کیانیان: تفاوت میان نسخه‌ها

 

'''کَیانیان''' یا '''کَیان''' (به [[زبان اوستایی|اوستایی]]: 𐬐𐬀𐬎𐬎𐬌 {{Literal translation|کَوی}}، به {{lang-pal|𐭪𐭣}} {{Literal translation|کَیـ(ـان)}}؛ از سال ۲۴۳۲ تا ۳۰۸۴ پس از [[کیومرث]]) دومین دودمان پادشاهی [[ایران (شاهنامه)|ایران]] در ''[[اوستا]]''، ''[[شاهنامه]]'' و [[اسطوره‌شناسی ایرانی]] پس از [[پیشدادیان]] و پیش از [[اشکانیان (شاهنامه)|اشکانیان]] می‌باشد.

 

گروهی از خاورشناسان مانند [[یوهانس هرتل]] و [[ارنست هرتسفلد]]، کیانیان را با [[شاهنشاهی هخامنشی|هخامنشیان]] یکسان دانسته و کوشیده‌اند که پادشاهان کیانی و هخامنشی را با یک‌دیگر برابر نهند. هرتل باور داشت که [[زرتشت]] در زمان پادشاهی [[ویشتاسپ (پدر داریوش یکم)|ویشتاسپ]] (پدر [[داریوش بزرگ]]) زندگی می‌کرده‌است. او چنین پنداشته‌است که پادشاهان کیانی از کی‌قباد تا کی‌خسرو، سران تباران باختری ایران بودند و ممکن است شخصیت تاریخی داشته یا داستانی و اساطیری بوده‌باشند، ولی دیگر پادشاهان کیانی، همان [[فهرست شاهنشاهان هخامنشی|شاهنشاهان هخامنشی]] بوده‌اند. ولی هرتسفلد از این نیز فراتر رفته و گفته‌است که نخستین پادشاهان کیانی، همان [[فهرست شاهان ماد|شاهان ماد]] بوده‌اند که [[هرودوت]] و [[کتزیاس]] از آن‌ها نام برده‌اند و [[کی‌خسرو]] نیز همان [[کوروش بزرگ]] است؛<ref>{{پک|صفا|۱۳۶۳|ک=حماسه‌سرایی در ایران|ص=۴۸۴–۴۸۵}}</ref> ولی برخی از تاریخ‌نگاران مانند [[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]]، [[حمزه اصفهانی]]، [[حمدالله مستوفی]] و … [[بهمن (شاهنامه)|کی‌بهمن]] را با [[کوروش بزرگ]] یکسان می‌دانند.<ref>{{پک|دریایی|1392|ک=تاریخ ملی یا تاریخ کیانی|ص=66}}</ref><ref>[[تاریخ سنی ملوک الارض و الانبیاء|تاریخ پیامبران و شاهان]] نوشتهٔ [[حمزه اصفهانی|حمزهٔ اصفهانی]]؛ فصل چهارم، ذکر اخبار پادشاهان ایران، کی‌اردشیر</ref><ref>{{پک|باستانی پاریزی|1346|ک=کورش در روایات ایرانی|ص=180-179}}</ref>