[[پرونده:Anoushiravan.jpg|بندانگشتی|یادمان [[خسرو انوشیروان|انوشیروان دادگر]] در [[کاخ دادگستری تهران]].]]
حقوق در [[نظام حقوقی|نظام‌های حقوقی]] ملی به روش‌های مختلفی ایجاد می‌شود؛ از راه وضع یا [[نسخ (حقوق)|نسخ]] [[قانون]] ([[قانون‌گذار|قانون‌گذاری]]) توسط [[قوه مقننه|قوهٔ مقننه]]، از طریق صدور [[آیین‌نامه]]ها و [[بخشنامه]]های دولتی در [[قوه مجریه|قوهٔقوه مجریه]]، و تصمیمات قضایی الزام‌آور در [[قوه قضائیه|قوهٔقوه قضائیه]] (که این روش آخر در نظام‌های [[کامن لا]] اهمیت بیشتری دارد). اشخاص خصوصی هم می‌توانند [[قرارداد]]های الزام‌آور قانونی را میان خود ایجاد کنند و در برخی وضعیت‌هاوضعیت ها با توافق یکدیگر سیستم‌های [[میانجی‌گری]] را جایگزین فرایند معمول دادگستری کنند. [[قانون اساسی]] نقش انکارناپذیری در شکل‌گیری و ساماندهی هر کشور دارد و نظام حقوقی نیز به نوبه خود شکل‌دهندهٔشکل دهندهٔ سیاست، اقتصاد و جامعه است و روابط میان افراد را هدایت می‌کند.
سامانه‌هایسامانه های حقوقی گوناگونی در کشورهای جهان وجود دارد اما بیشتر آن‌ها در یک راستا هستند و به‌طور کلی به چهار دسته به‌نام‌هایبه نام های [[قانون مدنی (نظام قانونی)|قانون مدنی]]، [[کامن لا]]، [[قانون عرفی|عرفی]] و نوشته تقسیم می‌شوند.{{مدرک|date=ژانویه ۲۰۲۴}}
