بهرام یکم: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌شده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز واگردانی خودکار خرابکاری بر پایه امتیاز خرابکاری. واگردانی اشتباه ربات را همراه با پیوند تفاوت در کاربر:Dexbot/گزارش اشتباه اعلام کنید. همچنین توصیه میشود حساب کاربری بسازید.
برچسب: واگردانی
مقاله بهرام یکم بهبود یافت و بروزرسانی شد
برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایش کاربر تازه‌وارد در مقالهٔ خوب یا برگزیده ویرایشگر دیداری
خط ۲۴:
| religion = [[مزدیسنا]]
}}
'''بهرام یکم''' یا '''بهرام اورمزد''' ([[پارسی میانه]]: 𐭥𐭫𐭧𐭫𐭠𐭭) چهارمین [[شاهنشاه ایران و انیران]] از [[شاهنشاهی ساسانی|دودمان ساسانیایرانشهر]] بود که به‌مدتبه‌زمان سه سال، از ۲۷۱ تا ۲۷۴ میلادی، فرمانروایی کرد.
 
او بزرگترین پسر [[شاپور یکم|شاپور یکم بزرگ]] (۲۴۰–۲۷۰) بود و جانشین برادرش [[هرمز یکم]] (۲۷۰–۲۷۱) شد که یک سال سلطنتفرمانروایی کرده بود. دوران سه ساله حکومتفرمانروایی بهرام پایان تسامح ساسانیان نسبت به [[مانی]] و پیروانش و آغاز قدرت گرفتن [[آتشکده]] و [[کرتیر]] بود و منجر به کاهش آزادی مذهبی — برای مدتی — در [[شاهنشاهی ساسانی|ایرانشهر]] شد. در همین دوران بود که پیامبر آیین مانوی زندانی شد و درگذشت. سلطنتفرمانروایی بهرام یکم تا حد زیادی بدون حادثه سپری شد و پس از درگذشت بهرام، پسرش به نام [[بهرام دوم]] جانشین او شد.
 
== نام و ریشه آن ==
خط ۶۱:
 
== سکه‌شناسی ==
در زمان بهرام یکم، پشت [[سکه‌های ساسانی|سکه‌ها]] به نسخه ضرب شده در زمان سلطنتفرمانروایی [[شاپور یکم]] تغییر یافت با این تفاوت که دو خدمتکار به جای اینکه روبروی محراب [[آتشکده]] باشند، پشت به آن هستند.{{sfn|Curtis|Stewart|2008|pp=۲۴–۲۵}}
[[پرونده:Coin of Bahram I, Hamadan mint.jpg|بندانگشتی|سکه طلایزرین بهرام یکم، ضرب [[هگمتانه]]]]
روی سکه‌های بهرام یکم نشان می‌دهد که او تاج متمایز [[مهر (ایزد ایرانی)|میترا]] را بر سر دارد. تاجی که با میخ‌های پرتوی شکل تزئین شده‌است.{{sfn|Shahbazi|1988|pp=۵۱۴–۵۲۲}}
سکه‌ای از بهرام ظاهراً در [[بلخ]] در [[باختر (بلخ)|باختر]] ضرب شده‌است که آن را اولین سکه شاهنشاهی ساسانی می‌کند که در قلمروهای سابق [[امپراتوری کوشان]] ضرب شده و فرمانروایی مستقیم ساسانیان را در منطقه تحت رهبری بهرام یکم تأیید می‌کند. این سکه به غیر از سکه‌های ضرب شده توسط [[ساسانیان هند|حاکمان دست‌نشانده کوشان-ساسانی]] می‌باشد. {{sfn|Curtis|Stewart|2008|p=۲۵}}
 
== سنگ‌نگاره ==
[[پرونده:BishapurKazeroun V- reliefTange BahramChogan Ist- panoramio (8).JPGjpg|راست|بندانگشتی|تاج‌ستانی[[تنگ بهرامچوگان|نقش‌برجسته ازتاجگذاری [[اهورامزدابهرام یکم]] در [[تنگ چوگانبیشاپور]]]]
به پیروی از [[اردشیر بابکان|اردشیر پابکان]] و [[شاپور یکم|شاپور یکم بزرگ]]، بهرام نیز تصویرینگاره‌ای از به سلطنتفرمانروایی رسیدن خود را در نقش‌برجسته‌ای سنگی کنده‌کاری کرد. این سنگ‌نگاره او را سوار بر اسب نشان می‌دهد درحالیدرهنگامی که نشان سلطنتفرمانروایی را از [[اهورامزدا]] دریافت می‌کند که او نیز بر اسبی سوار است.{{sfn|Shahbazi|1988|pp=۵۱۴–۵۲۲}} همچنین کتیبه‌ایسنگ‌نوشته‌ای به [[زبان پارسی میانه]] در کنار این نقش برجسته نوشته شده‌است.{{sfn|Shahbazi|1988|pp=۵۱۴–۵۲۲}} به گفته [[اریش فریدریش اشمیت|اریش اشمیت]] باستان‌شناس، این نقش برجسته «از لحاظ هنری جذاب‌ترین نمونه در میان مجسمه‌های صخره‌ایتخته‌سنگی ساسانی است».{{sfn|Shahbazi|1988|pp=۵۱۴–۵۲۲}} هنگامی که [[نرسه|نرسی]] در سال ۲۹۳ میلادی بر تخت نشست، در این نقش‌برجسته صخره‌ایتخته‌سنگی تغییراتی را اعمال نمود و نام خود را جایگزین نام بهرام کرد.{{sfn|Shahbazi|1988|pp=۵۱۴–۵۲۲}}
 
به پیروی از [[اردشیر بابکان]] و [[شاپور یکم]]، بهرام نیز تصویری از به سلطنت رسیدن خود را در نقش‌برجسته‌ای سنگی کنده‌کاری کرد. این سنگ‌نگاره او را سوار بر اسب نشان می‌دهد درحالی که نشان سلطنت را از [[اهورامزدا]] دریافت می‌کند که او نیز بر اسبی سوار است.{{sfn|Shahbazi|1988|pp=۵۱۴–۵۲۲}} همچنین کتیبه‌ای به [[زبان پارسی میانه]] در کنار این نقش برجسته نوشته شده‌است.{{sfn|Shahbazi|1988|pp=۵۱۴–۵۲۲}} به گفته [[اریش فریدریش اشمیت|اریش اشمیت]] باستان‌شناس، این نقش برجسته «از لحاظ هنری جذاب‌ترین نمونه در میان مجسمه‌های صخره‌ای ساسانی است».{{sfn|Shahbazi|1988|pp=۵۱۴–۵۲۲}} هنگامی که [[نرسه]] در سال ۲۹۳ میلادی بر تخت نشست، در این نقش‌برجسته صخره‌ای تغییراتی را اعمال نمود و نام خود را جایگزین نام بهرام کرد.{{sfn|Shahbazi|1988|pp=۵۱۴–۵۲۲}}
 
== یادداشت‌ها ==