|
به‌گزارش ایوب در ''زَوْجاتُ النَّبیّ''، منابع تاریخ‌نگاری و سیره‌نویسی در خصوص تعداد همسران پیامبر اسلام دچار اختلافند. اکثر منابع تعداد همسران محمد را ۱۱ تن گزارش کرده‌اند که از میان آنان، ۶ نفر از قبیلهٔ [[قریش]]، یک نفر از [[بنی‌اسرائیل]] و دیگران از قبایل مختلف اعراب بوده‌اند. منابع در اینکه [[ماریه|ماریهٔ قِبطیّه]] و [[ریحانه دختر زید قرظی|ریحانه بنت زید]] از همسران محمد بوده‌اند یا از [[کنیز|کنیزان]] محمد، دچار اختلافند. به‌باور سعید ایوب در ''زوجات النّبی''، تعداد قطعی همسران محمد بیش از ۱۳ مورد نخواهد بود و باقیِ گزارش‌ها در این خصوص، یا اساس معتبری ندارند یا آنکه مورد اختلاف شدید قرار گرفته‌اند.
== تعداد همسران محمد ==
[[چندزنی]] یکی از رسوم جاری در [[جاهلیت|عصر پیش از اسلام]] در منطقهٔ [[عربستان سعودی|عربستان]] بود. قرآن نیز برای مردانی که قادر به رعایت عدالت بین همسران‌شان هستند، داشتن ۴ زن (به‌صورت هم‌زمان) را جایز می‌شمرد. در [[نساء|سورهٔ نِساء]] تأکید شده‌است که مردان مسلمان درصورت ترس از عدم رعایت عدالت از جنبهٔ حقوقی در میان همسران، ملزم به اکتفا به یک همسرند. با این وجود تاریخ مللِ مختلف مسلمان، شاهد شیوع تک‌همسری در خانواده‌های مسلمان بوده‌است.<ref>{{پک|گرجی|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=اسلام}}</ref> از جمله [[فقه|احکام فقهیِ]] اختصاصیِ محمد در دین اسلام، مسائل مربوط به [[ازدواج در اسلام|ازدواج]] است. محمد از حکم حداکثر چهار [[عقد دائم|همسر دائم]] برای هر مرد مسلمان، استثناء شده و با ۱۳ زن ازدواج کرده‌است. منابع اسلامی در علت این استثناء، دلایل مختلفی را اعم از مصالح سیاسی و دینی، اطمینان به رعایت عدالت از جانب محمد در بیش از ۴ همسر، فراهم شدن زمینهٔ شناخت اخلاقی محمد گزارش کرده‌اند.<ref>{{پک|حسینی سمنانی|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=خصائص النبی}}</ref>
به‌گزارش ایوب در ''زَوْجاتُ النَّبیّ''، منابع تاریخ‌نگاری و سیره‌نویسی در خصوص تعداد همسران پیامبر اسلام دچار اختلافند. اکثر منابع تعداد همسران محمد را ۱۱ تن گزارش کرده‌اند که از میان آنان، ۶ نفر از قبیلهٔ [[قریش]]، یک نفر از [[بنی‌اسرائیل]] و دیگران از قبایل مختلف اعراب بوده‌اند. منابع در اینکه [[ماریه|ماریهٔ قِبطیّه]] و [[ریحانه دختر زید قرظی|ریحانه بنت زید]] از همسران محمد بوده‌اند یا از [[کنیز|کنیزان]] محمد، دچار اختلافند. به‌باور سعید ایوب در ''زوجات النّبی''، تعداد قطعی همسران محمد بیش از ۱۳ مورد نخواهد بود و باقیِ گزارش‌ها در این خصوص، یا اساس معتبری ندارند یا آنکه مورد اختلاف شدید قرار گرفته‌اند.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۱۸}}</ref> در همین راستا بهرامی گزارش می‌کند، پس از فتح [[غزوه خیبر|خیبر]] توسط پیامبر اسلام، مسلمانان بری تشخیص آنکه [[صفیه دختر حیی بن اخطب|صَفیّه بنت حُیَیّ]]، همسر محمد است یا کنیز او، به رعایت [[حجاب]] یا عدم رعایت [[حجاب اسلامی|حجاب]] او استناد کردند. بر این اساس، وقتی محمد، صفیه را با حجاب به [[مدینه]] فرستاد، مسلمانان چنین برداشت کردند که صفیه، به همسری محمد درآمده‌است و از امهات مؤمنین محسوب میشود.<ref>{{پک|بهرامی|۱۳۸۶|ک=پژوهش‌های قرآنی|ف=قرائت‌هایی از آیات حجاب}}</ref> غیر از ۱۱ همسر قطعی محمد، مورخینی چون [[ابوعبدالله حاکم نیشابوری|حاکم نیشابوری]] و [[ابن سعد بغدادی|ابن سعد]] تا ۹ همسر دیگر را به محمد نسبت می‌دهند.<ref>{{پک|ابوالقاسم‌زاده|کاظم‌نژاد|۱۳۸۵|ف=علل تعدّد همسران پیامبر|ک=معرفت}}</ref> که عبارتند از: «عالیه بنت ظَبیان، قَتیله بنت قَیس، خَولَه بنت هُذَیل، لَیلیٰ بنت خُطَیْم، فاطمه بنت شُرَیْح، هِند بنت یزید، اَسماء بنت نُعمان، سَنا بنت صَلت و زنی از بنی‌غِفار».<ref>{{پک|قرافی|۱۹۹۴|ک=الذخیره|ص=۳۸|ج=۱۳}}</ref><ref>{{پک|حاکم نیشابوری|۱۹۹۰|ک=المستدرک|ص=۴–۵|ج=۴}}</ref> سبب این اختلاف، احتساب همسران جداشده از محمد و کنیزان بدون فرزند از محمد عنوان شده‌است.<ref>{{پک|ابوالقاسم‌زاده|کاظم‌نژاد|۱۳۸۵|ف=علل تعدّد همسران پیامبر|ک=معرفت}}</ref>
انتقادهایی به تعداد زیاد همسران محمد از جانب شرق‌شناسان صورت گرفته‌است که آن را ناشی از «شهوت‌پرستی» دانسته‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=Esposito|نام=.John L|عنوان=Islam: The Straight Path|سال=1998|ناشر=Oxford University Press|pp=17–18|شابک=0-19-511233-4|زبان=en}}</ref> از این میان [[گوستاو لوبون]] جامعه‌شناس فرانسوی، در کتاب ''تمدن اسلام و عرب'' پس از تمجیدهایی از شیوهٔ زندگانی محمد می‌نویسد: «اگر بتوان از محمد انتقادی کرد، فقط همان محبت افراطی اوست که به زن داشته‌است…» او در ادامه گوشزد می‌کند که این محبت افراطی مربوط به قسمت اخیر زندگانی اوست و در طی ۵۰ سال ابتدایی زندگی‌اش، تنها به یک همسر اکتفا کرده‌است. او در این خصوص، به روایتی از محمد اشاره می‌کند که بر اساس آن، عطر، زن و [[نماز]] سه چیز مورد علاقه پیامبر اسلام بوده‌است.<ref>{{پک|لوبون|۱۳۱۸|ک=تمدن اسلام و عرب|ص=۱۱۹–۱۲۰}}</ref> با این وجود، [[ویل دورانت|ویل دورانْت]]، نویسندهٔ آمریکایی، با اشاره به این انتقادها، گزارش ده زن و دو کنیز را امری عادی در عصر محمد دانسته و معتقد است که روایت منقول از عایشه در خصوص علاقهٔ محمد به سه چیز (عطر، زن و نماز) در اعتبار مشکوک است. ویل دورانت، ترحم به زنان [[بیوه]] و فقیر، ایجاد مناسبات سیاسی و داشتن فرزندان بیشتر را از جمله دلایل محمد برای ازدواج‌هایش دانسته‌است.<ref>{{پک|دورانت|۱۳۳۷|ک=تاریخ تمدن|ص=۲۲۳|ج=۴}}</ref> [[سید محمدحسین طباطبایی|طباطبایی]] نیز در ''[[تفسیر المیزان]]''، پس از اشاره به انتقادهای جامعهٔ کلیسا به تعدد ازدواج‌های محمد، برای هر ازدواج محمد، دلیل خاصی را گزارش کرده‌است.<ref>{{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۰۷|ج=۴}}</ref>
== در متون دینی ==
== فهرست زنان محمد ==
<sup>راهنمای فهرست: ({{legend2||2=ق. ه = قبل از هجرت|border=1px solid #AAAAAA}}</sup> <sup>{{legend2||2=ق. ب = قبل از بعثت|border=1px solid #AAAAAA}} {{legend2||2=ه.ق = هجری قمری|border=1px solid #AAAAAA}}</sup> <sup>{{legend2||2=تب = توضیحات بیشتر|border=1px solid #AAAAAA}} {{legend2|#eaecf0|2=نام = نامشخص|border=1px solid #AAAAAA}}</sup> <sup>{{legend2|#eaecf0|2=ن/م = نداشتن مورد|border=1px solid #AAAAAA}}</sup> <sup>{{legend2|#FFB|2== کنیز|border=1px solid #AAAAAA}}</sup> <sup>{{legend2|#bfd|2== همسر رسمی|border=1px solid #AAAAAA}})</sup>
{| class="wikitable plainrowheaders" style="width:100%"
|+فهرست همسران محمد
! scope="col" style="background-color: #FFD500" width=2% |ردیف
! scope="col" style="background-color: #FFD500" width=10% |تصویر
! scope="col" style="background-color: #FFD500" width=16% |نام
! scope="col" style="background-color: #FFD500" width=10% |تاریخ ازدواج
! scope="col" style="background-color: #FFD500" width=10% |سن در هنگام ازدواج
! scope="col" style="background-color: #FFD500" width=10% |درگذشت
! scope="col" style="background-color: #FFD500" width=10% |فرزندان<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۳۹ و ۱۱۴}}</ref>
! scope="col" style="background-color: #FFD500" width=32% |دلیل ازدواج
|-
|rowspan="2" {{yes2|۱}}
|[[پرونده:Khadijah2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[خدیجه|خدیجه بنت خُوَیلَد]]<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۱۰۷|ج=۲}}{{سخ}}{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۳۸}}{{سخ}}{{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۰۷|ج=۴}}</ref><ref group="تب">نام کامل: «خدیجة بنت [[خویلد بن اسد|خویلد بن أسد]] بن عبدُالْعُزّیٰ بن قُصَیّ»، و مادرش «فاطمه بنت زائِدَة بن جُندَب» است. ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۳۸}})</ref>
|۱۵ ق.ب<ref>{{پک|مرادی|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=خدیجه}}</ref>
|۴۰<ref>{{پک|مرادی|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=خدیجه}}</ref><ref group="تب">به‌گزارش ''[[الاستیعاب فی معرفه الاصحاب|اَلْاِستیعاب]]''، سن خدیجه در هنگام ازدواج با محمد، ۴۰ سال، و محمد در این هنگام، ۲۵ ساله بوده‌است. ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۳۹}}) با این وجود در عدد سن خدیجه اختلافاتی نیز گزارش شده‌است. ({{پک|مرادی|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=خدیجه}})</ref>
|۳ ق.ه<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۴۳}}</ref>
|
* [[فاطمه زهرا|فاطمه]]
* [[زینب بنت محمد|زینب]]
* [[رقیه بنت محمد|رقیه]]
* [[ام کلثوم بنت محمد|ام کلثوم]]
* [[قاسم بن محمد|قاسم]]
* [[طاهر بن محمد|طاهر]]<ref group="تب">منابع در ولادت طاهر از خدیجه، تردیدهایی را مطرح کرده‌اند. برخی منابع چون ''الاستیعاب''، طاهر را نام دیگر قاسم گزارش کرده‌اند. ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۳۹}}) همچنین برخی منابع همچون ''[[الصحیح من سیرة النبی الاعظم|اَلصَّحیحُ مِن سیرَةِ النَّبیّ]]''، تنها فاطمه زهرا را دختر محمد و خدیجه دانسته‌اند و باقی دخترانِ منسوب به خدیجه را فرزندخوانده‌های خدیجه و از آنِ خواهرش هاله می‌دانند. ({{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۱۲۵|ج=۲}})</ref>
|
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' بنابر گزارش برخی منابع چون ''[[تاریخ طبری]]''، خدیجه پیش از محمد ازدواج کرده و صاحب فرزند بوده‌است.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۳۸}}</ref> با این وجود برخی از مورخان مسلمان چون [[ابن شهرآشوب|ابن‌شهرآشوب]] و [[سید جعفر مرتضی عاملی|مرتضی عاملی]]، او را [[باکرگی|باکره]] می‌دانند.<ref>{{پک|محمودپور|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=خدیجه}}</ref> محمد نیز پیش از [[مبعث|بعثت]] با او ازدواج نمود و پس از ازدواج با او تا زمان درگذشتش، با زن دیگری ازدواج نکرد. از وی به‌عنوان اولین زن مسلمان یاد میشود. در منابع اسلامی از او به‌عنوان یکی از بهترین زنان عالَم یاد شده‌است.<ref name=":0">{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۴۰–۴۲}}</ref> آشنایی محمد و خدیجه، با مسائل کاریِ تجارت آغاز شد و محمد به‌عنوان امین، برای خدیجه حداکثر ۵ سفر تجاری انجام داد. حاصل این ازدواج چند فرزند بود که منابع در ترتیب آنان دچار اختلافند. مرگ خدیجه سه روز پس از مرگ [[ابوطالب]]، برای محمد غمی سنگین بود و به همین جهت آن سال را [[عام‌الحزن|عامُ الْحُزن]] نامید.<ref>{{پک|محمودپور|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=خدیجه}}</ref>
|-
|rowspan="2" {{yes2|۲}}
|[[پرونده:Sawda-bint-Zamʿa2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[سوده|سَوْدَه بنت زَمْعه]]<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۲۸۴|ج=۳}}{{سخ}}{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۴۴}}{{سخ}}{{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۰۹|ج=۴}}</ref><ref group="تب">نام کامل: «َبنت زَمعَة بن قِیس بن عبدشمس بن عَبدِوُدّ بن نَصر بن مالک بن حِسْل بن عامر بن لُؤیّ» مادرش: «اَلشُّموس بنت قیس بن زید بن عمرو بن لَبید بن خِراش بن عامِر بن غنم بن عدی بن النجار» ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۴۴}})</ref>
|۳ ق. ه<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۶۵}}</ref>
|{{unknown|نام}}
|۲۳ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۴۶}}</ref>
|{{n/a}}
|
* جهت حفظ سوده از خطر<ref group="یادداشت">به‌عقیدهٔ طباطبایی، با توجه به کافِر بودنِ تمام اقوامِ سوده و از دست دادن همسرش در حبشه، بازگشت او به‌سوی قومش با سختی و دشواری همراه بود. در این بازگشت، یا اقوام سوده او را مجبور به دست کشیدن از اسلام می‌کردند و یا او را به قتل می‌رساندند. به همین جهت محمد با او ازدواج کرد. ({{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۰۹|ج=۴}})</ref>
* سامان به امور زندگی پس از درگذشت خدیجه<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۶۳–۶۵}}</ref>
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' سوده، اولین همسر محمد بعد از خدیجه است. او از اولین مسلمانانی بود که مجبور به هجرت به [[اتیوپی|حَبَشه]] شدند.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۴۴}}</ref> وی پیش از محمد با [[سکران بن عمرو|سَکْران بن عَمْرو]] ازدواج کرده‌بود. پس از مرگ خدیجه، گروهی از صحابه به محمد پیشنهاد ازدواج مجدد نمودند، تا آنکه [[خوله بنت حکیم]]، سوده را جهت همسری پیشنهاد کرد. محمد نیز با پیشنهاد خوله موافقت نمود.<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۶۳–۶۵}}</ref>
|-
|rowspan="2"{{yes2|۳}}
|[[پرونده:Aisha2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[عایشه|عایشه بنت ابی‌بکر]]<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۲۸۴|ج=۳}}{{سخ}}{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۴۷}}{{سخ}}{{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۱۱|ج=۴}}</ref><ref group="تب">اسم کامل: «عائِشَة بنت [[ابوبکر|أبی‌بکر]] بن أبی‌قَحافَة بن عامر بن عمرو بن کَعب بن سعد بن تَیْم بن مُرَّة بن کعب بن لؤی» و مادرش «[[ام رومان|أم‌رومان]] بنت عُمَیر بن عامر» است. ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۴۷}})</ref>
|۲–۳ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۴۷}}</ref>
|۶–۱۷<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۷۰}}{{سخ}}{{پک|تقی‌زاده داوری|۱۳۸۷|ک=تصویر خانواده پیامبر|ص=۹۳}}</ref>
|۵۷–۵۸ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۳}}</ref>
|{{n/a}}
|
* پاسخ به درخواست ابوبکر<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۴۷}}</ref>
* تقویت ارتباط با قبیلهٔ تیم<ref>{{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۱۱|ج=۴}}</ref>
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' به‌نقل از ''[[الاستیعاب فی معرفه الاصحاب|الاستیعاب]]''، وی پیش از ازدواج با محمد، همسر/نامزد [[جبیر بن مطعم|جُبَیْر بن مُطعِم]] بود که توسط [[ابوبکر]] از جبیر جدا شده و با محمد ازدواج کرده‌است.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۴۷}}</ref> در خصوص سن او در هنگام ازدواج، بین منابع اختلافاتی گزارش شده‌است. در این میان برخی منابع سن او را ۶ سال و برخی بیش از ۱۷ سال گزارش کرده‌اند.<ref>{{پک|تقی‌زاده داوری|۱۳۸۷|ک=تصویر خانواده پیامبر|ص=۹۲–۹۳}}</ref> مرتضی عاملی با توجه به روایتی که محمد کنیه «ام عبدالله» را به او داد، احتمال داشتن فرزندی به‌نام عبدالله از همسر قبلی عایشه برای او را قوی می‌داند.<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی|ج=۱۲|ص=۱۱۶–۱۱۷}}</ref> [[محمد بن جریر طبری|طبری]] و [[شمس‌الدین ذهبی|ذَهَبی]]، از وی به‌عنوان همسری یاد می‌کنند که محمد را بسیار آزرده، و آیهٔ اول تا چهارم سورهٔ [[تحریم (سوره)|تحریم]] در خصوص همین موضوع نازل شده‌است.<ref>{{پک|باغستانی|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=حفصه}}</ref> بنابر گزارشی که در منابع اهل سنت مشهور است، خَوْلَه بنت حکیم، عایشه را بعد از سوده برای محمد از ابوبکر خواستگاری کرد.<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۷۰–۷۱}}</ref> عایشه در عصر ابوبکر، [[عمر بن خطاب|عمر]] و [[عثمان بن عفان|عثمان]]، به اِفتاء و نقل حدیث مشغول بود و در جنگ‌ها مشارکت داشت. از همین رو مورد انتقاد اصحابی چون [[احنف بن قیس]] و [[ابوالاسود دؤلی|ابواسود دوئِلی]] قرار گرفت.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۰}}</ref> بر اساس گزارش منابع، در جریان [[جنگ جمل]]، عایشه خطاب به [[حفصه]]، دیگر همسر محمد، نامه‌نگاری‌هایی کرده‌است.<ref>{{پک|باغستانی|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=حفصه}}</ref> در ماجرای [[افک|اِفک]]، آیهٔ ۱۱ [[نور (سوره)|سورهٔ نور]] در بی‌گناهی عایشه در خصوص تهمت‌های زده‌شده به او در ماجرای ترک کاروان پیامبر اسلام، نازل شد.<ref>{{پک|تقی‌زاده داوری|۱۳۸۷|ک=تصویر خانواده پیامبر|ص=۸۲}}</ref>
|-
|rowspan="2"{{yes2|۴}}
|[[پرونده:Umm-Salama2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[ام سلمه|امّ سلمه بنت ابی‌امیّه]]<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۲۴۷|ج=۵}}{{سخ}}{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۸}}{{سخ}}{{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۰۹|ج=۴}}</ref><ref group="تب">اسم کامل: «هند بنت أبی‌أُمَیَّة بن الْمُغَیرَة بن عبدالله بن عمر بن مخزوم»، و مادرش «عاتکة بنت عامر بن رَبیعة من بنی مالک بن کَنانة» است. ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۸}})</ref>
|۲-۴ ه.ق<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۲۴۴|ج=۵}}{{سخ}}{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۹}}{{سخ}}{{پک|سلیم|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=ام‌سلمه}}</ref>
|{{unknown|نام}}
|۵۹–۶۲ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۶۴}}{{سخ}}{{پک|سلیم|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=ام‌سلمه}}</ref>
|{{n/a}}
|
* کمک جهت ادارهٔ زندگی<ref group="یادداشت">ام سلمه، همسر برادرِ [[خویشاوندی رضاعی|رضاعیِ]] محمد بود که پس از مرگ همسرش، با داشتن فرزندان بسیار در ادارهٔ امور درمانده بود تا اینکه محمد، برای کمک به او در ادارهٔ امور زندگی با او ازدواج کرد. ({{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۱۰|ج=۴}})</ref>
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' ام سلمه پیش از محمد به‌عقد عبدالله بن عبدالأسد از کشتگان بدر بود و از همسر قبلی خود صاحب سه یا چهار فرزند شد.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۸}}</ref> از وی در ماجرای نزول [[آیه تطهیر]] یاد شده‌است و به‌گزارش برخی منابع همچون طبری، آیهٔ تطهیر در منزل وی نازل شده‌است.<ref>{{پک|انصاری|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=تطهیر}}</ref><ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۶۰–۶۱}}</ref> از او روایاتی گزارش شده‌است از جمله روایت کشته‌شدن [[حسین بن علی]]<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۶۱}}</ref> و ماجراهای کاخ نجاشی در پی هجرت مسلمانان به حبشه.<ref>{{پک|سلیم|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=ام‌سلمه}}</ref> برخی گزارش‌ها در منابع تاریخی، از فعالیت‌های سیاسی ام‌سلمه همچون نگارش نامه به [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]] در شماتتش برای لعن [[علی بن ابی‌طالب]]، درخواست از عایشه برای ترک جنگ جمل و اطلاع‌رسانی به علی بن ابی‌طالب در خصوص نیت [[طلحه]] و [[زبیر بن عوام|زبیر]] در خصوص جنگ جمل یاد شده‌است.<ref>{{پک|سلیم|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=ام‌سلمه}}</ref>
|-
|rowspan="2"{{yes2|۵}}
|[[پرونده:Hafsa2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[حفصه|حَفصه بنت عمر]]<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۲۵۱|ج=۵}}{{سخ}}{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۴}}</ref><ref group="تب">نام کامل: «حَفصَة بنت [[عمر بن خطاب]] بن نُفَیل بن عبدالْعزّی بن ریاح بن عَدیّ بن کعب بن لؤی» و مادرش «[[زینب بنت مظعون]] بن حبیب بن وَهَب» است. ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۴}})</ref>
|۲-۳ ه.ق<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۲۵۱|ج=۵}}{{سخ}}{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۴}}{{سخ}}{{پک|باغستانی|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=حفصه}}</ref>
|۲۰–۲۱
|۴۱–۴۵ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۵}}</ref>
|{{n/a}}
|
* کمک جهت ادارهٔ زندگی<ref group="یادداشت">حفصه پس از کشته شدن همسرش در جنگ بدر، بیوه باقی ماند تا آنکه محمد با او ازدواج نمود. ({{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۱۰|ج=۴}})</ref>
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' وی پیش از محمد با [[خنیس بن حذافه|خُنَیس بن حُذافَه]] ازدواج کرده‌بود. خنیس کمی بعد از جنگ بدر به‌جهت بیماری درگذشت. طبری و ذهبی، از وی به‌عنوان همسری یاد می‌کنند که محمد را بسیار آزرده، و آیهٔ اول تا چهارم سورهٔ تحریم در خصوص همین موضوع نازل شده‌است.<ref>{{پک|باغستانی|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=حفصه}}</ref> بنابر روایتی از [[سعید بن جبیر]] در کتاب ''[[طبقات الکبری|طَبَقاتُ الْکُبریٰ]]''، محمد یک مرتبه حفصه را طلاق داده و مجدد به او [[رجوع]] کرده‌است.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۴}}</ref> منابع دیگری چون بَلاذُری و طبری، از تصمیم پیامبر اسلام برای طلاق حفصه خبر دادند که توسط [[جبرئیل]]، محمد از این تصمیم منصرف شد. از حفصه در موارد متعددی گزارش شده‌است، از جمله دستور قتل کنیز خود و [[تصحیف قرآن]] توسط [[عثمان بن عفان|عثمان]]. وی همچون عایشه، قصد همراهی عایشه در جنگ جمل را داشت که با توصیه برادرش، از این امر منصرف شد. از وی روایاتی به‌نقل از پیامبر گزارش شده‌است.<ref>{{پک|باغستانی|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=حفصه}}</ref>
|-
|rowspan="2"{{yes2|۶}}
|[[پرونده:Zaynab-bint-Khuzayma2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[زینب بنت خزیمه]]<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۶}}{{سخ}}{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۲۵۲|ج=۵}}{{سخ}}{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۹۹}}{{سخ}}{{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۰۹|ج=۴}}</ref><ref group="تب">نام کامل: «زینب بنت [[خزیمه بن حارث|خُزَیمَة بن الْحارِث]] بن عبدالله بن عَمرو بن عبد مَناف بن هِلال» است. ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۶}})</ref>
|۳ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۶}}{{سخ}}{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۲۵۲|ج=۵}}</ref>
|۳۰<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۱۰۱}}</ref>
|۳ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۷}}</ref>
|{{n/a}}
|
* حفظ کرامت انسانی<ref group="یادداشت">طباطبایی معتقد است که زینب، به‌جهت عُلُوِّ درجه و شأن، پس از کشته شدن همسرش در جریان جنگ احد، مورد توجه محمد قرار گرفت و برای حفظ جایگاه وی، محمد با او ازدواج کرد. ({{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۰۹|ج=۴}})</ref>
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' زینب همسر حارث بن مطلب بود که پس از [[طلاق]]، با عُبَیدَة بن حارث، از کشتگان [[غزوه بدر|بدر]] ازدواج کرد. وی نزد محمد کمتر از ۳ ماه زندگی نمود و پس از آن از دنیا رفت.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۵۶-۵۷}}</ref> وی به‌عنوان چهارمین همسر محمد پس از خدیجه گزارش شده‌است. منابع در زندگانی و تاریخ وی دچار اختلافند و بنابر گزارشی، محمد پس از عقد با وی، او را به حال خویش گذاشت.<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۱۰۰}}</ref>
|-
|rowspan="2"{{yes2|۷}}
|[[پرونده:Zaynab-bint-Jahsh2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[زینب بنت جحش]]<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۴۹|ج=۱۴}}{{سخ}}{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۶۵}}{{سخ}}{{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۰۹|ج=۴}}</ref><ref group="تب">اسم کامل: «زینب بنت جَحْش بن ریاب بن یَعمَر بن حَبرَة بن مُرَّة بن أسد بن خُزَیمَة»، و مادرش «أُمَیمَة بنت عبد الْمُطَّلِب بن هاشم بن عبد مِناف بن قُصَیّ» است. ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۶۵}}) نامش پیش از ازدواج با محمد بَرَّه بود و پس از ازدواج با پیامبر اسلام، نامش به زینب تغییر یافت. ({{پک|مهدوی دامغانی|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=زینب بنت جحش}})</ref>
|۵ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۶۹}}{{سخ}}{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۴۹|ج=۱۴}}</ref>
|۳۵–۳۸<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۷۱}}</ref>
|۲۰ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۷۱}}</ref>
|{{n/a}}
|
* از بین بردن سنت جاهلی<ref group="یادداشت">زینب بنت جحش، پیش از محمد به‌همسری زید بن حارثه بود. زید، پسرخواندهٔ محمد بود و بر طبق سند جاهلیت، پسرخوانده همچون پسر بود و ازدواج با همسر سابقِ او، برای پدرخوانده ممنوع. در ''تفسیر المیزان''، ازدواج محمد با زینب برای از بین بردن این سند جاهلی عنوان شده‌است. ({{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۰۹|ج=۴}})</ref>
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' زینب، دخترعمهٔ محمد بود که با توصیهٔ محمد، به‌همسری [[زید بن حارثه]] درآمد، اما بعدها از وی جدا شد و به‌عقد محمد رضایت داد.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۶۵–۶۶}}</ref> وی از نخستین [[مهاجرین|مهاجران]] مسلمان به [[مدینه]] به‌شمار می‌رود. از وی روایاتی نیز گزارش شده‌است. به‌گزارش ''[[دانشنامه جهان اسلام]]''، ازدواج محمد با زینب، با توجه به برخی روایات مغرضانه، دچار حواشی شد که در کتب اسلامی و حتی منابع مسیحی مورد بحث و گفتگو قرار گرفت. به‌عقیدهٔ اکثر مفسران، [[آیه ۳۶ احزاب|آیهٔ ۳۶]] سورهٔ [[احزاب]] در خصوص ازدواج محمد با وی نازل شده‌است. زینب نخستین همسر محمد بود که پس از او از دنیا رفت.<ref>{{پک|مهدوی دامغانی|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=زینب بنت جحش}}</ref>
|-
|rowspan="2"{{yes2|۸}}
|[[پرونده:Juwayriyya2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[جویریه بنت حارث|جُوَیْریّه بنت حارث]]<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۳۰۴|ج=۱۱}}{{سخ}}{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۸۰}}</ref><ref group="تب">اسم کامل: «جویریة بنت حارث بن أبی‌ضرار بن مالک بن خزیمة». ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۸۰}})</ref>
|۶ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۸۶}}</ref>
|۲۰<ref>{{پک|والازاده|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=جویریه بنت حارث}}</ref>
|۵۶ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۸۶}}</ref>
|{{n/a}}
|
* مصالح سیاسی<ref group="یادداشت">پس از غزوهٔ بنی‌مصطلق، جمع بسیاری از زنان قبیله به‌اسارت مسلمانان درآمدند. با ازدواج محمد با جویریه — که یکی از اسیران بود — مسلمانان به‌احترام جویریه و ارتباط زناشویی او با محمد، تمام اسیران بنی‌مصطلق را — که از اقوام جویریه بودند — آزاد کردند. با این رفتار مسلمانان، مردان بنی‌مصطلق نیز همگی مسلمان شدند. ({{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۱۰|ج=۴}})</ref>
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' جویریه پیش از محمد همسر مُسافِع بن صَفْوان از کشتگان [[نبرد مریسیع|نبرد مُرَیْسیع]] است.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۸۰}}</ref> او را از قبیلهٔ [[بنی‌مصطلق]] و از منطقهٔ خُزاعه گزارش کرده‌اند. وی پس از جنگ بنی‌مصطلق، اسیر شد و پس از آزادی از بند اسارت، با پیشنهاد محمد به‌عقد پیامبر اسلام درآمد. از وی نقل روایاتی صورت گرفته‌است. بنابر گزارش طبری، پس از نزول آیهٔ ۵۱ سورهٔ [[احزاب]] در خصوص طلاق همسران محمد، پیامبر اسلام از وی کناره گرفت.<ref>{{پک|والازاده|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=جویریه بنت حارث}}</ref>
|-
|rowspan="2"{{partial|۹}}
|[[پرونده:Rayhana-bint-Zayd2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[ریحانه دختر زید قرظی|ریحانه بنت زید]]<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۱۶}}{{سخ}}{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۲۱۸|ج=۱۱}}{{سخ}}{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۱۱۸}}</ref><ref group="تب">اسم کامل: «رَیحانَة بنت زید بن عَمرو بن خُنافَة بن سَمعون بن زید» ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۱۶}})</ref>
|۴–۶ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۱۷}}{{سخ}}{{پک|خودکار|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=ریحانه بنت زید}}</ref>
|{{unknown|نام}}
|۱۰–۱۱ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۱۷}}</ref>
|{{n/a}}
|{{n/a}}
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' ریحانه، پیش از محمد، همسر یکی از مردان [[بنی‌قریظه]] به‌نام حَکَم بود. پس از اسارتش به‌دست مسلمانان در نبرد بنی‌قریظه، محمد او را بین پذیرش اسلام و ماندن بر دینش مخیر کرد و او اسلام پذیرفت، بنابراین محمد او را آزاد کرد و پس از آن به‌عقد خود درآورد.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۱۶}}</ref> اما به‌گزارش [[ابن سعد بغدادی|ابن سعد]]، وی پس از اسارت و اختیار دادن محمد در انتخاب دین، بر دین خود باقی ماند اما کمی بعد مسلمان شد. [[ابن عساکر]] اسلام آوردن او را چند روز پس از اسارتش گزارش می‌کند که با پیشنهاد محمد در خصوص ازدواج با او، مسلمان شد. با این وجود برخی منابع او را کنیز محمد گزارش کرده‌اند. بنابر گزارش‌هایی از [[احمدبن یحیی بلاذری|بلاذری]] و [[محمد بن سعد بن منیع|ابن‌سعد]]، محمد او را پس از اعتراضش به حکم [[حجاب اسلامی|حجاب]] همسران پیامبر طلاق داد.<ref>{{پک|خودکار|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=ریحانه بنت زید}}</ref>
|-
|rowspan="2"{{yes2|۱۰}}
|[[پرونده:Umm-Habiba2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[ام حبیبه|امّ‌حَبیبه بنت ابی‌سفیان]]<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۳۱۵|ج=۱۸}}{{سخ}}{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۷۲}}</ref><ref group="تب">اسم کامل: «رَملَة بنت أبی‌سفیان بن حَرب بن أُمَیَّة بن عبد شَمس» و مادرش «صَفیّة بنت أبی‌الْعاص بن أمیة بن عبدشمس» است. ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۷۲}})</ref>
|۶–۷ ه.ق<ref>{{پک|جمشیدنژاد|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=ام حبیبه}}{{سرخط}}{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۳۱۵|ج=۱۸}}</ref>
|۳۶–۳۷<ref>{{پک|جمشیدنژاد|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=ام حبیبه}}</ref>
|۴۴ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۷۹}}</ref>
|{{n/a}}
|
* حفظ ام‌حبیبه از خطرها
* ارتباط خویشاوندی با ابوسفیان
* قدردانی از استواری در اسلام<ref group="یادداشت">ام‌حبیبه به‌عنوان دختر ابوسفیان، پس از نصرانی شدنِ شوهر مسلمانش در حبشه، خود به دین اسلام باقی ماند. محمد برای حمایت از او در مقابل پدرش و نیز ایجاد ارتباط نزدیک با ابوسفیان و قدردانی از استواری ام‌حبیبه در دین اسلام با وجود روگردانی شوهرش از این دین، با او ازدواج کرد. {{{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۱۰|ج=۴}}}</ref>
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' ام‌حبیبه، پیش از محمد با [[عبدالله بن جحش|عبیدالله بن جحش]]، ازدواج کرده‌بود و از وی صاحب فرزندی به‌نام حبیبه شد.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۷۲}}</ref> منابع اسلامی، [[ام حبیبه|ام‌حبیبه]] و همسرش را از پیشگامان در پذیرش اسلام دانسته‌اند که به حبشه مهاجرت کردند. اما همسرش عبیدالله به مسیحیت متمایل، و ام‌حبیبه از او جدا شد. بنابر گزارش ابن اسحاق، شوهرش در حبشه بین سال‌های ۶ تا ۷ ه.ق از دنیا رفت. پس از آن محمد به‌واسطهٔ زنی به‌نام ابرهه، ام‌حبیبه را از نجاشی در حبشه خواستگاری کرد و نجاشی نیز ام‌حبیبه را به‌عقد محمد درآورد.<ref>{{پک|جمشیدنژاد|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=ام حبیبه}}</ref><ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۸۹–۹۱}}</ref> بر اساس گزارش [[ابوالفضل بیهقی|بیهقی]]، آیهٔ ۶۰ سورهٔ [[ممتحنه|مُمتَحَنه]] در بیان ازدواج او با محمد نازل شده‌است. از وی در ماجرای کشته‌شدن [[عثمان بن عفان|عثمان]] و ارسال پیراهن خونی او به نزد برادرش معاویه یاد شده‌است.<ref>{{پک|جمشیدنژاد|۱۳۸۸|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ف=ام حبیبه}}</ref>
|-
|rowspan="2"{{yes2|۱۱}}
|[[پرونده:Safiyya-bint-Huyayy2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[صفیه دختر حیی بن اخطب|صَفیّه بنت حُیَی]]<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۸۵|ج=۱۸}}{{سخ}}{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۸۷}}</ref><ref group="تب">اسم کامل: «صفیة بنت حیی بن أخطب بن سعیة بن عامر بن عبید بن کعب بن خزرج بن أبی‌حبیب بن نضیر بن نحام بن ینحوم» و مادرش «برة بنت سَموأل أخت رُفاعَة بن سموأل» است. ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۸۷}})</ref>
|۷ ه.ق<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۱۰۸}}</ref>
|۱۷<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۱۰۸}}</ref>
|۵۰–۵۲ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۰۶}}</ref>
|{{n/a}}
|
* حفظ کرامت انسانی
* ایجاد ارتباط با یهود<ref group="یادداشت">به‌گزارش طباطبایی، صفیه، دختر حیی بن اخطب از بزرگان یهود بود که پدر و همسرش در جنگ یهودیان با مسلمانان کشته شدند. وی که به‌عنوان اسیر در خیبر به‌دست سپاهیان مسلمان افتاد، برای حفظ کرامت و جایگاه خانوادگی‌اش توسط محمد آزاد شد. محمد با او برای ایجاد ارتباط خویشاوندی با یهود ازدواج کرد. ({{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۱۰|ج=۴}})</ref>
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' نسب صفیه به [[هارون|هارون بن عِمران]] می‌رسد.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۸۷}}</ref> وی از اسیران [[غزوه خیبر|جنگ خیبر]] بود که به‌عقد محمد درآمد.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۰۰–۱۰۱}}</ref> وی پیش از محمد، به‌عقد سلام بن مشکم و کنایة بن ربیع درآمده بود. از او روایاتی نیز گزارش شده‌است.<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۱۰۷–۱۱۰}}</ref>
|-
|rowspan="2"{{partial|۱۲}}
|[[پرونده:Maria2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[ماریه|ماریه بنت شمعون]]<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۱۱}}</ref>
|۷ ه.ق<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۱۱۷–۱۱۸}}</ref>
|{{unknown|نام}}
|۱۶ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۱۵}}</ref>
|
* [[ابراهیم بن محمد|ابراهیم]]
|{{n/a}}
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' ماریه در میان همسران محمد، از نسبت و جایگاه بالایی برخوردار بود.<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۱۲}}</ref> محمد پس از [[صلح حدیبیه]]، برای سران برخی کشورها از جمله [[مقوقس|مُقَوْقِس]]، حاکم [[مصر]]، دعوتنامه‌هایی ارسال کرد و آنان را به دین اسلام دعوت نمود. پس از رسیدن نامهٔ محمد به مقوقس، وی نامهای در جواب محمد نوشت و به ضمیمهٔ آن، هدایایی را ارسال کرد. در میان هدایا، دو کنیز به نامهای ماریه و [[سیرین]] وجود داشت. محمد نیز ماریه را برای خویش برگزید و سیرین را به [[حسان بن ثابت|حَسّان بن ثابت]] بخشید. بعدها از ماریه در ماجرای افتراء در خصوص فرزندش ابراهیم شایعاتی در بلاد اسلامی شایع شد.<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۱۱۴–۱۱۶}}</ref>
|-
|rowspan="2"{{yes2|۱۳}}
|[[پرونده:Maymunah2.png|بی‌قاب|165x165پیکسل]]
|[[میمونه بنت الحرث]]<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۴۱۹|ک=الصحیح من سیرة النبی الاعظم|ص=۲۰۱|ج=۱۱}}{{سخ}}{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۰۷}}</ref><ref group="تب">اسم کامل: «مَیمونَة بنت الحارث بن حَزن بن بُجَیر بن الهُزَم بن رُوَیبَة بن عبدالله بن هلال» و مادرش «هند بنت عَوف بن زُهیر بن الحارث بن حماطة بن حمیر» است. ({{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۰۷}})</ref>
|۶–۷ ه.ق<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۱۱۰}}</ref>
|{{unknown|نام}}
|۶۱–۶۶ ه.ق<ref>{{پک|ایوب|۲۰۰۶|ک=زوجات النبی|ص=۱۰۹}}</ref>
|{{n/a}}
|
* پذیرش درخواست میمونه<ref group="یادداشت">میمونه، پس از مرگ شوهرش، خود را به‌عنوان کنیز به محمد هدیه کرد؛ اما محمد در تقابل با مهربانی و علاقهٔ او، میمونه را به‌عنوان همسر برگزید. ({{پک|طباطبایی|۱۴۳۸|ک=المیزان|ص=۳۱۰|ج=۴}})</ref>
|-
| colspan="7" |'''توضیحات:''' میمونه اولین زن مسلمان بعد از خدیجه است که به محمد ایمان آورد. او پیش از محمد به‌عقد مسعود بن عمرو درآمده بود و پس از مفارقت از او، به‌عقد ابورهم بن عبدالعزیز درآمد.<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۱۱۰}}</ref> بنابر گزارش [[ابن شهرآشوب|ابن‌شهر آشوب]] و صاحب کتاب ''رَوضَةُ الطّالبین''، محمد با میمونه در حالت [[احرام]] ازدواج نموده‌است که در نوع خود، یک استثناء فقهی محسوب میشود.<ref>{{پک|حسینی سمنانی|۱۳۸۳|ک=دانشنامه جهان اسلام|ف=خصائص النبی}}</ref> بنابر گزارش عبید، او آخرین همسر محمد بود که با او عقد ازدواج بست. محمد در خانهٔ میمونه دچار دردی شد که بر اثر آن درگذشت. او همچنین آخرین همسری بود که پس از محمد از دنیا رفت.<ref>{{پک|عبید|۱۴۲۱|ک=امهات المومنین و سیدات اخریات|ص=۱۱۱–۱۱۲}}</ref>
|}
== توضیحات بیشتر ==
{{پانویس|گروه=تب|۳}}
| 