حدیث منزلت: تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه اطلاعات حدیث|عنوان=حدیث منزلت|نام حدیث=حدیث منزلت|موضوع=فضیلت [[علی بن ابی‌طالب]]|محدوده زمانی حدیث=قرن اول ه.ق|اعتبار=متواتر - صحیح|کاربرد=کلام|منقول از=[[محمد]]|گزارش‌شده در منابع=شیعه و اهل‌سنت|معتبر نزد=شیعه و اهل‌سنت|اختلاف=جانشینی محمد|راوی اصلی=|تصویر=Hadith of Position.jpg|توضیح تصویر=حدیث منزلت نوشته‌ شده بر در [[مسجد کوفه]]}}'''حدیث منزلت''' حدیثی از [[محمد]] پیامبر اسلام است که بر اساس آن، [[علی بن ابی‌طالب]] نسبت به محمد، جایگاهی همچون جایگاه [[هارون]] به [[موسی]] را دارد. البته لازم به ذکر است در فقه [[شیعه]]، از حدیث منزلت برای اثبات [[جانشینی محمد|جانشینی]] علی بهره‌برداری می‌شود،<ref>{{Harvtxt|Miskinzoda|2015|p=76}}</ref><ref>{{Cite book|last=Rogerson|first=Barnaby|title=Heirs of the Prophet Muhammad|publisher=Hachette|year=2010|isbn=978-0-7481-2470-1|pages=119, 120}}</ref> این روایتدرحالیست تأکیدکه موسی تنها شده‌استچیزی که تفاوتبرای بینهارون رابطهنداشت جانشینی بود چراکه جانشین موسی و[[یوشع بن نون]] بود نه هارون.<ref>{{Cite وjournal|last=Miskinzoda|first=Gurdofarid|year=2015|title=The رابطهsignificance of the ḥadīth of the position of Aaron for the formulation of the Shīʿī doctrine of authority|journal=Bulletin of the School of Oriental and African Studies|volume=78|issue=1|pages=82|doi=10.1017/S0041977X14001402}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=[[الصواعق المحرقه|الصواعق المحرقة علی أهل الرفض والضلال والزندقة]]|نام خانوادگی=[[ابن حجر هیتمی]]|نام=|ناشر=|سال=|شابک=|جلد=۱|صفحه=۱۲۲}}</ref><ref group="یادداشت">[[ابن حجر هیتمی]] عالم و محمد،مؤلف اهل سنت در نبودکتاب هیچ[http://lib.efatwa.ir/41347/1/122/التنزل پیامبریالصواعق المحرقه] می‌گوید؛ المراد ما دل علیه ظاهر الحدیث أن علیًا خلیفة عن النبی مدة غیبته بتبوک کما کان هارون خلیفة عن موسی علیه السلام فی قومه مدة غیبته عنهم للمناجاة، وقوله علیه السلام اخلفنی فی قومی لا عموم له حتی یقتضی الخلافة عنه فی کل زمن حیاته وزمن موته بل المتبادر منه ما مر أنه خلیفته مدة غیبته فقط وحینئذ فعدم شموله لما بعد ازوفاة محمدموسی استعلیه السلام إنما هو لقصور اللفظ عنه لا لعزله کما لو صرح باستخلافه فی زمن معین، وأنه قاله لعلی حین استخلفه فقال علی کما فی الصحیح أتخلفنی فی النساء والصبیان کأنه استنقص ترکه وراءه فقال له ألا ترضی أن تکون منی بمنزلة هارون من موسی یعنی حیث استخلفه عند توجهه إلی الطور إذ قال اخلفنی فی قومی وأصلح وأیضًا فاستخلافه علی المدینة لا یستلزم أولویته بالخلافة بعده من کل معاصریه افتراضًا ولا ندبًا بل کونه أهلا لها فی الجملة وبه نقول وقد استخلف فی مرار أخری غیر علی کابن أم مکتوم ولم یلزم منه بسبب ذلک أنه أولی بالخلافة بعده.</ref>

به عقیده منابع متعددی از شیعیان، این حدیث بیانگر جایگاه ویژه علی بن ابی‌طالب نزد محمد و برتری او بر سایر اصحاب اوست. عالمان شیعه همواره از این حدیث در راستای اثبات حقانیت علی بن ابی‌طالب در مسئله خلافت و [[جانشینی محمد|جانشینی پیامبر]] استفاده می‌نمایند. اهمیت روایت سبب شده‌است تا جمعی از عالمان شیعه، کتاب‌های مفصل و مستقلی در خصوص این روایت تألیف نمایند. منزلت‌های «وجوب اطاعت»، «وزارت»، «حمایت»، «محبوبیت» و «برتری بر دیگران» از جمله منزلت‌هایی عنوان شده‌است که علی به واسطه این روایت برخوردار شده‌است. از همین روی در منابع شیعه، با توجه به حدیث منزلت به وجوب اطاعت از علی به جهت وجوب اطاعت از هارون برای قوم [[بنی‌اسرائیل]] تصریح شده‌است. برخی از عالمان سنی، بر این استدلال‌های انتقادهایی مطرح کرده‌اند و اساس این استدلال را نپذیرفته‌اند. منابع سنی بیشتر بر مسئله ختم نبوت به محمد در حدیث پرداخته‌اند.