محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز واگردانی خودکار خرابکاری بر پایه امتیاز خرابکاری. واگردانی اشتباه ربات را همراه با پیوند تفاوت در کاربر:Dexbot/گزارش اشتباه اعلام کنید. همچنین توصیه میشود حساب کاربری بسازید.
برچسب: واگردانی
Soul1362 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۶:
}}</ref>
}}
'''گیتی''' {{انگلیسی|Universe}} اشاره به تمامی هستی و کائنات و عالم دارد که عبارت است از کل [[فضا]]، [[زمان]]{{efn|name=spacetime|بنا بر [[فیزیک مدرن]]، به ویژه [[نسبیت عام]]، فضا و زمان ذاتاً به شکل مفهوم واحدی به نام [[فضازمان]] به هم پیوسته‌اند.}} و محتویات آن‌ها،<ref name="Zeilik1998">{{یادکرد کتاب |عنوان=Introductory Astronomy & Astrophysics |نام خانوادگی۱=Zeilik |نام۱=Michael |نام خانوادگی۲=Gregory |نام۲=Stephen A. |سال=1998 |ویرایش=4th |ناشر=Saunders College Publishing |گفتاورد=کلیت همه فضا و زمان؛ همه آنچه هست، بوده و خواهد بود. |isbn=978-0-03-006228-5}}</ref> که شامل [[سیاره|سیارگان]]، [[ستاره|ستارگان]]، [[کهکشان]]‌ها و همهٔ اشکال دیگر [[ماده (فیزیک)|ماده]] و [[انرژی]] می‌شود. نظریهٔ [[مه‌بانگ]] پذیرفته‌شده‌ترین توصیف [[کیهان‌شناسی فیزیکی|کیهان‌شناختی]] از تکامل جهان{{efn|name=synomyms|در این نوشتار واژهٔ جهان، گیتی و کیهان به عنوان مترادف در نظر گرفته شده‌اند.}} است. بنا بربَر تخمین‌های این نظریه، فضا و زمان با هم در حدود {{val|۱۳٫۷۹۹|۰٫۰۲۱}}میلیارد سال قبل پدید آمدند،<ref name="Planck 2015">{{یادکرد ژورنال|نویسنده=Planck Collaboration|سال=2016|عنوان=Planck 2015 results. XIII. Cosmological parameters |arxiv=1502.01589|bibcode=2016A&A...594A..13P|doi=10.1051/0004-6361/201525830 |دوره=594 |ژورنال=Astronomy & Astrophysics |صفحه=A13, Table 4|}}</ref> و از آن زمان جهان پیوسته در حال انبساط بوده‌است. اگر چه اندازهٔ فضایی گیتی هنوز ناشناخته‌است<ref name="Brian Greene 2011">{{یادکرد کتاب |نام=Brian |نام خانوادگی=Greene |پیوند نویسنده=برایان گرین|عنوان=The Hidden Reality |ناشر=[[انتشارات آلفرد ای. کناف|Alfred A. Knopf]] |تاریخ=2011|پیوند عنوان=واقعیت‌های پنهان}}</ref> ولی معادله تورم کیهانی نشان می‌دهد که قطر آن باید حداقل ۲۳ [[تریلیون]] [[سال نوری]] باشد<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=Forbes |تاریخ=July 14, 2018 |نام=Ethan |نام خانوادگی=Siegel|پیوند=https://www.forbes.com/sites/startswithabang/2018/07/14/ask-ethan-how-large-is-the-entire-unobservable-universe/?sh=bfd5d37df806|عنوان=Ask Ethan: How Large Is The Entire, Unobservable Universe?}}</ref> و می‌توان اندازهٔ [[جهان قابل مشاهده]] را به‌دست‌آورد که در حال حاضر تقریباً ۹۳ میلیارد سال نوری است.
 
به دانش شناخت و مطالعه گیتی، [[اونیورسولوژی|اونیوِرسولوژی]] یا [[گیتی‌شناسی]] گفته می‌شود.