۹۵ (میلادی)|۱۹۹۵]]، درات، پروژهپروژهٔ اوپنبیاسدی را بنیان نهاد، اوپنبیاسدی پروژهای بود که از نسخهنسخهٔ ۱٬۰۱٫۰ نتبیاسدی منشعب میشد. اولیننخستین انتشار رسمی اوپنبیاسدی، نسخهنسخهٔ ۱٬۲۱٫۲ در ژوئیهژوئیهٔ سال ۱۹۹۶ (میلادی) منتشرانجام شد و در اکتبر همان سال هم نسخهنسخهٔ ۲٬۰۲٫۰ منتشر شد.{{پا|نام<ref name="2.0-release}}" />
هنگامی که پروژهٔ اوپنبیاسدی بنیان نهاده شد، تئو درات اینگونه میخواست که کدهای منبع آن به آسانی و در هر زمانی در دسترس هرکسی باشد. او برای رسیدن به این آرمان، با کمک Chuck Cranor، یک سرویسدهندهٔ CVS همگانی برپا کرد. این کار در نوع خود برای نخستین بار بود که در جهان توسعهٔ نرمافزار رخ میداد. در آن زمان، رسم بر این بود که تنها شمار اندکی از توسعهدهندگان به کدهای منبع یک پروژه دسترسی داشته باشند. Cranor و درات بر این باور بودند که این روش برخلاف فلسفهٔ متنباز است و برای مشارکتکنندگان در پروژه دردسرآفرین است. این کار درات مایهای برای کاربران شد ا «نقش فعالتری» داشته باشند و پایهای شد برای سیاستهای پروژه در دردسترسگذاشن کدهای منبع به گونهٔ همگانی و آزادانه.<ref name="cvs" />
در ۲۵ ژوئیه سال [[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۷]]، یکی از توسعهدهندگان اوپنبیاسدی به نام باب بک{{پا|گروه=و|Bob Beck}} خبر از تشکیل شدن [[بنیاد اوپنبیاسدی]] را داد.{{پا|نام=foundation-announce}} این بنیاد، به منظور حمایت از پروژه اوپنبیاسدی و سایر پروژههای وابسته به آن نظیر [[OpenBGPD]]، [[OpenSSH]]، [[OpenNTPD]] و [[OpenCVS]] تشکیل شد و وظیفهٔ آن ساماندهی به کمکهای مالی با ارقام بالا، تجهیزات، اسناد، مستندات و منابعی است که در اختیار پروژههای مذکور قرار میگیرد.{{پا|نام=slashdot-foundation}}
در ۲۵ ژوئیه سال [[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۷]]، یکی از توسعهدهندگان اوپنبیاسدی به نام باب بک<ref group="و">Bob Beck</ref> بنیان نهاده شدن [[بنیاد اوپنبیاسدی]] را به آگاهی همگان رساند.<ref name="foundation-announce" /> این بنیاد، برای پشتیبانی از پروژهٔ اوپنبیاسدی و دیگر پروژههای وابسته به آن همچون [[OpenBGPD]]، [[OpenSSH]]، [[OpenNTPD]] و [[OpenCVS]] بنیان نهاده شده و کار آن ساماندهی به کمکهای مالی با ارقام بالا، تجهیزات، اسناد، مستندات و منابعی است که در اختیار پروژههای نامبرده گذاشته میشود.<ref name="slashdot-foundation" />
در سپتامبر سال [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]]، گروه نوپای BSDCG، مطالعهای برای مشخص کردن درصد کاربران خانواده بیاسدی انجام داد که طی آن مشخص شد ۳۲٬۸ درصد از کاربران بیاسدی (۱۴۲۰ نفر از ۴۳۳۰ نفر شرکت کننده) از اوپنبیاسدی استفاده میکنند. بدین ترتیب، اوپنبیاسدی بعد از فریبیاسدی که ۷۷ درصد کاربران را به خود اختصاص داده و قبل از [[نتبیاسدی]] که ۱۶٬۳ درصد سهم دارد، در مکان دوم در بین سیستمعاملهای اصلی بیاسدی قرار میگیرد.{{پا|نام=survey}}
در سپتامبر سال [[۲۰۰۵ (میلادی)|۲۰۰۵]]، گروه نوپای BSDCG، پژوهشی برای برشمردن درصد کاربران سیستمعاملهای خانوادهٔ بیاسدی انجام داد که در آن مشخص شد ۳۲٬۸ درصد از کاربران بیاسدی (۱۴۲۰ نفر از ۴۳۳۰ نفر شرکتکننده) از اوپنبیاسدی بهره میبرند. بدین گونه، اوپنبیاسدی پس از فریبیاسدی که ۷۷ درصد کاربران را دارد و پیش از [[نتبیاسدی]] که ۱۶٬۳ درصد کاربران را دارد، در جایگاه دوم در بین سیستمعاملهای بیاسدی میایستد.<ref name="survey" />
=== بودجه ===
بودجهبودجهٔ اصلی پروژه، از فروش دیسکها و تیشرتهایی تامینبدست میشودمیآید که توسط پروژه آنها را به فروش میرسندمیرساند. همینطورهمچنین کمکهای مالی که معمولاً از طرف کاربران و شرکتها به پروژه اهدا میشودمیدهند هم منبعدرآمد دیگردیگری تامین بودجهبرای پروژه است.{{پا|نام<ref name="orders}}" /> هرچند که پروژهٔ اوپنبیاسدی تاکنون محصولات زیادی تولیدکردهساخته که به طورگستردگی گسترده توسطدر دیگر پروژههای متنباز و همینطورهمچنین در شرکتهای تجاری موردبکار استفادهبرده قرارمیشوند، میگیرند،اما باتنها این حال قسمتبخش بسیار کمیاندکی از بودجهبودجهٔ اوپنبیاسدی از طرفسوی این شرکتها تامین میشودمیآید.{{پا|نام<ref name="jemreport-2006funding}}" /><ref name="deraadt_interview_200605" />
در حوالیپیرامون سال [[۲۰۰۰ (میلادی)|۲۰۰۰]]، پروژهٔ اوپنبیاسدی براینزدیک یک مدتبه دو سالهسال مورداز حمایتپشتیبانی مالی [[دارپا]] قراربرخوردار گرفتشد. بر طبقپایهٔ گفتهٔ درات، در طی این دوره، حدود ۳۰٬۰۰۰ دلار سختافزار خریداری شد، به پنج نفر حقوقدستمزد پرداخت شد تا به صورت تماموقت بر روی پروژه مشغول به کار شوندکنند و همین طورهمچنین هزینهٔ سه هکاتون هم پرداخت شد.{{پا|نام<ref name="kerneltrap-interview}}" /><ref name="deraadt_interview_200605" /> با این حال،همه، وقتیهنگامی که در آوریل ۲۰۰۳، تئو درات در مصاحبهای{{پا|نام<ref name="glob-interview}}" /> نارضایتیناخرسندی خود از [[عراق پس از اشغال، ۲۰۰۳ تاکنون|حملهٔنبرد آمریکا بهدر عراق]] را اعلامبیان کرد،داشت، دارپا این بودجه چند میلیون دلاری را لغو کرد.{{پا|نام<ref name="computernews-darpa}}{{پا|نام" /><ref name="darpa-funding-cancel}}" />
تئو درات در یک مصاحبه نگرانی خود از بابت بودجه را چنین بیان داشتهاست: «من فکر میکنم که کمکها در درجهٔ نخست باید از سوی شرکتهای تجاری، در درجهٔ دوم از سوی اشخاص حقوقی و در درجهٔ سوم از سوی کاربران عادی باشد. اما این روند سراسر وارونه است، به گونهای که افراد عادی با نرخ ۱۵ به ۱ دلار بیشتر کمک میکنند، سپاس بسیار کاربران عادی!»<ref name="deraadt_interview_200605" />
در ۱۴ ژانویه [[۲۰۱۴ (میلادی)|۲۰۱۴]]، باب بک از بنیاد اوپنبیاسدی، در لیست پستی اوپنبیاسدی اطلاعرسانی کرد که پروژه اوپنبیاسدی نیاز به کمکهای مالی برای تأمین هزینهٔ برق و انرژی سرورهای خود دارد و در صورتی که این هزینه برآورده نشود، احتمال دارد که پروژهٔ اوپنبیاسدی تعطیل شود.{{پا|نام=slashdot-funding}}{{پا|نام=phoronix-funding}}{{پا|نام=funding-2014}}{{پا|گروه=پ|پروژه اوپنبیاسدی سالانه ۲۰٬۰۰۰ دلار آمریکا صرف هزینهٔ تأمین برق و انرژی برای سرورهای خود میکند که این بهعلت تعدد سرورها و معماریهایی است که اوپنبیاسدی از آنها پشتیبانی میکند.{{پا|نام=phoronix-funding}}}} پروژه خیلی زود مبلغ ۲۰٬۰۰۰ دلار آمریکا از میرسی پاپسکو،{{پا|گروه=و|Mircea Popescu}} خالق رومانیایی MPEx Bitcoin stock exchange دریافت کرد. این مبلغ پروژه را قادر میسازد تا بتواند هزینه برق سال [[۲۰۱۳ (میلادی)|۲۰۱۳]] خود را تامین کند. در کنار دیگر کمکهایی که از منابع دیگر رسیده است، بنیاد اوپنبیاسدی هماکنون جمعاً حدود ۱۰۰٬۰۰۰ دلار آمریکا جمعآوری کرده است. این پروژه هنوز هم سعی در جمعآوری کمکهای بیشتر دارد و هدف آن جمعآوری کردن مبلغ ۱۵۰٬۰۰۰ دلار برای سال [[۲۰۱۴ (میلادی)|۲۰۱۴]] است که برای برگزاری کردن هکاتونها و دیگر هزینههای مرتبط با توسعه کافی است.{{پا|نام=Bright}}
در ۱۴ ژانویه [[۲۰۱۴ (میلادی)|۲۰۱۴]]، باب بک از بنیاد اوپنبیاسدی، در لیست پستی اوپنبیاسدی بیان داشت که پروژه اوپنبیاسدی نیاز به کمکهای مالی برای پرداخت هزینهٔ برق و انرژی سرورهای خود دارد و اگر این هزینه برآورده نشود، شاید پروژهٔ اوپنبیاسدی تعطیل شود.
یک بار دیگر هم پروژه در سال [[۲۰۰۶ (میلادی)|۲۰۰۶]] با مشکلات مالی روبرو شده بود که کمکهایی از طرف نهادهایی همچون [[بنیاد موزیلا]] و [[گو ددی|GoDaddy.com]] دریافت کرد.{{پا|نام=findanger2006}}{{پا|نام=mozilla-funding}}{{پا|نام=godaddy-funding}}
پروژه اوپنبیاسدی سالانه ۲۰٬۰۰۰ دلار آمریکا صرف هزینهٔ برق و انرژی سرورهای خود میکند که این خود برای شمار زیاد سکوها و معماریهایی است که اوپنبیاسدی از آنها پشتیبانی میکند.
پروژه اندکی بعد ۲۰٬۰۰۰ دلار آمریکا از میرسی پاپسکو، خالق رومانیایی MPEx Bitcoin stock exchange دریافت کرد. این مبلغ پروژه را توانا میسازد تا بتواند هزینهٔ برق سال [[۲۰۱۳ (میلادی)|۲۰۱۳]] خود را پرداخت کند. در کنار دیگر کمکهایی که از جاهای دیگر رسیدهاست، بنیاد اوپنبیاسدی هماکنون رویهمرفته نزدیک به ۱۰۰٬۰۰۰ دلار آمریکا گردآوری کردهاست. این پروژه هنوز هم تلاش در جمعآوری کمکهای بیشتر دارد و هدف آن گردآوردن مبلغ ۱۵۰٬۰۰۰ دلار برای سال [[۲۰۱۴ (میلادی)|۲۰۱۴]] است که برای برگزاری هکاتونها و دیگر هزینههای مرتبط با توسعه بس است.<ref name="Bright" />
یک بار دیگر هم پروژه در سال [[۲۰۰۶ (میلادی)|۲۰۰۶]] با مشکلات مالی روبرو شده بود که کمکهایی از سوی نهادهایی همچون [[بنیاد موزیلا]] و [[گو ددی|GoDaddy.com]] دریافت کرد.<ref name="findanger2006" /><ref name="mozilla-funding" /><ref name="godaddy-funding" />
== ویژگیها ==
;مستندات
پروژهٔ اوپنبیاسدی به خاطرداشتن مستندات باکیفیتی که برای کاربرانش فراهم کرده، شناخته میشود. دربا حالی کهاینکه همهٔ سیستمعاملهای خانواده بیاسدی از مستندات خوب و باکیفیتیبا کیفیتی برخوردارند، مستندات اوپنبیاسدی حتی نسبت به دیگر سیستمعاملهای خانوادهٔ بیاسدی هم از کیفیت بالاتری برخوردار هستنداست.{{پا|نام<ref name="informit-obsd}}{{پا|نام" /><ref name="distrowatch-2013rev}}{{پا|" /><ref>{{پک|Lucas|2003|زبان=en|ص=28}}}}</ref>
;نرمافزارهای جانبی
{{همچنین ببینید|درخت پورتها}}
دو روش برای نصب نرمافزارها در اوپنبیاسدی وجود دارد:
* پورتهای اوپنبیاسدی
* بستههای باینری آماده و از قبلپیش کامپایلشده
در روش اول،نخست، نرمافزارها از روی کد منبع کامپایل شده و سپس نصب میشوند. این کار ممکنشاید است مدتزمان زیادی به طولدرازا بینجامد،بکشد، امابه درجای عوض،آن، کاربر میتواند برنامهها را مطابقبر باپایهٔ نیازهای شخصی و خاصویژهٔ خود پیکربندی و سفارشیسازی کند. از سوی دیگر، بستههای باینری که از قبلپیش کامپایل شدهاند، به سرعتبیدرنگ نصب میشوند، با این حال،همه، امکاننمیتوان سفارشیسازیآنها آنهارا وجودسفارشی نداردکرد.{{پا|نام<ref name="softreview-obsd}}" />
از جمله برنامههایی که در پورتهای اوپنبیاسدی وجود دارد، میتوان به میزکارهای گرافیکی نظیرهمچون [[گنوم]] و [[KDE]]، زبانهای برنامهنویسی مثلمانند [[پایتون (زبان برنامهنویسی)|پایتون]] و [[PHP]]، مرورگرهای وب نظیرهمچون [[کرومیوم (مرورگر وب)|کرومیوم]] و [[فایرفاکس]]، مجموعه اداری [[لیبرهآفیس]]، کامپایلر [[LLVM]]، [[ویرایشگر متن|ویرایشگرهای متن]] نظیرهمانند [[ایمکس]] و [[ویم (ویرایشگر متن)|ویم]]، سرورهای شبکه مانند [[مایاسکیوال]]، [[پستفیکس]] و [[پستگرسکیوال]] و همچنین تعداد زیادیبسیاری برنامه دیگر اشارهبخشی از برنامههایی هستند که در کردپورتهای اوپنبیاسدی یافت میشوند. پورتهای اوپنبیاسدی دررویهمرفته کلنزدیک حاوی حدودبه ۷٬۸۰۰ نرمافزار استرا دربرمیگیرد.{{پا|نام<ref name="54rel}}" />
;لایهٔ سازگاری با سیستمعاملهای دیگر
مشابههمانند بقیهٔدیگر سیستمعاملهای خانوادی بیاسدی، اوپنبیاسدی هم یک [[لایه سازگاری]] دارد که به کمک آن میتواند پروندههای باینری برخی از سیستمعاملهای بیگانه نظیرهمچون [[لینوکس]]، فریبیاسدی، [[بیاسدی/اواس]]، SVR4 و SCO/ISC را اجرا کند.{{پا|نام<ref name="softreview-obsd}}" />
;سکوهای سختافزاری
جدول زیر سکوهایی را نشان میدهد که اوپنبیاسدی از آنهاآنها پشتیبانی میکند، یا در یک دوره زمانی خاصدر گذشته از آنهاآنها پشتیبانی میکرده استمیکردهاست. ''پشتیبانی رسمی'' به این معنی است که دیسکهای نصب اوپنبیاسدی برای این معماریها عرضهدر میشونددسترس واست، انتظار میرود که به درستی کار کنند، همینطورهمچنین میتوان بدون کمکگرفتن از یک معماری دیگر، اوپنبیاسدی را بر روی این معماریها کامپایل کرد. همچنین اکثربیشتر ابزارهای پایهای سیستم برای این معماریها هم وجوددر دارددسترس است. برخی از سکوها هم به شکل رسمی پشتیبانی نمیشوند، اما کوششهاییتلاش برایبر پورتکردناین آنهااست درکه جریانآنها استهم پورت شوند. بر طبقپایهٔ گفته پروژه اوپنبیاسدی، در طول زمان، ممکن است پشتیبانیبا ازگذشت زمان برخی از سکوها متوقفدیگر شودپشتیبانی نشوند.{{پا|نام<ref name="platforms}}" />
{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto; text-align: center"
{{اصلی|قابلیتهای امنیتی اوپنبیاسدی}}
{{همچنین ببینید|W^X}}
[[پرونده:stackgap.png|انگشتی|چپ|400px|نحوهچگونگی کارکرد stackgap و جلوگیریپیشگیری از سرریز بافر با قرار دادنگذاشتن یک فضای خالی با اندازهاندازهٔ تصادفی در بالای پشته برنامه.]]
یکی از اهدافآرمانها و اولویتهای اصلی پروژه اوپنبیاسدی، امنیت این سیستمعامل است و این پروژه تاکنون چندین فناوری مختلفگوناگون در رابطه با امنیت سیستمعامل ارائه کرده استکردهاست که در دیگر سیستمعاملها هم به کار گرفته شدهاند. کدهای منبع اوپنبیاسدی، به طور پیوسته مورد بازنگری واقع میشوند. یکی از جمله سیاستهای پروژهٔ اوپنبیاسدی در رابطه با امنیت سیستم، این است که مشکلات و باگهای امنیتی را به اطلاعآگاهی کاربران برسانند و آنهاآنها را از کاربران مخفیپوشیده نگه ندارند، کاری که بسیاری از شرکتها، حتی بعضیبرخی از پروژههای نرمافزار آزاد، از انجام آن سر باز میزنند. «ایمن به طوربهطور پیشفرض»{{پا|گروه<ref group="و|">Secure by default}}</ref> ازیکی جملهاز شعارهای پروژهٔ اوپنبیاسدی است. این عبارتسخن به این معنی است که در اوپنبیاسدی، همهٔ سرویسها به صورتگونهٔ پیشفرض خاموش و غیرفعال هستند تا اینکه کاربر به خواست خود آنهاآنها را فعالراهاندازی کند. هرچند که شاید این کار ممکن است کاربر را مجبورناچار کند که تنظیمات بیشتری را نسبت به دیگر سیستمعاملهای شبه یونیکس انجام دهد؛ اما دربه عوض،جای وقتآن، زمان کمتری برای اعمالانجام تنظیمات امنیتی صرفهزینه خواهد کرد.{{پا|نام=security}}{{پا|نام<ref name="softreview-obsd}}" /><ref name="security" />
اوپنبیاسدی در ابتدا ازنخست دیوار آتشآتشی [[آیپیفیلتر]] که توسط دارن رید{{پا|گروه<ref group="و|">Darren Reed}}</ref> نوشته شدهبود بود،را استفادهبکار میکردمیبرد. در مه [[۲۰۰۱ (میلادی)|۲۰۰۱]]، دارن رید، اجازهنامهپروانهٔ دیوار آتش آیپیفیلتر را تغییر داد و بندی تحت عنوانبند «[...] آری، این [حرف] به معنی آن است که آثار اشتقاقی یا تغییریافته، بدون کسب رضایت قبلیپیشین نویسندهنویسندهٔ [نرمافزار]، مجاز نیستند.» را به آن اضافه کردافزود. افزودن این بند باعث شد برنامه آیپیفیلتر دیگر یک نرمافزار آزاد نباشد.{{پا|نام<ref name="lwn-weekly2001}}" متعاقب/> آن،پیامدی که داشت این بود که در ۲۹ می، آیپیفیلتر از درخت کد منبع اوپنبیاسدی حذفزدوده شد. با حذفکنارگذاشتن آیپیفیلتر، پروژه اوپنبیاسدی برایچندی مدتی فاقدبدون یک دیوار آتش شدماند.{{پا|نام<ref name="draadt-ipf-removed}}" /> آنها در صدددنبال جایگزینکردن آیپیفیلتر برآمدندبودند تا اینکه دانیل هارتمیر<ref group="و">Daniel Hartmeier</ref> یک دیوار آتش جدیدنو به نام [[پیاف]] توسطنوشت دانیل هارتمیر{{پا|گروه=و|Daniel Hartmeier}} نوشته و وارددر درخت کدهای منبع اوپنبیاسدی گنجانده شد.{{پا|نام<ref name="distrowatch-review}}" />
در قسمتهایبخشهای مختلفگوناگون اوپنبیاسدی، تدابیر امنیتی اندیشیده شدهاست. دو [[تابع (علوم رایانه)|تابع]] جدیدتازه به نامهای [[مدیریت رشته در سی|strlcat]] و strlcpy، به عنوان جایگزینی ایمنتر برایجایگزین توابع strncat و strncpy در [[کتابخانه استاندارد سی]] نوشته شدهاند.{{پا|نام<ref name="usenix-str}}" />
اوپنبیاسدی مجهز به یک سازوکار حفاظت از حافظه به نام [[W^X]] استدارد. بهموجببه کمک این سازوکار، هر [[صفحهبندی (رایانه)|صفحه]] در [[فضای آدرس]] یک [[فرایند (رایانه)|فرایند]]، یا خواندنی است و یا نوشتنی، اما نمیتواند بههمزمان طورهم همزمانخواندنی هرو دوهم نوشتنی باشد؛ به این صورتگونه که اگر برنامه بتواند بر روی صفحهای عمل نوشتن اطلاعات را انجام دهد، به صورت همزمانهمزمان قادر به اجرا کردن اطلاعات موجود در همان صفحه نخواهد بود. به طوربهطور مشابه، اگر برنامه قادربتواند بهاطلاعات اجرایک کردنصفحه اطلاعاترا یکاجرا صفحهکند، در همان باشد،حالت اجازه ندارد که اطلاعات را در آن بنویسد. نام این قابلیت از عملگر بولی [[XOR]] آمده استآمدهاست. این قابلیتتوانایی از بروز برخی حملات [[سرریز بافر]] جلوگیریپیشگیری میکند.{{پا|<ref>{{پک|Korff|Hope|Potter|2004|زبان=en|ص=68}}}}{{پا|نام</ref><ref name="ru13-deraadt}}" />
در اوپنبیاسدی، یک فضای خالی (گپ{{پا|گروه<ref group="و|">gap}}</ref>) با اندازهٔ تصادفی در بالای [[پشته فراخوانی|پشتهٔ برنامه]] قرارگذاشته میگیردمیشود تا انجام حملات [[سرریز بافر پشته|تخریب پشته]] سختتر شود. همینطورهمچنین یک مقدار تصادفی تحتبه عنواننام ''مقدار قناری''{{پا|گروه<ref group="و|">Canary value}}{{پا|گروه</ref><ref group="پ|">این نام در اصل از تکنیک رایجی که کارگران معدن در گذشته استفادهگذشتهاستفاده میکردند گرفته شده استشدهاست. بدین صورت که برای اطمینان از نبودن گازهای سمی در معدن، در حین کار کردن یک قناری را در معدن رها میکردند، اگر قناری آوازخواندن خود را متوقف میکرد و یا میمرد، متوجه میشدند که گازهای سمی در معدن وجود دارد و باید به سرعت از معدن خارج شوند، در غیر این صورت معدن ایمن بود.}}</ref> در بین قابهای{{پا|گروه<ref group="و|">frame}}</ref> پشته قرارگذاشته میگیردمیشود. قبلپیش از اینکه [[تابع (علوم رایانه)|تابع]] برگردد،{{پا|گروه<ref group="پ|">اجرای آن به اتمام برسد}}</ref> این مقدار قناری بررسی میشود. اگر تغییر نکرده بود، سرریز رخ نداده است، در غیر این صورت،وگرنه، سرریز رخ داده است.{{پا|نام<ref name="informit-obsd}}{{پا|نام" /><ref name="ru13-deraadt}}" /> این قابلیت در کامپایلر [[جیسیسی]] گنجانده شده استشدهاست. مقدار قناری، که در هر بار فراخوانی شدن تابع به صورت تصادفی انتخابگزینش میشود، میتواند ۲<sup>۳۲</sup> حالت مختلفگوناگون داشته باشد که احتمال اینکه مهاجم موفقبتواند بهآن را حدس زدن آن شودبزند بسیار بعید است.{{پا|<ref>{{پک|Korff|Hope|Potter|2004|زبان=en|ص=69}}}}</ref>
[[فراخوان سیستمی]] [[mmap]] طوریبه گونهای پیادهسازیشده که دربسته صورتیبه کهنیاز مقداربرنامهنویس، <code>MAP_FIXED</code> توسط برنامهنویس مشخص نشده باشد،میتواند حافظه را از یک محلجایی تصادفی به برنامه اختصاص میدهددهد. بدین ترتیب،گونه، برنامه در هر بار اجرا، یک [[فضای آدرس]] متفاوت و تصادفی خواهد داشت. همچنین تابع [[malloc]] در کتابخانه استاندارد سی هم در مواقعیهنگامی که میزان فضای درخواستی برنامهنویس، از اندازه یک [[صفحه (علوم رایانه)|صفحه]] بیشتر باشد، از فراخوان سیستمی mmap به منظوربرای تخصیصواگذاری حافظه به برنامهها استفاده میکند.میکند؛ بنابراین قابلیت تصادفیسازی که در mmap در دسترس بود، در malloc هم بکار گرفته میشود.{{پا|نام<ref name="ru13-deraadt}}" />
از آنجایی که پایگاه پروژه اوپنبیاسدی در [[کانادا]] مستقر است، قوانین و محدودیتهای مربوطوابسته به صادرات نرمافزار از [[ایالات متحده آمریکا]] در مورد آن صدق نمیکند.{{پا|گروه<ref group="پ|">بر اساس قانونی در ایالات متحده امریکا،آمریکا، نمیتوان نرمافزارهای مربوط به رمزنگاری را از این کشور به کشورهای دیگر صادر کرد.}}</ref> این قضیهویژگی باعثشدهمیگذارد تا اوپنبیاسدی بتواند به همراه یک [[چارچوب رمزنگاری اوپنبیاسدی|چارچوب رمزنگاری توکار]] عرضهپخش شود. رمزنگاری در اکثربیشتر قسمتهایبخشهای سیستم بکار گرفته شده استشدهاست. برای مثال،نمونه، [[صفحهبندی (رایانه)|فضای swap]]{{پا|گروه<ref group="پ|">در سیستمعاملهای [[شبه یونیکس]]، فضای swap فضایی در [[دیسک سخت]] است که در مواقعی که سیستم دچار کمبود حافظه (RAM) میشود، برخی از [[فرایند (رایانه)|فرایندها]] به آنجا مبادله میشوند تا فضا برای فرایندهای جدیدتر محیا شود.}}</ref> در اوپنبیاسدی به قسمتهایبخشهای کوچکتری تقسیمبخش میشود و هر قسمتبخش هم با [[کلید (رمزنگاری)|کلید]] مخصوص بهویژهٔ خود رمزنگاری میشود. [[مولد اعداد شبه تصادفی|تولیدکنندههای اعداد شبه تصادفی]] هم در اوپنبیاسدی گنجانده شدهاند تا این اطمینان حاصلبدست شودآید که [[اعداد تصادفی]] را نمیتوان بر اساسپایهٔ وضعیتی فعلیکنونی سیستم، حدس زد و پیشبینی کرد.{{پا|نام<ref name="au-openbsd}}" />
در قسمتهایبخشهای مختلفگوناگون اوپنبیاسدی، از روش تصادفیسازی استفادهشدهبهره گرفته شده تا رفتار برنامهها غیرقابل پیشبینیپیشبینینشدنی شود و احتمال آسیبپذیری آنها کاهش یابد. برای مثال،نمونه، در اوپنبیاسدی، [[شناسه فرایند|شناسه فرایندها]]ها به طورگونهٔ تصادفی تولیدساخته شده و به فرایندها اختصاصداده مییابد،میشود، تابع [[سوکتهای برکلی|bind]] از شماره پورتهای تصادفی استفادهبکار میکند،میبرد، پروندهها با [[آینود]]های تصادفی ایجادساخته میشوند، [[دیتاگرام|دیتاگرامهای]]های آیپی شناسههای تصادفی دارند و موارد دیگر.{{پا|نام<ref name="crypt-paper}}" />
بهبرای منظورکمتر کاهشکردن خطرات ناشیبرآمده از آسیبپذیریهای امنیتی و همینطورهمچنین کاهش خطرات ناشیبرآمده از پیکربندی اشتباه نرمافزارها، که ممکنشاید است باعث شوندبگذارند یک مهاجم قادر باشدبتواند دسترسی خود به سیستم را [[ترفیع امتیازی|ترفیعبالا دهدببرد]]، برخی از برنامهها با روش [[جداسازی امتیازی]] و [[بازپسدهی امتیازی]] نوشته شدهاند و یا اینکه در یک محیط [[chroot]] اجرا میشوند. جداسازی امنیتی تکنیکیشگردی است که توسطبدست توسعهدهندگان اوپنبیاسدی و متاثرمتأثر از [[اصل حداقل بودن اختیارات]] ابداعآفریده شده استشدهاست. در این تکنیک،شگرد، یک برنامه به چندین قسمتبخش تقسیمبخشبندی میشود که یکی از این قسمتها،بخشها، به انجام دادن اموریکارهایی میپردازد که نیازمند دسترسی بالا هستند و دیگر قسمتهایبخشهای برنامه، بدون داشتن هر گونه امتیازی، اجرا میشوند.{{پا|نام<ref name="privsep}}" /> بازپسدهی امتیازی هم تکنیکشگردی مشابهیهمگون است؛ در این تکنیک،شگرد، یک برنامه ابتدانخست با دسترسی بالا اجرا میشود؛ سپس ابتدانخست به انجام دادن اموریکارهایی که نیازمند دسترسی بالا هستند میپردازندمیپردازد و پس از اتمامپایان آنها، دسترسیهای خود را به سیستم پس میدهد و با دسترسی پایینتر به اجرای خود ادامه میدهد.{{پا|نام<ref name="33rel}}" /> تکنیکشگرد chroot تکنیکیشگرد است که در آن یک برنامه به قسمتبخش خاصی از [[سیستم فایل]] محدود میشود و از دستیابی به منابعی که خارجدر بیرون از آن محدوده قرار دارند، منعبازداشته میشود. [[وبسرور آپاچی]] که به صورتگونهٔ پیشفرض در اپنبیاسدیاوپنبیاسدی موجودگنجانده است،شده، از این تکنیکشگرد استفادهبهره میکندمیبرد.{{پا|نام<ref name="defaultchroot}}" />
;اوپناساساچ
{{اصلی|اوپناساساچ}}
برنامهٔ اوپناساساچ یک جایگزین آزاد و ایمن برای [[telnet]]، [[rlogin]] و [[ftp]] است که برخلاف این برنامهها، همهٔ اطلاعات را{{پا|گروه<ref group="پ|">از جمله نام کاربری و کلمه عبور را}}</ref> به صورت ایمن و رمزنگاریشده بر روی شبکه ارسال میکندمیفرستد تا این اطمینان حاصلبدست آید که اطلاعات در بین راهراه، توسطبدست بدخواهان و مهاجمین به سرقت نخواهندنخواهد رفتافتاد. این برنامه یکی از زیرپروژههای اوپنبیاسدی است و امروزه به صورتگونهٔ گستردهای در انواعدیگر سیستمهای شبه یونیکس موردبکار استفادهگرفته قرار میگیردمیشود.{{پا|نام<ref name="openssh-home}}" />
== شعار ==
در وبگاه رسمی اوپنبیاسدی، شعاری در مورد رکورد امنیتی اوپنبیاسدی دردربارهٔ رابطهایمنبودن بااین ایمنبودنسیستم به صورتگونهٔ پیشفرض، به نمایش گذاشته شدهاست. تا تاریخ ژوئن [[۲۰۰۲ (میلادی)|۲۰۰۲]]، این شعار «پنج سال بدون حتی یک حفرهٔ امنیتی راه دور در نصب پیشفرض!»{{پا|گروه<ref group="و|">Five years without a remote hole in the default install!}}</ref> بود. در آن سال یک حفرهحفرهٔ امنیتی در اوپناساساچ کشفپیدا شد که به یک مهاجم اجازهرا توانا میدادمیساخت تا از راه دور بتواند در اوپنبیاسدی — و هر سیستم دیگری که در آن زمان از اوپناساساچ استفادهبهره میکردمیبرد — نفوذرخنه کرده و دسترسی [[کاربر ریشه|ریشه]] را بدست آورد. این حفرهشکاف امنیتی به سرعتزود برطرف شد.{{پا|نام<ref name="openssh-remote-vulnerability}}{{پا|نام" /><ref name="list-of-affected-systems}}" /> سپس این شعار به «تنها یک حفرهشکاف امنیتی راه دور در نصب پیشفرض، در مدت زمانی نزدیک به شش سال!»{{پا|گروه<ref group="و|">One remote hole in the default install, in nearly 6 years!}}</ref> تغییر کرد. در سال [[۲۰۰۷ (میلادی)|۲۰۰۷]]، یک آسیبپذیری امنیتی راه دور مرتبطوابسته بابه شبکه در اوپنبیاسدی کشفپیدا شد که آن هم بهبیدرنگ سرعت رفعدرست شد.{{پا|نام<ref name="2007-remote-hole}}{{پا|نام" /><ref name="slashdot-2007bug}}{{پا|نام" /><ref name="cst-ipv6-bo}}" /> به دنبال کشفپیداشدن این حفره،آسیبپذیری، شعار به «تنها دو حفره امنیتی راه دور در نصب پیشفرض در طول یک مدت زمان طولانی!»{{پا|گروه<ref group="و|">Only two remote holes in the default install, in a heck of a long time!}}</ref> تغییر کرد که تا به امروز باقیماندهپابرجا است.
این شعار مورد نقد قرار گرفته است؛شدهاست؛ چرا که در نصب پیشفرض اوپنبیاسدی، تعدادشمار کمی سرویس در حال اجرا و مشغول بهکار وجود دارد. برخی از منتقدین ادعا میکنند که شعار باید به «بدون [[برنامه کاربردی]] مشغول به کار در نصب پیشفرض» تغییر کند. چرا که بیشتر کاربران، سرویسهای بیشتری را پس از نصب اجرا خواهند کرد و برنامههای کاربردی بیشتری را نصب خواهند کرد.{{پا|نام<ref name="secure-doesnt-mean-anything}}" />
== اجازهنامه ==
اوپنبیاسدی تحتبا اجازهنامههایپروانههای نرمافزاری مختلفیگوناگونی عرضه میشود و به طور کلیرویهمرفته تلاش میکند تا دنبالهرو سیاستهای حق تکثیر بیاسدی یونیکس باشد. امروزه، بیشتر پروژههای متنباز، ازپروانههایی اجازهنامههاییرا استفادهبکار میکنندمیبرند که کاربران را مجبورناچار میکند درپس صورتاز اعمالانجام هرگونه تغییردگرگونی در نرمافزار، آن تغییراتدگرگونیها را مجدداًدوباره برای پروژه هم ارسال کنندبفرستند. پروژهٔ اوپنبیاسدی از یک اجازهنامهٔپروانهٔ سهلگیر استفاده میکنددارد که چنین محدودیتیبندی را ندارد.{{پا|<ref>{{پک|Lucas|2003|زبان=en|ص=28-29}}}}</ref> از جملهدیگر اجازهنامههاییپروانههایی که اوپنبیاسدی تحتبا آنآنها منتشر میشود، میتوان به [[اجازهنامه بیاسدی]] و [[اجازهنامه آیاسسی]] اشاره کرد. اجازهنامهٔپروانه آیاسسی، اجازهنامهایپروانهای است که کدهای جدیدتازه تحتبا آن منتشر میشوند و استفاده ازبکاربردن آن نسبت به دیگر اجازهنامههاپروانهها ارجحیتارج دارد. همینطورهمچنین کدهایی که توسط پروژههای دیگر نوشتهنوشتهاند، شدهاند، در صورتی کهاگر با سیاستهای حق تکثیر پروژه سازگار باشند، میتوانند واردبه درخت کدهای منبع اوپنبیاسدی شوندهم راه یابند. پروژهٔ اوپنبیاسدی، اجازهنامهٔپروانه [[جیپیال]] — که به صورت گستردهای توسط دیگر پروژههای متنباز موردبه استفادهگستردگی آن را قراربکار میگیردمیبرند — را نامناسب میداند، چرا که بر طبقپایهٔ گفتهگفتهٔ آنها، این اجازهنامهپروانه محدودیتهایی دارد که برای استفاده از نرمافزار به صورت تجاری غیرقابل قبولپذیرش هستند. در نتیجهٔ این سیاست، کدهایی که تحتبا اجازهنامهٔ جیپیال (و به طور کلیرویهمرفته دیگر اجازهنامههای [[کپیلفت]]) هستند، در هستهٔ سیستم و همینطورهمچنین در سایر «نهادهای فعال»{{پا|گروه<ref group="و|">runtime}}</ref> سیستم استفادهبکار برده نمیشوند و تنها در قسمتهایبخشهای اختیاری یا «نهادهای غیر فعالغیرفعال» سیستم (همانند ابزارهای توسعه نرمافزار)، موردبکار استفادهبرده قرار میگیرندمیشوند. بهبرای عنوان مثال،نمونه، کامپایلر جیسیسی و دیگر ابزارهای توسعه پروژهٔ گنو که جزء قسمتهایبخشهای غیرغیرفعال فعال محسوبشمرده میشوند، در اوپنبیاسدی گنجانده شدهاند.{{پا|نام<ref name="license}}" />
در سال ۲۰۰۱، به دنبال نگرانیهایی که به دنبال تغییر پروانه دیوار آتش ipfilter به راه افتاده بود، توسعهدهندگان اوپنبیاسدی به گونهای هدفمند آغاز به بازبینی پروانهٔ همه کدهای منبع اوپنبیاسدی کردند. در این بازبینی سراسری، کدهای زیادی پیدا شد که پروانه آنها پذیرفتنی، یا سراسر بدون هرگونه پروانهٔ نرمافزاری بودند، یا اینکه یک پروانه سربسته و چندپهلو داشتند. پروژهٔ اوپنبیاسدی با دارندگان حق تکثیر این کدها تماس گرفتند و از آنها درخواست کردند تا کدها را با یک پروانه دلپسندتر از دید آنها پخش کنند. به دنبال این کار، با موافقت دارندگان حق تکثیر کدها، پروانه برخی از کدها تغییر کرد، تا اوپنبیاسدی بتواند آنها را بکار بَرَد. برخی از کدها هم از درخت اوپنبیاسدی زدوده شدند.<ref name="license-audit" /> از میان کدهایی که زدوده شدند، همهٔ نرمافزارهایی بودند که [[دنیل برنشتاین]] آنها را نوشته بود. برنشتاین در آن هنگام این گونه خواسته بود که همهٔ نسخههای تغییریافته از برنامههای او باید پیش از پخش دوباره، به تأیید او برسند.<ref name="djb-ports-removed-1" /> زدودن این کدها تنشی بین توسعهدهندگان اوپنبیاسدی و برنشتاین برانگیخت. برنشتاین بر این باور بود که زدودن کدهای او بیجا بودهاست. او اینگونه بیان داشت که [[مرورگر وب نتاسکیپ]] یک پروانهٔ سختگیرانهتر دارد و توسعهدهندگان اوپنبیاسدی را متهم به ریاکاری کرد که کدهای نتاسکیپ را دست نزدند، اما کدهای او را زدودند.<ref name="djb-ports-removed-2" /> موضع پروژهٔ اوپنبیاسدی در این مورد اینگونه بود که هرچند نتاسکیپ یک نرمافزار متنباز نیست، شرایط مجوز آن بگونهای است که برآورده کردن آنها آسانتر است.<ref name="djb-ports-removed-3" /> آنها مدعی شدند که اینکه قرار باشد برنشتاین همه کدها را تأیید کند نیازمند انجام کارهای نابایستهٔ زیادی خواهد بود و بهتر از همه این است که این کدها زدوده شوند.<ref name="djb-ports-removed-3" />
== نام و نشان ==
{{همچنین ببینید|غول بیاسدی}}
[[پرونده:Openbsd37withjwm.png|انگشتی|چپ|تصویری از اوپنبیاسدی ۳٬۷ به همراه محیط گرافیکی، لوگوی غول پاسبان در پسزمینه دیده میشود.]]
نام اوپنبیاسدی اشاره به این نکته دارد که کدهای منبع اوپنبیاسدی را میتوان به آسانی از طریق [[اینترنت]] (یا به روشهای دیگر) دریافت کرد. همچنین این نام اشاره به تعدادبهشمار زیاد سکوهای سختافزاری دارد که این سیستمعامل از آنهاآنها پشتیبانی میکند.{{پا|نام<ref name="infoworld-obsd}}" />
پروژه اوپنبیاسدی در ابتدا ازنخست [[غول بیاسدی]] را به عنوان نشان خود استفادهبکار میکردمیبرد. در نسخهای از این نشان که توسط پروژهپروژهٔ اوپنبیاسدی استفادهبکار میشد،میبرد، یک هاله در بالای سر این غول دیده میشد. این نشان توسطرا اریک گرین{{پا|گروه<ref group="و|">Erick Green}} طراحی</ref> شدهکشیده بود. درات از گرین خواسته بود که نشان را برای نسخههای ۲٬۳ و ۲٬۴ اوپنبیاسدی طراحی کندبکشد. ابتدا قرار بود که یک غول کامل (متشکل از بدن و سر) در نشان استفادهکشیده شود، اما کار بر روی نشان طولبه درازا کشید و گرین تنها توانست بخش سر را برای نسخهٔ ۲٬۳ طراحی کندبکشد. اما برای نسخهٔ ۲٬۴، هم بخش دُم و هم بخش نیزه را کامل کردکشید.{{پا|نام<ref name="daemon-obsd}}" />
در نسخهٔ ۲٬۵، یک نشان جدیدنو به نام غول پاسبان{{پا|گروه<ref group="و|">Cop daemon}}</ref> معرفی شد که توسط تای سماکا{{پا|گروه<ref group="و|">Ty Semaka}}</ref> طراحیآن شدهرا کشیده بود.{{پا|نام<ref name="25rel-announce}}{{پا|نام" /><ref name="25rel}}" />
با این حال،همه، به علتبرای اینکه نماد شانس فریبیاسدی ازمانند نماد شانس مشابهیاوپنبیاسدی استفادهکه میکردپروژهٔ کهفریبیاسدی بسیار هم موفقیتآمیزدر بکارگیری آن کامیاب شده بود، پروژه اوپنبیاسدی تصمیمبر بهآن طراحیکردنشد یکتا نشاننشانی جدیدتازه گرفتبرگزیند. این نشان جدید،تازه، پافی{{پا|گروه<ref group="و|">Puffy}}</ref> نام گرفت که یک [[بادکنکماهی]] است. ایدهاندیشهٔ پشت این نشان، از الگوریتم [[bcrypt]] آمده است،آمدهاست، که خود گونهای از [[الگوریتم بلوفیش]] (بادکنکماهی) محسوب میشوداست و توسط دو تن از توسعهدهندگان اوپنبیاسدی به نامهای نیلز پرووس{{پا|گروه<ref group="و|">Niels Provos}}</ref> و دیوید مازیرس{{پا|گروه<ref group="و|">David Mazieres}}</ref> ابداعآن شدهرا استآفریدهاند.{{پا|نام<ref name="ezine-interview}}" />
از نسخهٔ ۳٬۰ به بعد،این سو، یک [[ترانه]] به همراه هر نسخه عرضه میشود. موضوع این ترانهها، معمولاً ماجراها و اتفاقاتیرویدادهایی است که در طولهنگام توسعهتوسعهٔ آن نسخه برای توسعهدهندگان اوپنبیاسدی پیشآمدهرخ داده است که عمدتاً شامل مشکلاتی میشوداست که شرکتها برای توسعهدهندگان اوپنبیاسدی بوجودپدید آوردهاند و یا در مورد رفتارهای «ریاکارانهای» است که برخیشماری از پروژههای متنباز انجام میدهند. همچنین گاهی اوقات،گهگاهی، زمینه و مضمون ترانهها، از فیلمها و آهنگهای معروف و سرشناسی گرفته میشود که توسعهدهندگانتوسعهدهندگان، موقعیتجایگاه کنونی خود را مشابههمانند موقعیتآنها آنهامیپندارند.<ref میدانندname="4.0-review" /> برای نمونه ترانهٔ نسخهٔ ۳٬۸، ''هکرهای RAID گمشده''<ref group="و">Hackers of the Lost RAID</ref> نقیضهای از سری [[ایندیانا جونز]] است، یا ترانهٔ ''جادوگر شهر اواس''<ref group="و">The Wizard of OS</ref> که نقضیهای به [[جادوگر شهر اوز]] است. ترانهها دررا میتوان به دو قالبگونه [[OGG]] و [[MP3]] به صورت رایگان از وبگاه رسمی اوپنبیاسدی قابل دریافت هستندکرد. همچنین همراه با هر ترانه، مضمون ترانه، متن اشعار{{پا|گروه<ref group="و|">Lyrics}}</ref> آن ترانه و همچنین پوستر ترانه نیز ارائه میشود. گاهی اوقات،گاهی، تای سماکا و گروه موسیقی [[پلید تونگد دویلز]] در تهیهآماده کردن این ترانهها همکاری میکنند.{{پا|نام<ref name="ezine-interview}}{{پا|نام" /><ref name="release-songs}}" />
== ادعای وجود درب پشتی ==
در تاریخ ۱۱ دسامبر [[۲۰۱۰ (میلادی)|۲۰۱۰]]، گریگوری پری،{{پا|گروه<ref group="و|">Gregory Perry}}</ref> از توسعهدهندگان پیشین اوپنبیاسدی، ایمیلی برای تئو درات ارسال کردفرستاد که در آن ادعا شده بود سازمان [[افبیآی]] درنزدیک حدودبه ده سال قبل،{{پا|گروهپیش،<ref group="پ|">حوالی سال [[۲۰۰۰ (میلادی)|۲۰۰۰]]}}</ref> به تعدادیچندی از توسعهدهندگان پیشین اوپنبیاسدی و شرکت NetSec (شرکتی که آنهاآنها در آن کار میکردند) مبلغی پول به عنوان رشوه پرداخت کرده تا یک [[درب پشتی]] را در [[پشته رمزنگاری اوپنبیاسدی]] جاسازی کنند.{{پا|نام<ref name="alleged-backdoor}}" /> او در این ایمیل اظهاربیان داشت که قراردادپیماننامهٔ عدم افشای او با افبیآی مدتی پیش منقضیبه شدهپایان رسیده و بهبرای همین دلیلبر تصمیمآن گرفتهشده کهتا قضیهاین داستان را به صورتبرای عمومیهمگان فاشآشکار کند. او همچنین اضافه کردهافزوده بود که بهبرای همین دلیل،بوده که کارکنان افبیآی اینتا اواخر،دیرگاه، دیگران را سفارش به استفاده از اوپنبیاسدی را تبلیغ میکردند. پری، همچنین نام دو تن از توسعهدهندگان — که به ادعای او در این ماجرارخداد دست داشتند — را هم در ایمیل خود ذکر کردهنوشته بود. با این حال،همه، آن دو،دو قرارتن، دادنگذاشتن درب پشتی در سیستمعامل اوپنبیاسدی را تکذیبرد کردند.{{پا|نام<ref name="itwire-denied}}" /> درات سه روز پس از دریافت این ایمیل، در تاریخ ۱۴ دسامبر، آن را به یکی از لیستهای پستی اوپنبیاس ارسالاوپنبیاسدی کردفرستاد و پیشنهاد بازبینی کدهای مربوط به پشته [[IPSec]] را داد.{{پا|نام<ref name="allegations-ipsec}}{{پا|نام" /><ref name="osnews-ipsec}}" /> درات از تمامهمهٔ توسعهدهندگان اوپنبیاسدی دعوت کردخواست که هر کدام به طور مستقلجداگانه به تحلیل و بررسی کردن کدهای پشته IPSec بپردازند. چند هفته بعد،پس تعدادیاز آن، چند باگ در پشتهپشتهٔ IPSec اوپنبیاسدی کشفپیدا و رفعزدوده شد که البته به شکل ناخواسته بوجودپدید آمده بودند، اما هیچ مدرکیگواهی مبنی بر وجود داشتنبودن یک درب پشتی در پشته IPSec پیدا نشد.{{پا|نام<ref name="no-ipsec-backdoor}}" /> تئو درات در اینباره اظهاربیان داشت که: «من معتقدمباور دارم NetSec احتمالاًشاید طبقبرپایه ادعاها، قراردادیپیماننامهای برای نوشتن درب پشتی داشته استداشتهاست. اگر آنهاآنها درب پشتی نوشته باشند، فکر نمیکنم که آن [درب پشتی] را در درخت کد منبع ما نوشتهکارگذاشته باشند. آنهاآنها احتمالاًشاید این درب پشتی را در محصولات خودشان [که مبتنی بر اوپنبیاسدی هستند] کار گذاشتهاند».{{پا|نام<ref name="infoweek-backdoor}}" />
== موارد استفاده ==
اوپنبیاسدی در برخی از ادارات و سازمانهای دولتی برخیشماری از کشورها نظیرهمچون [[استرالیا]]، [[شیلی]]، [[کلمبیا]] و [[مکزیک]] و همچنین برخی از سازمانهای تحقیقاتیپژوهشی و تجاری موردبکار استفادهگرفته قرار میگیردمیشود. از جمله مواردی که میتوان اوپنبیاسدی را به کار گرفت عبارتند از:{{پا|<ref>{{پک|Lucas|2003|زبان=en|ص=30-31}}}}</ref>
;رایانههای رومیزی
میزکارهای گرافیکی، [[مجموعه اداری|مجموعههای اداری]]، [[مرورگر وب|مرورگرهای وب]] و دیگر برنامههایی که یک کاربر عادی به آنهاآنها نیاز دارد، برای اوپنبیاسدی هم موجود و در دسترس هستند. اوپنبیاسدی از انواعگونههای پرشمار ابزارهای توسعه، سرورهای شبکه و دیگر قابلیتهایی که مورد نیازبکار برنامهنویسان و توسعهدهندگان وب هستند،میخورند، پشتیبانی میکند. اوپنبیاسدی از برنامههای [[پکت اسنیفر]]، برنامههای تحلیلکاوش و بازبینی ترافیک شبکه، و دیگر برنامههایی که ممکن است مورد نیازشاید یک [[مدیر شبکه]] به آنها نیاز داشته باشند، پشتیبانی میکند. اوپنبیاسدی یک نسخهنسخهٔ ویژه از [[سیستم پنجرهبندی اکس]] مخصوص به خودشبرای راخود دارد که [[زینوکارا]] نام دارد و در نصب پیشفرض اوپنبیاسدی هم قرارگنجانده دادهشدهاست.<ref شده است.{{پا|نامname="xenocara-home}}" /> با این حال،همه، به دلیلبرای اینکه در نصب پیشفرض اوپنبیاسدی برنامههای کاربردی کمی وجود دارد، اوپنبیاسدی بلافاصلهبیدرنگ آمادهآمادهٔ استفادهبکارگیری بر روی یک رایانه رومیزی نیست و در مقایسهسنجش با سیستمعاملهای دیگر نظیرهمچون برخی از توزیعهای لینوکس، نیازمند تلاشهای اضافهتریبیشتری است تا برای استفاده بر روی یک رایانه رومیزیمیزکار آماده شود.{{پا|نام<ref name="distrowatch-2013rev}}" />
;سرویسدهندهها
اوپنبیاسدی را میتوان به عنوانهمچون یک [[کارساز وب]]، سرویسدهنده [[رایانامه]]، [[بانک اطلاعاتی]] و یا هر نوعگونه سرویسدهنده دیگری پیکربندی کرده و مورد استفاده قراربکار دادبرد.
;مدیریت شبکه
از اوپنبیاسدی میتواندمیتوان به عنوانبرای یک [[دیوار آتش]]، بریجپل و [[شکلدهی ترافیک|شکلدهنده ترافیک]] موردبهره استفاده قرار گیردبرد. از اوپنبیاسدی را میتوان برای راهاندازی کردن یک [[سامانه کشف نفوذ]]، [[پراکسی سرور]] و همینطورهمچنین برای نظارت و سرپرستی کردن بر روی ترافیک شبکه، استفادهبکار کردبرد.
=== استفاده توسط سازمانهای دولتی و تجاری ===
برخی از سازمانهای دولتی و شرکتهای تجاری که از اوپنبیاسدی را برای اهداف مختلفگوناگون خود استفادهبکار میکنند عبارتند ازمیبرند:{{پا|نام<ref name="users}}" />
* کمیسیون حقوق بشر استرالیا
* وزارت امور همگانی دولت شیلی
* موسسهمؤسسه مناطق فرهنگی و گردشگری کلمبیا
* مجمع انتخاباتی ایالت سونورا
* TronicGuard GmbH - یک شرکت میزبانی وب آلمانی
=== مشتقات ===
از جمله سیستمعاملهای سرشناسی که از اوپنبیاسدی مشتق شدهاند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
* [[میراواس بیاسدی|MirOS BSD]]
* [[انونیم.اواس|Anonym.OS]] (متوقفشده)
* MicroBSD (متوقفشده)
همینطورهمینطور سیستمعامل [[پیافسنس|pfSense]] که یکی از مشتقات فریبیاسدی است، از فایروال پیاف که توسط پروژه اوپنبیاسدی توسعه داده شده، استفاده میکند.
== نرمافزارهای گرفته شده از دیگر پروژهها ==
* [[X.org]]، سیستم پنجرهای اکس، به همراه تعدادی [[وصله]].
* [[GCC]] نسخههای ۴٫۲، ۳٫۳ یا ۲٫۹۵ (بسته به سکوی سختافزاری مورد استفاده).
* [[پرل]]، به همراه تعدادی وصله و بهینهسازی که توسط توسعهدهندگان پروژه اوپنبیاسدی انجام شده استشدهاست.
* [[Nginxnginx]]، یک وبسرور، به همراه تعدادی وصله
* [[اسکیوال لایت]]، به همراه تعدادی وصله و بهینهسازی
* [[Sendmailsendmail]]، یک سرویسدهنده پست الکترونیک به همراه libmilter.
* [[BIND]]، یک سرویسدهنده نام دامنه همراه با تعدادی وصله. پروژه اوپنبیاسدی بهینهسازیهای زیادی را از نظر امنیتی و همینطورهمینطور در مد chroot انجام داده.
* [[اناسدی|NSD]]، یک [[دیاناس]] سرور
* [[Lynx]]، یک مرورگر وب متنی. به همراه پشتیبانی از [[HTTPS]] و [[IPv6]]، به همراه وصلههایی از پروژه اوپنبیاسدی.
* [[sudo]]، که به کاربران معمولی اجازه میدهد تا بتوانند دستورها را به عنوان [[کاربر ریشه]] اجرا کنند.
* [[Ncursesncurses]]، [[کتابخانه (علوم رایانه)|کتابخانهای]] که برای طراحی کردن رابطهایی کاربری مبتنی بر منو استفاده میشود.
* Heimdal، یک پیادهسازی از [[کربرس]] به همراه تعداد وصله.
* [[binutils]] به همراه تعدادی وصله.
* [[گنو دیباگر]] همراه با تعدادی وصله.
* [[Less (یونیکس)|less]] نسخه ۴۴۴ همراه با تعدادی وصله.
* [[AWK]]، یک [[زبان برنامهنویسی]] که عمدتاعمدتاً برای پردازش متون استفاده میشود.
* [[لیبرهاساسال|LibreSSL]] - مشتقشده از [[اوپناساسال|OpenSSL]]
== تغییرات بین نسخهها ==
|
* [[تئو درات]] مخزن [[سیویاس]] اوپنبیاسدی را ایجاد کرد.
* شماره نسخه در این وهله از زمان ۱٫۱ بود، اما اوپنبیاسدی ۱٫۱ هیچگاه به طوربهطور رسمی منتشر نشده بود و این شماره از نتبیاسدی ۱٫۱، شاخهای که اوپنبیاسدی از آن منشعب شده بود، بجا مانده بود.
|-
| {{نسخه |ق |2.0}}
| ۱ اکتبر ۱۹۹۶
|
* اولین انتشار رسمی اوپنبیاسدی و همینطورهمینطور تاریخی که [[اکسفری۸۶]] برای اولین بار اوپنبیاسدی را به طوربهطور مجزا از [[نتبیاسدی]] به رسمیت شناخت.
* ادغام کردن اولیه [[پورتهای فریبیاسدی]] در سیستم
|-
| ۱ دسامبر ۱۹۹۸
|
* ''غول هالهدار'' کامل شد و کل بدن و همینطورهمینطور یک نیزه هم برای آن کشیده شد.
|-
| {{نسخه |ق |2.5}}
|
* فعالسازی Privilege separation به صورت پیشفرض در OpenSSH
* اجرا شدن Apache در یک محیط chroot شده به شکل پیشفرض
* پشتیبانی از رمزنگاری سختافزاری متقارن و نامتقارن
* ابزار جدید systrace
== جستارهای وابسته ==
{{درگاه|نرمافزار آزاد|رایانه}}
* [[مقایسه سیستمعاملهای خانواده بیاسدی]]
* [[مقایسه سیستمعاملهای متنباز]]
== منابع ==
{{پانویس|چپچین=yesبله|30em۲|refsپانویسها=<ref name="anoncvs">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.openbsd.org/anoncvs.html
|عنوان = Anonymous CVS
<ref name="survey">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.bsdcertification.org/downloads/pr-20051031-usage-survey-en-en.pdf
|عنوان = 2005 BSD Usage Survey Report
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The BSDOpenBSD Certification GroupProject
|تاریخ =
|قالب = [[PDF]]
|تاریخ = 31 October 2005
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4tfBTZ06O4trgXjf
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="ftp">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.openbsd.org/ftp.html
|عنوان = Getting the OpenBSD distribution
<ref name="glass">{{یادکرد لیست پستی
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The OpenBSD Project
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4tsI4pq
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="orders">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.openbsd.org/orders.html
|عنوان = Ordering OpenBSD products
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The OpenBSD Project
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|گفتاورد = The proceeds from sale of these products is the primary funding of the OpenBSD project.
|نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20111219075939/http://openbsd.org/orders.html
|تاریخ بایگانی = ۱۹ دسامبر ۲۰۱۱
|کد زبان = en
|dead-url = yes
}}</ref><ref name="glass">{{یادکرد لیست پستی
|نام خانوادگی = Glass
|نام = Adam
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="2.0-release">{{یادکرد لیست پستی
}}</ref>
<ref name="2.0-release">{{یادکرد لیست پستی
|نام خانوادگی = de Raadt
|نام = Theo
|تاریخ بایگانی = 15 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="foundation-announce">{{یادکرد لیست پستی
}}</ref>
<ref name="allegations-ipsec">{{یادکرد لیست پستی
|نام خانوادگی = de Raadt
|نام = Theo
|عنوان = Allegations regarding OpenBSD IPSEC
|نشانی = http://marc.info/?l=openbsd-tech&m=129236621626462&w=2
|لیست پستی = openbsd-tech
|تاریخ بازبینی = 14 March 2014
|تاریخ = 14 December 2010
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4tizl9u
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="osnews-ipsec">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.osnews.com/story/24136/_FBI_Added_Secret_Backdoors_to_OpenBSD_IPSEC_
|عنوان = FBI Added Secret Backdoors to OpenBSD IPSEC
|نام = Thom
|نام خانوادگی = Holwerda
|نویسنده =
|ناشر = [[OSNews]]
|تاریخ = 14 December 2010
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4tlRrBN
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="foundation-announce">{{یادکرد لیست پستی
|نام خانوادگی = Beck
|نام = Bob
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="survey">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.bsdcertification.org/downloads/pr-20051031-usage-survey-en-en.pdf
|عنوان = 2005 BSD Usage Survey Report
<ref name="no-ipsec-backdoor">{{یادکرد وب
|نام =
|نشانی = http://arstechnica.com/open-source/news/2010/12/openbsd-code-audit-uncovers-bugs-but-no-evidence-of-backdoor.ars
|نام خانوادگی =
|عنوان = OpenBSD code audit uncovers bugs, but no evidence of backdoor
|نام = Paul
|نام خانوادگی = Ryan
|اثر = [[Ars Technica]]
|نویسنده =
|ناشر = [[CondéThe NastBSD Digital]]Certification Group
|قالب = [[PDF]]
|تاریخ = 23 December 2010
|تاریخ = 31 October 2005
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4tmQ3EK6O4tfBTZ0
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="security">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.openbsd.org/security.html
|عنوان = Security
<ref name="cst-ipv6-bo">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.coresecurity.com/content/open-bsd-advisorie
|عنوان = OpenBSD's IPv6 mbufs remote kernel buffer overflow
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|اثر =
|ناشر = [[CoreThe SecurityOpenBSD Technologies]]Project
|تاریخ = 13 March 2007
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|گفتاورد = Secure by Default
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4tn3uza
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4toyUAT
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="openssh-remote-vulnerability">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.iss.net/threats/advise123.html
|عنوان = OpenSSH Remote Challenge Vulnerability
<ref name="list-of-affected-systems">{{یادکرد وب
|نام =
|نشانی = http://xforce.iss.net/xforce/xfdb/9169
|عنوان = OpenSSH "Challenge-Response" authentication buffer overflow
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|اثر =
|ناشر = [[Internet Security Systems]]
|ناشر = [[Internet Security Systems]]
|تاریخ = June 26, 2002
|تاریخ = 26 June 2002
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = https://archive.is/20120908042011/http://www.webcitationiss.orgnet/6O4tnkVxOthreats/advise123.html
|تاریخ بایگانی = 14۸ Marchسپتامبر 2014۲۰۱۲
|کد زبان = en
|dead-url = yes
}}</ref>
}}</ref><ref name="list-of-affected-systems">{{یادکرد وب
|نشانی = http://xforce.iss.net/xforce/xfdb/9169
<ref name="openssh-remote-vulnerability">{{یادکرد وب
|عنوان = OpenSSH "Challenge-Response" authentication buffer overflow
|نشانی = http://www.iss.net/threats/advise123.html
|نام =
|عنوان = OpenSSH Remote Challenge Vulnerability
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = [[Internet Security Systems]]
|اثر =
|تاریخ = June 26, 2002
|ناشر = [[Internet Security Systems]]
|تاریخ = 26 June 2002
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = httphttps://wwwweb.webcitationarchive.org/6O4toFIA8web/20120106002606/http://xforce.iss.net/xforce/xfdb/9169
|تاریخ بایگانی = 14۶ Marchژانویه 2014۲۰۱۲
|کد زبان = en
|dead-url = yes
}}</ref>
}}</ref><ref name="cst-ipv6-bo">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.coresecurity.com/content/open-bsd-advisorie
<ref name="security">{{یادکرد وب
|عنوان = OpenBSD's IPv6 mbufs remote kernel buffer overflow
|نشانی = http://www.openbsd.org/security.html
|عنوان = Security
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|اثر =
|ناشر = The[[Core OpenBSDSecurity ProjectTechnologies]]
|تاریخ = 13 March 2007
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4tn3uza
|گفتاورد = Secure by Default
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4toyUAT
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="secure-doesnt-mean-anything">{{یادکرد وب
}}</ref>
<ref name="secure-doesnt-mean-anything">{{یادکرد وب
|نشانی = http://securityblog.org/brindle/2008/03/30/secure-doesnt-mean-anything/
|عنوان = Secure doesn't mean anything
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="allegations-ipsec">{{یادکرد لیست پستی
}}</ref>
|نام خانوادگی = de Raadt
|نام = Theo
<ref name="anoncvs">{{یادکرد وب
|عنوان = Allegations regarding OpenBSD IPSEC
|نشانی = http://www.openbsd.org/anoncvs.html
|نشانی = http://marc.info/?l=openbsd-tech&m=129236621626462&w=2
|عنوان = Anonymous CVS
|لیست پستی = openbsd-tech
|نام =
|تاریخ بازبینی = 14 March 2014
|نام خانوادگی =
|تاریخ = 14 December 2010
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4tizl9u
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="osnews-ipsec">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.osnews.com/story/24136/_FBI_Added_Secret_Backdoors_to_OpenBSD_IPSEC_
|عنوان = FBI Added Secret Backdoors to OpenBSD IPSEC
|نام = Thom
|نام خانوادگی = Holwerda
|نویسنده =
|ناشر = The OpenBSD Project[[OSNews]]
|تاریخ = 14 December 2010
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4trgXjf6O4tlRrBN
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="no-ipsec-backdoor">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://arstechnica.com/open-source/news/2010/12/openbsd-code-audit-uncovers-bugs-but-no-evidence-of-backdoor.ars
|عنوان = OpenBSD code audit uncovers bugs, but no evidence of backdoor
<ref name="ftp">{{یادکرد وب
|نام = Paul
|نشانی = http://www.openbsd.org/ftp.html
|نام خانوادگی = Ryan
|عنوان = Getting the OpenBSD distribution
|اثر = [[Ars Technica]]
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The[[Condé OpenBSDNast ProjectDigital]]
|تاریخ = 23 December 2010
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4tsI4pq6O4tmQ3EK
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="orders">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.openbsd.org/orders.html
|عنوان = Ordering OpenBSD products
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The OpenBSD Project
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|گفتاورد = The proceeds from sale of these products is the primary funding of the OpenBSD project.
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4tskrvy
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
|تاریخ بایگانی = 16 December 2010
|کد زبان = en
}}}} --><ref name="informit-bsd">{{یادکرد وب
}}</ref> -->
|نشانی = http://www.informit.com/articles/article.aspx?p=439601
|عنوان = BSD: The Other Free UNIX Family
<ref name="softreview-obsd">{{یادکرد وب
|نام = David
|نشانی = http://www.softwareinreview.com/cms/content/view/87
|نام خانوادگی = Chisnall
|عنوان = Using OpenBSD 4.2
|نام = Jem
|نام خانوادگی = Matzan
|نویسنده =
|ناشر = softwareinreview.com[[InformIT]]
|تاریخ = 05January November20, 20072006
|تاریخ بازدید = 15 December 2013
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6Lt617WCW
|تاریخ بایگانی = 15 December 2013
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="openbsd-made">{{یادکرد وب
|نشانی = http://undeadly.org/cgi?action=article&sid=20080911114306&mode=expanded
|عنوان = How OpenBSD is made
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده = johan
|ناشر = [[اوپنبیاسدی ژورنال|OpenBSD Journal]]
|تاریخ = 11 September 2008
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://webwww.archivewebcitation.org/web/20071110133342/http://www.softwareinreview.com/cms/content/view/876O4uPB1rm
|تاریخ بایگانی = 1014 NovemberMarch 20072014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="kerneltrap-interview">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://os.newsforge.com/os/06/03/20/2050223.shtml?tid=8
|عنوان = Interview: Theo de Raadt of OpenBSD
<ref name="softreview-obsd40">{{یادکرد وب
|نام = Manolis
|نشانی = http://www.softwareinreview.com/cms/content/view/55/
|نام خانوادگی = Tzanidakis
|عنوان = OpenBSD 4.0 review
|نام = Jem
|نام خانوادگی = Matzan
|نویسنده =
|ناشر = softwareinreview.com[[KernelTrap]]
|تاریخ = 0128 NovemberMarch 2006
|تاریخ بازدید = 1418 MarchJanuary 2014
|نشانی بایگانی = httphttps://web.archive.org/web/2008090713281620070815202018/http://wwwos.softwareinreviewnewsforge.com/cmsos/content06/view03/5520/2050223.shtml?tid=8
|تاریخ بایگانی = 07۱۵ Septemberاوت 2008۲۰۰۷
|کد زبان = en
|dead-url = yes
}}</ref>
}}</ref><ref name="softreview-obsd40">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.softwareinreview.com/cms/content/view/55/
<ref name="infoworld-obsd">{{یادکرد وب
|عنوان = OpenBSD 4.0 review
|نشانی = http://www.infoworld.com/d/security-central/new-years-resolution-no-1-get-openbsd-584
|نام = Jem
|عنوان = New year's resolution No. 1: Get OpenBSD
|نام خانوادگی = RogerMatzan
|نام خانوادگی = Grimes
|نویسنده =
|ناشر = [[InfoWorld]]softwareinreview.com
|تاریخ = 2901 DecemberNovember 2006
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20080907132816/http://www.webcitationsoftwareinreview.orgcom/cms/content/view/55/6O4vYcxSb
|تاریخ بایگانی = 14۷ Marchسپتامبر 2014۲۰۰۸
|کد زبان = en
|dead-url = yes
}}</ref>
}}</ref><ref name="onlamp-blob">{{یادکرد وب
<ref name="onlamp-blob">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.onlamp.com/lpt/a/6557
|عنوان = OpenBSD 3.9: Blob-Busters Interviewed
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="distrowatch-review">{{یادکرد وب
}}</ref>
<ref name="kerneltrap-interview">{{یادکرد وب
|نشانی = http://os.newsforge.com/os/06/03/20/2050223.shtml?tid=8
|عنوان = Interview: Theo de Raadt of OpenBSD
|نام = Manolis
|نام خانوادگی = Tzanidakis
|نویسنده =
|ناشر = [[KernelTrap]]
|تاریخ = 28 March 2006
|تاریخ بازدید = 18 January 2014
|نشانی بایگانی = http://web.archive.org/web/20070815202018/http://os.newsforge.com/os/06/03/20/2050223.shtml?tid=8
|تاریخ بایگانی = 15 August 2007
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="daemon-obsd">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.mckusick.com/beastie/shirts/openbsd.html
|عنوان = OpenBSD
|نام = Marshall
|نام خانوادگی = Kirk McKusick
|پیوند نویسنده = مارشال کیرک مککیوسیک
|نویسنده =
|ناشر = mckusick.com
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uOGZOz
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="usenix-str">{{یادکرد وب
|نشانی = https://www.usenix.org/legacy/events/usenix99/full_papers/millert/millert_html/index.html
|عنوان = strlcpy and strlcat - consistent, safe, string copy and concatenation.
|نام۱ = Todd
|نام خانوادگی۱ = Miller
|نام۲ = Theo
|نام خانوادگی۲ = de Raadt
|نویسنده =
|ناشر = [[USENIX]]
|تاریخ = June 6-11, 1999
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uOakAp
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="crypt-paper">{{یادکرد وب
|نشانی = https://www.usenix.org/legacy/publications/library/proceedings/usenix99/full_papers/deraadt/deraadt_html/node18.html
|عنوان = Randomness Used Inside the Kernel
|نام۱ = Theo
|نام خانوادگی۱ = de Raadt
|نام۲ = Niklas
|نام خانوادگی۲ = Hallqvist
|نام۳ = Artur
|نام خانوادگی۳ = Grabowski
|نام۴ = Angelos D.
|نام خانوادگی۴ = Keromytis
|نام۵ = Niels
|نام خانوادگی۵ = Provos
|نویسنده =
|ناشر = [[USENIX]]
|تاریخ = 26 April 1999
|تاریخ بازدید = 1 February 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uOiJ3N
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="release-songs">{{یادکرد وب
|نشانی = http://openbsd.org/lyrics.html
|عنوان = OpenBSD release song lyrics
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The OpenBSD Project
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uOwb3Z
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="openbsd-made">{{یادکرد وب
|نشانی = http://undeadly.org/cgi?action=article&sid=20080911114306&mode=expanded
|عنوان = How OpenBSD is made
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده = johan
|ناشر = [[اوپنبیاسدی ژورنال|OpenBSD Journal]]
|تاریخ = 11 September 2008
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uPB1rm
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="distrowatch-review">{{یادکرد وب
|نشانی = http://distrowatch.com/dwres.php?resource=review-openbsd
|عنوان = OpenBSD - For Your Eyes Only
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="glob-interview">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.theglobeandmail.com/news/technology/article996772.ece
|عنوان = U.S. military helps fund Calgary hacker
<ref name="license">{{یادکرد وب
|نام = David
|نشانی = http://openbsd.org/policy.html
|عنوان = OpenBSD Copyright Policy
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The OpenBSD Project
|تاریخ = 1 March 2012
|تاریخ بازدید = 17 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uPZ5KK
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="alleged-backdoor">{{یادکرد لیست پستی
|نام خانوادگی = de raadt
|نام = Theo
|عنوان = Allegations regarding OpenBSD IPSEC
|نشانی = http://marc.info/?l=openbsd-tech&m=129236621626462&w=2
|لیست پستی = openbsd-tech
|تاریخ بازبینی = 17 January 2014
|تاریخ = 14 December 2010
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uPny78
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="ezine-interview">{{یادکرد وب
|نشانی = http://ezine.daemonnews.org/200603/theo_interview.html
|عنوان = Interview with Theo deRaadt
|نام = Chris
|نام خانوادگی = Silva
|نویسنده =
|ناشر = Daemon News
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://web.archive.org/web/20080606194739/http://ezine.daemonnews.org/200603/theo_interview.html
|تاریخ بایگانی = 6 June 2008
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="glob-interview">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.theglobeandmail.com/news/technology/article996772.ece
|عنوان = U.S. military helps fund Calgary hacker
|نام = David
|نام خانوادگی = Akin
|نویسنده =
|ناشر = [[The Globe and Mail]]
|تاریخ = 06 April 2003
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = httphttps://web.archive.org/web/20120104125806/http://www.theglobeandmail.com/news/technology/article996772.ece
|تاریخ بایگانی = 4۴ Januaryژانویه 2012۲۰۱۲
|کد زبان = en
|dead-url = no
}}</ref>
}}</ref><ref name="darpa-funding-cancel">{{یادکرد وب
<ref name="darpa-funding-cancel">{{یادکرد وب
|نشانی = http://lwn.net/Articles/29937/
|عنوان = DARPA Cancels OpenBSD Funding
|تاریخ بایگانی = 15 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="phoronix-funding">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.phoronix.com/scan.php?page=news_item&px=MTU3MjE
|عنوان = OpenBSD Foundation At Risk Of Shutting Down
<ref name="informit-obsd">{{یادکرد وب
|نام = Michael
|نشانی = http://www.informit.com/articles/article.aspx?p=439601&seqNum=3
|نام خانوادگی = Larabel
|عنوان = BSD: The Other Free UNIX Family
|نام = David
|نام خانوادگی = Chisnall
|نویسنده =
|ناشر = [[InformITPhoronix]]
|تاریخ = 2015 January 20062014
|تاریخ بازدید = 18 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uQJJs06O4uQfhiQ
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="funding-2014">{{یادکرد لیست پستی
}}</ref>
<ref name="informit-bsd">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.informit.com/articles/article.aspx?p=439601
|عنوان = BSD: The Other Free UNIX Family
|نام = David
|نام خانوادگی = Chisnall
|نویسنده =
|ناشر = [[InformIT]]
|تاریخ = January 20, 2006
|تاریخ بازدید = 15 December 2013
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6Lt617WCW
|تاریخ بایگانی = 15 December 2013
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="funding-2014">{{یادکرد لیست پستی
|نام خانوادگی = Beck
|نام = Bob
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="Bright">{{یادکرد وب
}}</ref>
<ref name="phoronix-funding">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.phoronix.com/scan.php?page=news_item&px=MTU3MjE
|عنوان = OpenBSD Foundation At Risk Of Shutting Down
|نام = Michael
|نام خانوادگی = Larabel
|نویسنده =
|ناشر = [[Phoronix]]
|تاریخ = 15 January 2014
|تاریخ بازدید = 18 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uQfhiQ
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="platforms">{{یادکرد وب
|نشانی = http://openbsd.org/plat.html
|عنوان = Supported platforms
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The OpenBSD Project
|تاریخ =
|تاریخ بازبینی = 18 January 2014
|قالب =
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uR3q8n
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="ru13-deraadt">{{یادکرد وب
|نشانی = http://cvs.openbsd.org/papers/ru13-deraadt/
|عنوان = Security Mitigation Techniques: An update after 10 years
|نام = Theo
|نام خانوادگی = de Raadt
|نویسنده =
|ناشر = The OpenBSD Project
|تاریخ = 2013
|تاریخ بازبینی = 20 January 2014
|قالب =
|نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20140201205836/http://cvs.openbsd.org/papers/ru13-deraadt/
|تاریخ بایگانی = 1 February 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="au-openbsd">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www-128.ibm.com/developerworks/aix/library/au-openbsd.html
|عنوان = Take a closer look at OpenBSD
|نام = Tim
|نام خانوادگی = McIntire
|نویسنده =
|ناشر = [[IBM]]
|تاریخ = 08 August 2006
|تاریخ بازدید = 21 January 2014
|نشانی بایگانی = http://web.archive.org/web/20070127231412/http://www-128.ibm.com/developerworks/aix/library/au-openbsd.html
|تاریخ بایگانی = 27 January 2007
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="openssh-home">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.openssh.org
|عنوان = OpenSSH
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The OpenSSH Project
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 21 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O5uGZJac
|تاریخ بایگانی = 15 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="Bright">{{یادکرد وب
|نشانی = http://arstechnica.com/information-technology/2014/01/openbsd-rescued-from-unpowered-oblivion-by-20k-bitcoin-donation/
|عنوان = OpenBSD rescued from unpowered oblivion by $20K bitcoin donation
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="informit-obsd">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.informit.com/articles/article.aspx?p=439601&seqNum=3
|عنوان = BSD: The Other Free UNIX Family
<ref name="xenocara-home">{{یادکرد وب
|نام = David
|نشانی = http://xenocara.org/
|نام خانوادگی = Chisnall
|عنوان = Xenocara
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = Xenocara.Org[[InformIT]]
|تاریخ = 20 January 2006
|تاریخ بازدید = 2118 JanuraryJanuary 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uSIUKh6O4uQJJs0
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="softreview-obsd">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.softwareinreview.com/cms/content/view/87
|عنوان = Using OpenBSD 4.2
<ref name="itwire-denied">{{یادکرد وب
|نام = Jem
|نشانی = http://www.itwire.com/opinion-and-analysis/open-sauce/43971-openbsd-backdoor-claims-denied
|نام خانوادگی = Matzan
|عنوان = OpenBSD backdoor claims denied
|نام = Sam
|نام خانوادگی = Varghese
|نویسنده =
|ناشر = ITWiresoftwareinreview.com
|تاریخ = 1605 DecemberNovember 20102007
|تاریخ بازدید = 2214 JanuaryMarch 2014
|نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20071110133342/http://www.webcitationsoftwareinreview.orgcom/cms/content/view/6O4v4gwuG87
|تاریخ بایگانی = 14۱۰ Marchنوامبر 2014۲۰۰۷
|کد زبان = en
|dead-url = yes
}}</ref>
}}</ref><ref name="platforms">{{یادکرد وب
|نشانی = http://openbsd.org/plat.html
<ref name="infoweek-backdoor">{{یادکرد وب
|عنوان = Supported platforms
|نشانی = http://www.informationweek.com/security/vulnerabilities-and-threats/openbsd-founder-believes-fbi-built-ipsec-backdoor/d/d-id/1095055?
|نام =
|عنوان = OpenBSD Founder Believes FBI Built IPsec Backdoor
|نام خانوادگی = Mathew J.
|نام خانوادگی = Schwartz
|نویسنده =
|ناشر = [[InformationWeek]]The OpenBSD Project
|تاریخ = 22 December 2010
|تاریخ بازبینی = 18 January 2014
|گفتاورد = I believe that NetSec was probably contracted to write backdoors as alleged. If those were written, I don't believe they made it into our tree. They might have been deployed as their own product.
|قالب =
|تاریخ بازدید = 22 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v4uXTR6O4uR3q8n
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="lwn-weekly2001">{{یادکرد وب
}}</ref>
<ref name="lwn-weekly2001">{{یادکرد وب
|نشانی = http://lwn.net/2001/0524/
|عنوان = LWN.net weekly edition
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="slashdot-funding">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://bsd.slashdot.org/story/14/01/15/1719244/openbsd-looking-at-funding-shortfall-in-2014
|عنوان = OpenBSD Looking At Funding Shortfall In 2014
<ref name="draadt-ipf-removed">{{یادکرد وب
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = [[Slashdot]]
|تاریخ = 15 January 2014
|تاریخ بازدید = 27 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v5Ww6Z
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="usenix-str">{{یادکرد وب
|نشانی = https://www.usenix.org/legacy/events/usenix99/full_papers/millert/millert_html/index.html
|عنوان = strlcpy and strlcat - consistent, safe, string copy and concatenation.
|نام۱ = Todd
|نام خانوادگی۱ = Miller
|نام۲ = Theo
|نام خانوادگی۲ = de Raadt
|نویسنده =
|ناشر = [[USENIX]]
|تاریخ = June 6-11, 1999
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uOakAp
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="draadt-ipf-removed">{{یادکرد وب
|نشانی = http://lwn.net/2001/0531/a/ipfilter-gone.php3
|عنوان = ipf (more)
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="crypt-paper">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = https://www.usenix.org/legacy/publications/library/proceedings/usenix99/full_papers/deraadt/deraadt_html/node18.html
|عنوان = Randomness Used Inside the Kernel
<ref name="slashdot-funding">{{یادکرد وب
|نام۱ = Theo
|نشانی = http://bsd.slashdot.org/story/14/01/15/1719244/openbsd-looking-at-funding-shortfall-in-2014
|نام خانوادگی۱ = de Raadt
|عنوان = OpenBSD Looking At Funding Shortfall In 2014
|نامنام۲ = Niklas
|نام خانوادگیخانوادگی۲ = Hallqvist
|نام۳ = Artur
|نام خانوادگی۳ = Grabowski
|نام۴ = Angelos D.
|نام خانوادگی۴ = Keromytis
|نام۵ = Niels
|نام خانوادگی۵ = Provos
|نویسنده =
|ناشر = [[SlashdotUSENIX]]
|تاریخ = 1526 JanuaryApril 20141999
|تاریخ بازدید = 271 JanuaryFebruary 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v5Ww6Z6O4uOiJ3N
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="slashdot-foundation">{{یادکرد وب
}}</ref>
<ref name="slashdot-2007bug">{{یادکرد وب
|نشانی = http://it.slashdot.org/story/07/03/15/0045207/remote-exploit-discovered-for-openbsd
|عنوان = Remote Exploit Discovered for OpenBSD
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده = samzenpus
|ناشر = [[Slashdot]]
|گفتاورد = Well, make that two, because Core Security has found a remotely exploitable buffer overflow in the OpenBSD kernel. Upgrade your firewalls as soon as possible."
|تاریخ = 15 March 2007
|تاریخ بازدید = 27 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v5kTCO
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="slashdot-foundation">{{یادکرد وب
|نشانی = http://bsd.slashdot.org/story/07/07/26/0319244/openbsd-foundation-announced
|عنوان = OpenBSD Foundation Announced
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="infoworld-obsd">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.infoworld.com/d/security-central/new-years-resolution-no-1-get-openbsd-584
|عنوان = New year's resolution No. 1: Get OpenBSD
<ref name="findanger2006">{{یادکرد وب
|نام = Roger
|نام خانوادگی = Grimes
|نویسنده =
|ناشر = [[InfoWorld]]
|تاریخ = 29 December 2006
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4vYcxSb
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="findanger2006">{{یادکرد وب
|نشانی = http://slashdot.org/story/06/03/21/1555243/openbsd-project-in-financial-danger
|عنوان = OpenBSD Project in Financial Danger
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="daemon-obsd">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.mckusick.com/beastie/shirts/openbsd.html
|عنوان = OpenBSD
<ref name="mozilla-funding">{{یادکرد وب
|نام = Marshall
|نشانی = http://slashdot.org/story/06/04/04/1820228/mozilla-foundation-donates-10k-to-openssh
|نام خانوادگی = Kirk McKusick
|عنوان = Mozilla Foundation Donates $10K to OpenSSH
|پیوند نویسنده = مارشال کیرک مککیوسیک
|نام =
|نویسنده =
|نام خانوادگی =
|ناشر = mckusick.com
|نویسنده = ScuttleMonkey
|تاریخ =
|ناشر = [[Slashdot]]
|تاریخ بازدید = 414 AprilMarch 20062014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uOGZOz
|تاریخ بازدید = 27 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v6Pcfo
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="cvs">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.usenix.org/event/usenix99/full_papers/cranor_f/cranor_f.pdf
|عنوان = Opening the Source Repository with Anonymous CVS
<ref name="godaddy-funding">{{یادکرد وب
|نام۱ = Chuck D.
|نشانی = http://www.thehostingnews.com/article2217.html
|نام خانوادگی۱ = Cranor
|عنوان = GoDaddy.com Donates $10K to Open Source Development Project
|نام۲ = Theo
|نام خانوادگی۲ = de Raadt
|ناشر = [[USENIX]]
|تاریخ = 11 June 1999
|تاریخ بازبینی = 13 December 2011
}}</ref><ref name="license">{{یادکرد وب
|نشانی = http://openbsd.org/policy.html
|عنوان = OpenBSD Copyright Policy
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The HostingOpenBSD NewsProject
|تاریخ = 1 March 2012
|تاریخ بازدید = 2717 January 20062014
|نشانی بایگانی = http://webwww.archivewebcitation.org/web/20061111090358/http://www.thehostingnews.com/article2217.html6O4uPZ5KK
|تاریخ بایگانی = 1114 NovemberMarch 20062014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="jemreport-2006funding">{{یادکرد وب
}}</ref>
<ref name="jemreport-2006funding">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.thejemreport.com/mambo/content/view/239/1/
|عنوان = Linux supporters fiddle while OpenSSH burns
|نام = Jem
|نام خانوادگی = Matzan
|نویسنده =
|ناشر = The Jem Report
|تاریخ = 28 March 2006
|تاریخ بازدید =
|نشانی بایگانی = httphttps://web.archive.org/web/20060715134328/http://www.thejemreport.com/mambo/content/view/239/1/
|تاریخ بایگانی = 15۱۵ Julyژوئیه 2006۲۰۰۶
|کد زبان = en
|dead-url = yes
}}</ref>
}}</ref><ref name="release-songs">{{یادکرد وب
|نشانی = http://openbsd.org/lyrics.html
<ref name="2007-remote-hole">{{یادکرد وب
|عنوان = OpenBSD release song lyrics
|نشانی = http://blog.calyptix.com/2007/03/second-openbsd-remote-hole-in-more-than.html
|عنوان = Second OpenBSD remote hole in more than a decade!
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = Calyptix Security
|تاریخ = 13 March 2007
|تاریخ بازدید = 27 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v6dcvs
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="25rel-announce">{{یادکرد لیست پستی
|نام خانوادگی = de Raadt
|نام = Theo
|عنوان = OpenBSD 2.5 Release Announcement
|نشانی = http://www.monkey.org/openbsd/archive/announce/9905/msg00002.html
|لیست پستی = openbsd-announce
|گفتاورد = OpenBSD 2.5 introduces the new Cop daemon image done by cartoonist Ty Semeka.
|تاریخ بازبینی = 28 January 2014
|تاریخ = 19 May 1999
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v6pPuG
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref>
<ref name="25rel">{{یادکرد وب
|نشانی = http://openbsd.org/25.html
|عنوان = OpenBSD 2.5 Release
|نام =
|نام خانوادگی =
|ناشر = The OpenBSD Project
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 2814 JanuaryMarch 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v78jms6O4uOwb3Z
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="computernews-darpa">{{یادکرد وب
}}</ref>
<ref name="computernews-darpa">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.computerworld.com/s/article/80473/DARPA_pulls_funding_for_OpenBSD_leader_says
|عنوان = DARPA pulls funding for OpenBSD, leader says
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="ezine-interview">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://ezine.daemonnews.org/200603/theo_interview.html
|عنوان = Interview with Theo deRaadt
<!-- <ref name="license-audit">{{یادکرد وب
|نام = Chris
|نشانی = http://www.linux.com/feature/12774
|نام خانوادگی = Silva
|عنوان = OpenBSD and ipfilter still fighting over license disagreement
|نویسنده =
|نام = JT
|ناشر = Daemon News
|نام خانوادگی = Smith
|نویسندهتاریخ =
|تاریخ بازدید = 14 March 2014
|ناشر =
|نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20080606194739/http://ezine.daemonnews.org/200603/theo_interview.html
|تاریخ = 06 June 2001
|تاریخ بازدیدبایگانی = ۶ ژوئن ۲۰۰۸
|نشانی بایگانی = http://web.archive.org/web/20080626101129/http://www.linux.com/feature/12774
|تاریخ بایگانی = 26 January 2008
|کد زبان = en
|dead-url = yes
}}</ref> -->
}}</ref><ref name="deraadt_interview_200605">{{یادکرد وب
|نشانی = http://kerneltrap.org/node/6550
<ref name="distrowatch-2013rev">{{یادکرد وب
|عنوان = Interview: Theo de Raadt
|نام = Jeremy
|نام خانوادگی = Andrews
|اثر = [[KernelTrap]]
|ناشر = Jeremy Andrews
|تاریخ = 2 May 2006
|نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20060603230017/http://kerneltrap.org/node/6550
|تاریخ بایگانی = ۳ ژوئن ۲۰۰۶
|accessdate = ۱۲ مه ۲۰۱۵
|dead-url = yes
}}</ref><ref name="alleged-backdoor">{{یادکرد لیست پستی
|نام خانوادگی = de raadt
|نام = Theo
|عنوان = Allegations regarding OpenBSD IPSEC
|نشانی = http://marc.info/?l=openbsd-tech&m=129236621626462&w=2
|لیست پستی = openbsd-tech
|تاریخ بازبینی = 17 January 2014
|تاریخ = 14 December 2010
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uPny78
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="mozilla-funding">{{یادکرد وب
|نشانی = http://slashdot.org/story/06/04/04/1820228/mozilla-foundation-donates-10k-to-openssh
|عنوان = Mozilla Foundation Donates $10K to OpenSSH
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده = ScuttleMonkey
|ناشر = [[Slashdot]]
|تاریخ = 4 April 2006
|تاریخ بازدید = 27 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v6Pcfo
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="ru13-deraadt">{{یادکرد وب
|نشانی = http://cvs.openbsd.org/papers/ru13-deraadt/
|عنوان = Security Mitigation Techniques: An update after 10 years
|نام = Theo
|نام خانوادگی = de Raadt
|نویسنده =
|ناشر = The OpenBSD Project
|تاریخ = 2013
|تاریخ بازبینی = 20 January 2014
|قالب =
|نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20140201205836/http://cvs.openbsd.org/papers/ru13-deraadt/
|تاریخ بایگانی = 1 February 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="godaddy-funding">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.thehostingnews.com/article2217.html
|عنوان = GoDaddy.com Donates $10K to Open Source Development Project
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The Hosting News
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 27 January 2006
|نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20061111090358/http://www.thehostingnews.com/article2217.html
|تاریخ بایگانی = ۱۱ نوامبر ۲۰۰۶
|کد زبان = en
|dead-url = yes
}}</ref><ref name="au-openbsd">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www-128.ibm.com/developerworks/aix/library/au-openbsd.html
|عنوان = Take a closer look at OpenBSD
|نام = Tim
|نام خانوادگی = McIntire
|نویسنده =
|ناشر = [[IBM]]
|تاریخ = 08 August 2006
|تاریخ بازدید = 21 January 2014
|نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20070127231412/http://www-128.ibm.com/developerworks/aix/library/au-openbsd.html
|تاریخ بایگانی = ۲۷ ژانویه ۲۰۰۷
|کد زبان = en
|dead-url = no
}}</ref><ref name="distrowatch-2013rev">{{یادکرد وب
|نشانی = http://distrowatch.com/weekly.php?issue=20131118
|عنوان = OpenBSD 5.4: Puffy on the Desktop
|تاریخ بایگانی = 30 April 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="openssh-home">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.openssh.org
|عنوان = OpenSSH
<ref name="54rel">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.openbsd.org/54.html
|عنوان = OpenBSD 5.4
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The OpenBSDOpenSSH Project
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 421 AprilJanuary 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6PDlm8F556O5uGZJac
|تاریخ بایگانی = 3015 AprilMarch 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="54rel">{{یادکرد وب
}}</ref>
|نشانی = http://www.openbsd.org/54.html
|عنوان = OpenBSD 5.4
<ref name="users">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.openbsd.org/users.html
|عنوان = Users
|نام =
|نام خانوادگی =
|ناشر = The OpenBSD Project
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 84 April 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6PDllyabt6PDlm8F55
|تاریخ بایگانی = 30 April 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="djb-ports-removed-1">{{cite mailing list
}}</ref>
|url = http://archives.neohapsis.com/archives/openbsd/2001-08/2544.html
|title = Re: Why were all DJB's ports removed? No more qmail?
<ref name="privsep">{{یادکرد وب
|first = Theo
|last = de Raadt
|date = 24 August 2001
|mailinglist = openbsd-misc
|accessdate = ۱۲ مه ۲۰۱۵
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20160419110701/http://archives.neohapsis.com/archives/openbsd/2001-08/2544.html
|archivedate = ۱۹ آوریل ۲۰۱۶
|dead-url = yes
}}</ref><ref name="privsep">{{یادکرد وب
|نشانی = https://www.usenix.org/legacy/publications/library/proceedings/sec03/tech/full_papers/provos_et_al/provos_et_al_html/index.html
|عنوان = Preventing Privilege Escalation
|تاریخ بایگانی = 30 April 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="djb-ports-removed-2">{{cite mailing list
}}</ref>
|url = http://archives.neohapsis.com/archives/openbsd/2001-08/2812.html
|title = Re: Why were all DJB's ports removed? No more qmail?
<ref name="33rel">{{یادکرد وب
|first = DJ
|last = Bernstein
|date = 27 August 2001
|mailinglist = openbsd-misc
|accessdate = ۱۲ مه ۲۰۱۵
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20120204203539/http://archives.neohapsis.com/archives/openbsd/2001-08/2812.html
|archivedate = ۴ فوریه ۲۰۱۲
|dead-url = yes
}}</ref><ref name="33rel">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.openbsd.org/33.html
|عنوان = OpenBSD 3.3
|تاریخ بایگانی = 30 April 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="djb-ports-removed-3">{{cite mailing list
}}</ref>
|url = http://archives.neohapsis.com/archives/openbsd/2001-08/2864.html
|title = Re: Why were all DJB's ports removed? No more qmail?
<ref name="defaultchroot">{{یادکرد وب
|first = Marc
|last = Espie
|date = 28 August 2001
|mailinglist = openbsd-misc
|accessdate = ۱۲ مه ۲۰۱۵
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20160419080907/http://archives.neohapsis.com/archives/openbsd/2001-08/2864.html
|archivedate = ۱۹ آوریل ۲۰۱۶
|dead-url = yes
}}</ref><ref name="defaultchroot">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.openbsd.org/faq/faq10.html#httpdchroot
|عنوان = Tell me about this chroot(2) Apache?
|تاریخ بایگانی = 30 April 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="itwire-denied">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.itwire.com/opinion-and-analysis/open-sauce/43971-openbsd-backdoor-claims-denied
|عنوان = OpenBSD backdoor claims denied
|نام = Sam
|نام خانوادگی = Varghese
|نویسنده =
|ناشر = ITWire
|تاریخ = 16 December 2010
|تاریخ بازدید = 22 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v4gwuG
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="2007-remote-hole">{{یادکرد وب
|نشانی = http://blog.calyptix.com/2007/03/second-openbsd-remote-hole-in-more-than.html
|عنوان = Second OpenBSD remote hole in more than a decade!
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = Calyptix Security
|تاریخ = 13 March 2007
|تاریخ بازدید = 27 January 2014
|نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20140201191304/http://blog.calyptix.com/2007/03/second-openbsd-remote-hole-in-more-than.html
|تاریخ بایگانی = ۱ فوریه ۲۰۱۴
|کد زبان = en
|dead-url = yes
}}</ref><ref name="xenocara-home">{{یادکرد وب
|نشانی = http://xenocara.org/
|عنوان = Xenocara
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = Xenocara.Org
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 21 Janurary 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4uSIUKh
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="slashdot-2007bug">{{یادکرد وب
|نشانی = http://it.slashdot.org/story/07/03/15/0045207/remote-exploit-discovered-for-openbsd
|عنوان = Remote Exploit Discovered for OpenBSD
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده = samzenpus
|ناشر = [[Slashdot]]
|گفتاورد = Well, make that two, because Core Security has found a remotely exploitable buffer overflow in the OpenBSD kernel. Upgrade your firewalls as soon as possible."
|تاریخ = 15 March 2007
|تاریخ بازدید = 27 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v5kTCO
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="infoweek-backdoor">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.informationweek.com/security/vulnerabilities-and-threats/openbsd-founder-believes-fbi-built-ipsec-backdoor/d/d-id/1095055?
|عنوان = OpenBSD Founder Believes FBI Built IPsec Backdoor
|نام = Mathew J.
|نام خانوادگی = Schwartz
|نویسنده =
|ناشر = [[InformationWeek]]
|تاریخ = 22 December 2010
|گفتاورد = I believe that NetSec was probably contracted to write backdoors as alleged. If those were written, I don't believe they made it into our tree. They might have been deployed as their own product.
|تاریخ بازدید = 22 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v4uXTR
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="license-audit">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.linux.com/feature/12774
|عنوان = OpenBSD and ipfilter still fighting over license disagreement
|نام = Tina
|نام خانوادگی = Gasperson
|نویسنده =
|ناشر = [[Linux.com]]
|تاریخ = 06 June 2001
|تاریخ بازدید =
|نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20080626101129/http://www.linux.com/feature/12774
|تاریخ بایگانی = ۲۶ ژوئن ۲۰۰۸
|کد زبان = en
|dead-url = yes
}}</ref><ref name="25rel-announce">{{یادکرد لیست پستی
|نام خانوادگی = de Raadt
|نام = Theo
|عنوان = OpenBSD 2.5 Release Announcement
|نشانی = http://www.monkey.org/openbsd/archive/announce/9905/msg00002.html
|لیست پستی = openbsd-announce
|گفتاورد = OpenBSD 2.5 introduces the new Cop daemon image done by cartoonist Ty Semeka.
|تاریخ بازبینی = 28 January 2014
|تاریخ = 19 May 1999
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v6pPuG
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="25rel">{{یادکرد وب
|نشانی = http://openbsd.org/25.html
|عنوان = OpenBSD 2.5 Release
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The OpenBSD Project
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 28 January 2014
|نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/6O4v78jms
|تاریخ بایگانی = 14 March 2014
|کد زبان = en
}}</ref><ref name="4.0-review">{{یادکرد وب
|نام خانوادگی = Matzan
|نام = Jem
|نشانی = http://www.softwareinreview.com/bsd/openbsd_4.0_review.html
|عنوان = OpenBSD 4.0 review
|اثر = Software In Review
|تاریخ = 1 December 2006
|تاریخ بازبینی = 13 December 2011
|گفتاورد = Each OpenBSD release has a graphical theme and a song that goes with it. The theme reflects a major concern that the OpenBSD programmers are addressing or bringing to light.
}}</ref><ref name="users">{{یادکرد وب
|نشانی = http://www.openbsd.org/users.html
|عنوان = Users
|نام =
|نام خانوادگی =
|نویسنده =
|ناشر = The OpenBSD Project
|تاریخ =
|تاریخ بازدید = 8 April 2014
|نشانی بایگانی = https://web.archive.org/web/20140326101022/http://www.openbsd.org/users.html
|تاریخ بایگانی = ۲۶ مارس ۲۰۱۴
|کد زبان = en
|dead-url = yes
}}</ref>
|زبان = en
}}
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی = Korff
|زبان = en
}}
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی = Artymiak
|زبان = en
}}
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی = Artymiak
|زبان = en
}}
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی = Palmer
|زبان = en
}}
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی = Reed
|زبان = en
}}
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی = Sonnenreich
|زبان = en
}}
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی = Matzan
|زبان = en
}}
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی = N.M. Hansteen
|زبان = en
}}
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی = Lucas
|زبان = en
}}
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی = Lucas
|زبان = en
}}
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی = Lucas
== پیوند به بیرون ==
{{انبارویکیانبار|Category:OpenBSD}}
* {{نشانی وب|http://openbsd.org/ftp.html|دریافت اوپنبیاسدی}} {{نشان زبان|en}}
* {{نشانی وب|http://openbsd.org/mail.html|لیستهای پستی}} {{نشان زبان|en}}
* {{نشانی وب|http://undeadly.org|اوپنبیاسدی ژورنال}} {{نشان زبان|en}}
* {{نشانی وب|http://www.openbsdfoundation.org|بنیاد اوپنبیاسدی}} {{نشان زبان|en}}
* {{نشانی وب|http://openports.se|پورتهای اوپنبیاسدی}} {{نشان زبان|en}}
* {{نشانی وب|http://BXR.SU/OpenBSD|مرور آنلاین کدهای منبع اوپنبیاسدی}} {{نشان زبان|en}}
* {{نشانی وب|irc://irc.freenode.net/openbsd|کانال آیآرسی اوپنبیاسدی}} {{نشان زبان|en}}
* {{نشانی وب|http://wiki.bsdusers.ir/index.php/OpenBSD|دانشنامه بیاسدی}}
{{اوپنبیاسدی}}
{{بیاسدی}}
[[رده:اوپنبیاسدی| اوپنبیاسدی]]
[[رده:سیستمعاملهای توکار]]
[[رده:نرمافزارهای رمزنگاری]]
[[رده:امنیت سیستمعامل]]
[[رده:سکوهای رایانش]]
[[رده:سیستمعاملهای توکار]]
[[رده:نرمافزارهای منشعبشده]]
[[رده:سیستمعاملهای شبه یونیکس سبکوزن]]
[[رده:نرمافزارهای آزاد نوشتهشده با سی]]
[[رده:نرمافزارهای رمزنگاری]]
[[رده:نرمافزارهای سال ۱۹۹۶ (میلادی)]]
[[رده:نرمافزارهای منشعبشده]]
[[رده:نرمافزارهایی که از پروانه بیاسدی استفاده میکنند]]
{{Link FA|en}}
|