گلونی: تفاوت میان نسخه‌ها

در همان مصاحبه عطا حسن‌پور می‌گوید: «مثلاً در حفاری گورستان [[عصر آهن]] (سه هزار ساله) باباجیلان در غرب [[شهرستان دلفان]]، دامنه کوه سرکشتی انگشتر [[مفرغ]]ی‌ای به دست آمد که به جای نگین آن، نقش‌کنده‌ای وجود داشت. این نقش‌کنده، نقش یک انسان با دو بال است که از دل خورشید بیرون می‌آید. این نماد را در فرهنگ پیش از تاریخ، با عنوان [[فروهر|فَروَهَر]] یا همان «انسان خدای‌گونه» می‌شناسیم. این نماد شکلی روحانی دارد و لباس بر تن دارد. با نمادشناسی انجام شده روی اندام این نقش، کفش مادی، شلوار مادی و باشلوق مادی یعنی سربندی که مانند کلاه دور سر قرار می‌گیرد مشخص شده‌اند. این سربند همچون مقنعه‌های امروزی گوش، گردن و سینه را می‌پوشاند. روی این باشلوق مادی، کلاهی قرار دارد و دور کلاه دستاری شبیه گلونی‌های امروزی قرار گرفته‌است. این نماد یکی از قدیمی‌ترین نمادها در لرستان به‌شمار می‌آید و در مجموع مرد را با جنبه الوهیت او و دستاری به سر آن هم شبیه گلونی نشان می‌دهد. همچنین چندین نمونه مفرغ‌های دیگر در لرستان به دست آمده‌است که تصاویر مرد و همچنین زن را با سربند و دستار نشان می‌دهد و بیشتر مورخان در توصیف‌هایشان از پوشش اقوام ایرانی به این دستار یا همان سربند اشاره واضح و مشخص داشته‌اند. در دوره‌های متاخر نیز کاربرد گُلوَنی شکل رایج‌تری پیدا می‌کند و به عنوان مثال در در دوره قاجار در عکس‌های گرفته شده مردان با پوشش گُلوَنی دیده می‌شوند. مردان گلونی را دور «شو کلاو» یا همان کلاه لریانی مرسوم در منطقه لرستان می‌بستند و به گاه مهمانی یا جنگ، به منظور تزیین یا نگهدارنده کلاه از آن استفاده می‌کرده‌اند. در نقش آناهیتا بر روی یک پلاک گچبری در محوطه برزقباله لرستان، [[آناهیتا]] درست مانند زنان لر، سربندی به دور سر بسته‌است و گیسوان بافته و طناب پیچش از زیر آن هویداست. همچنین در [[دوران ساسانی]] نمونه‌ای از سربند دیده می‌شود که بسیار شبیه گلونی امروزی لرستان است.»<ref name="mehrnews"/> در گزارش مردم نگاری خرم‌آباد نیز به پوشیدن گلونی توسط مردان هم اشاره شده‌است و از آن به صورت سرپوشی از جنس [[ابریشم]] یاد شده که مردان در مراسم شادی و سرور روی [[کلاه نمدی]] به دور سر می‌پیچیدند.<ref name=rashidimofrad/>

 

شیوه‌های سنتی بستن گلونی در میان زنان و مردان قوم لک به شماره ۱۶۵۷<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=dolat.ir|نشانی=https://dolat.ir/detail/326155/مراتب-ثبت-11-اثر-میراث-فرهنگی-ناملموس-به-استاندار-کرمانشاه-ابلاغ-شد|عنوان=پایگاه اطلاع‌رسانی دولت}}</ref> در تاریخ ۱۳۹۷/۰۶/۱۸ به‌طور مشترک در بین استان‌های همدان، لرستان، ایلام و کرمانشاه<ref>{{یادکرد وب|عنوان=ثبت ملی ۱۴ اثر ناملموس از همدان ابلاغ شد|نشانی=https://www.irna.ir/news/83426947/ثبت-ملی-۱۴-اثر-ناملموس-از-همدان-ابلاغ-شد|وبگاه=ایرنا|تاریخ=2019-08-06|بازبینی=2022-03-02|کد زبان=fa|نام خانوادگی=1935}}</ref> به ثبت ناملموس ملی [[میراث فرهنگی ناملموس]] رسید.<ref>{{یادکرد وب|عنوان= «گُلونی» قوم لک چرا ثبت‌ملی شد؟|نشانی=https://www.sedayemiras.ir/چرا-گُلونی-لَکی-ثبت-شد؟/|وبگاه=صدای میراث|تاریخ=1397-06-20|بازبینی=2022-03-02|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=۱۹ اثر ناملموس ایلام ثبت ملی شدند|نشانی=https://www.irna.ir/news/83393161/۱۹-اثر-ناملموس-ایلام-ثبت-ملی-شدند|وبگاه=ایرنا|تاریخ=2019-07-13|بازبینی=2022-03-02|کد زبان=fa|نام خانوادگی=1426}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=مراتب ثبت 11 اثر میراث‌فرهنگی ناملموس به استاندار کرمانشاه ابلاغ شد|نشانی=https://www.iribnews.ir/fa/news/2494926|وبگاه=fa|بازبینی=2022-03-02|کد زبان=fa|نام=IRIB NEWS AGENCY {{!}} خبرگزاری صدا و|نام خانوادگی=سیما}}{{پیوند مرده}}</ref><ref>https://chtn.ir/photo/1398051439/مراتب-ثبت-7-اثر-میراثفرهنگی-ناملموس-به-استاندار-همدان-ابلاغ-شد{{پیوند مرده}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=ابلاغ مراتب ثبت ۷ اثر میراث‌فرهنگی ناملموس به استاندار همدان|نشانی=https://www.ilna.news/fa/tiny/news-794965|کوشش=خبرگزاری ایلنا|تاریخ بازبینی=2022-03-02|زبان=fa}}</ref>