آتشکده اسپاخو: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب‌ها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
جز واگردانی خودکار خرابکاری بر پایه امتیاز خرابکاری. واگردانی اشتباه ربات را همراه با پیوند تفاوت در کاربر:Dexbot/گزارش اشتباه اعلام کنید. همچنین توصیه میشود حساب کاربری بسازید. برچسب‌ها: واگردانی پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
خط ۳۱:
| پانویس =
}}
'''آتشکدهٔ اسپاخو''' یا '''معبد اسپاخو'''
این اثر در تاریخ {{جلالی حروف|۰۳|۱۱|۱۳۵۶|پیوند=نه}} با شمارهٔ ثبت ۱۵۷۹ به‌عنوان [[فهرست آثار ملی ایران|اثر ملی ایران]] به ثبت رسید.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://iranshahrpedia.com/static/view/page/cultural-heritage-reports|عنوان=دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر|نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20191006234339/http://iranshahrpedia.com/docs/Asar-e%20Sabti%20(Up%20to%2026666)%20(Version%2090%2008%2029).zip|تاریخ بایگانی=۶ اکتبر ۲۰۱۹|ناشر=وزارت راه و شهرسازی|تاریخ بازدید=۱۰ اکتبر ۲۰۱۹|پیوند مرده=خیر}}</ref>▼
== وجه تسمیه ==
در رابطه با وجه تسمیه دهکده اسپاخو و معبد این روستا می‌گویند: واژه هسپ و اسپ نام کهن و پهلوی است که در طی زمان تبدیل به اسب گردیده‌است و اسپ علاوه بر اخو به معنای پرورش اسب نیز می‌باشد و طبق شواهد احتمالی این منطقه محل پرورش اسب بوده که نام روستای اسپاخو نیز اطلاقی از آن است.
== معماری ==
باستان‌شناسان با توجه به معماری ویژهٔ این
معماری این بنا نمادی از معماری خراسان در روزگار ساسانی است که از ترکیب گنبد و ایوان الگو گرفته‌است، ترکیبی که سابقه کهنی در معماری بناهای دوران تاریخی و اسلامی با وجود اینکه معبد اسپاخو را به عنوان کلیسا نیز می‌خوانند اما وجود آتشدان و حفره‌هایی در سقف برای خروج دود و… این احتمال را که این معبد توسط زرتشتیان ساخته شده باشد را قوی تر می‌کند و همچنین در
▲این اثر در تاریخ {{جلالی حروف|۰۳|۱۱|۱۳۵۶|پیوند=نه}} با شمارهٔ ثبت ۱۵۷۹ به‌عنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|
== نام‌گذاری ==
▲این بنا پلانی مستطیل شکل دارد و سقف آن با طاق و گنبد پوشیده شده‌است. ورودی اصلی بنا در ضلع شرقی به شکل ایوانی بلند با قوس گهواره‌ای است که گنبدخانه در غرب آن قرار دارد. در دیوارهای شمالی و جنوبی بنا نیز ورودی‌هایی با طاق کلیدی تعبیه شده‌است که از ویژگی‌های معماری ساسانی است. مردم محلی معبد اسپاخو را کلیسا می‌خوانند اما تا کنون هیچ‌گونه شاهدی دال بر حضور [[مسیحیان]] در این گستره پیدا نشده‌است. از سوی دیگر، شکل دایره‌ای [[محراب|مهراب]]، وجود [[آتشدان]] و سوراخ میان سقف گنبد برای خروج دود، نشان می‌دهد که این جایگاه آتشکده است.
می‌گویند که واژهٔ اسپاخو، برگرفته از واژهٔ «هسپ» یا «اسپ» است که واژه‌ای [[زبان پهلوی|پهلوی]] است. این واژه در گذر زمان به اسب دگرگون شده‌است و آن‌گونه که برمی‌آید در این گستره در گذشته، اسب پرورش می‌داده‌اند.
== باورهای مردمی پیرامون این آتشکده ==
▲در نزدیکی این بنا و روستای اسپاخو بر روی تپه‌ای، قبرستانی وجود دارد که از نظر وضع دفن و مقبره سازی با طرز تدفین مسلمانان تفاوت اساسی دارد و مردگان به صورت خانوادگی دفن گردیده‌اند. بنا به گفته کارشناسان این شواهد حاکی از آن است که اقوام خاصی از زرتشتیان در این منطقه زندگی می‌کردند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://www.mehrnews.com/detail/News/2022709|عنوان = آشنایی با معبد اسپاخو، خبرگزاری مهر}}</ref>
مردم محلی این آتشکده را با نام [[کلیسا]]، می‌شناسند اما تاکنون هیچ‌گونه شاهدی بر حضور [[مسیحیان]] در این گستره پیدا نشده‌است و از سوی دیگر، شکل دایره‌ای [[محراب]]، [[آتشدان]] و سوراخ‌های درون سقف گنبد که روزن‌های برای خروج دود است، نشان می‌دهد که این جایگاه، هیچگاه کلیسا نبوده و آتشکده‌ای است که [[زرتشتیان]] باستان آن را ساخته‌اند.
آتشکدهٔ اسپاخو هنوز هم در [[خراسان شمالی]] بر فراز بلندایی پر از کاج و سرو ایستاده‌است و گردشگران داخلی و خارجی را به خود می‌خواند. آتشکدهٔ اسپاخو در فهرست [[آثار ملی ایران]] با شمارهٔ ۱۵۷۹ ثبت شده‌است.
== جستارهای وابسته ==
| |||