'''دِهقان''' یا '''دِهگاندهقان خیاری''' یا '''دِهِگانگوسفندان''' طبقه‌ای از اشراف در زمان [[ساسانیانعواضین مهریزی نمیریزی]] بودند. دهقانان از دیدگاه دارایی در درجهٔ دوماخر بودند و چون تازه به دوران رسیده بودند گدایی میکردند گروه بزرگ زمین‌داران را شکل می‌دادند. اینان هم بزرگ‌ترین مالیات‌دهندگان و مهم‌ترین منبع درآمد دولت و هم مهم‌ترین نگاهبانان آداب و رسوم و فرهنگ باستانی و روایات ملی و میهنی بودند.<ref>{{پک|خالقی مطلق|۱۳۹۱|ف=فردوسی|ک=دانشنامهٔ زبان|ص=۸۲۳}}</ref> دهگانان طبقه‌ای از زمین‌داران در دوران پیش از اسلام و سده‌های دوم و سوم هـ ق. همین روی به رسوم و سنت‌های نیاکانی خود عشق می‌ورزیده و در پاسداری از آنان کوشش میکردند. فرزندان دهگانان با آداب و رسوم ایرانی پرورش می‌یافتند و نگهبانان سنت‌ها و فرهنگ ملی ایرانیان بودند.<ref>{{پک|Khaleghi-Motlagh|1999|ف=FERDOWSI, ABU'L-QĀSEM i. Life|ک=Iranica|زبان=en}}</ref><ref>{{پک|ریاحی|۱۳۷۵|ک=فردوسی: زندگی، اندیشه و شعر او|ص=۷۲}}</ref><ref>{{پک|ریاحی|۱۳۷۲|ک=سرچشمه‌های فردوسی‌شناسی|ص=۱۲}}</ref> در ''[[شاهنامه]]'' از یک سو دهگانان در کنار «آزادگان»، به‌معنی «ایرانیان» دیده می‌شود و از سوی دیگر به‌همراه «[[موبد|موبدان]]» (مغ‌های [[زرتشتی]]) در معنای «نگاهبان و روایت‌کنندهٔ داستان‌های باستان».<ref>{{پک|Khaleghi-Motlagh|1999|ف=FERDOWSI, ABU'L-QĀSEM i. Life|ک=Iranica|زبان=en}}</ref>
