مأمون: تفاوت میان نسخه‌ها

دوره مأمون، دوره بحث‌ها و جدل‌های دینی در بین اهل‌کتاب بود. مجالس مناظره‌ای که بیشتر در نزد او تشکیل می‌شد پیروان ادیان، خاصه موبدان را مجال می‌داد که عقاید خویشتن را مطرح کنند و با دانشمندان اسلام به گفتگو برخیزند. در دوره مأمون، دانشمندانی که با معارف یونانی و هندی و ایرانی آشنایی داشتند، به حدیث و رأی و بحث و جدل برخاستند. در این مجالس مناظره، کسانی مانند آذرفرنبغ فرخزادان، پیشوای زرتشتیان و یزدان‌بخت پیشوای مانویان حاضر می‌گشتند. در بعضی از مجلس‌هایی که در [[خراسان]] برگزار می‌شد، [[علی بن موسی الرضا]] هم شرکت داشت. مأمون برای جلب رضایت شیعیان، جامه سیاه را که شعار عباسیان بود رها کرد و جامه سبز را که پیش از آن علویان برتن می‌کردند، به تن کرد؛ این امر باعث نارضایتی‌هایی در بین [[مردم عراق]] شد.

 

 

عقاید دینی مأمون محل مناقشه است، تا جایی که دیگر عباسیان<ref>Naqawī, "Taʾthīr-i qīyāmhā-yi ʿalawīyān", p. 141.</ref> و نیز علمای اسلامی بعدی، او را مسلمان [[شیعه]] خواندند. به عنوان مثال، علمای اهل سنت [[شمس‌الدین ذهبی|ذهبی]]، [[ابن کثیر]]، [[ابن خلدون]] و [[جلال‌الدین سیوطی|سیوطی]] صریحاً معتقد بودند که مأمون شیعه است.<ref>Dhahabī, Siyar aʿlām al-nubalāʾ, vol. 11, p. 236; Ibn Kathīr, al-Bidāya wa l-nihāya, vol. 10, p. 275-279; Ibn khaldūn. al-ʿIbar, vol. 2, p. 272; Suyūṭī, Tārīkh al-khulafāʾ, p. 363.</ref> دلایل تشیع ادعایی او شامل این است که در سال ۸۱۶/۸۱۷، زمانی که [[علی بن موسی الرضا]]، از نسل پیامبر، از تعیین خلیفه یگانه امتناع کرد، مأمون رسماً او را به عنوان جانشین منصوب خود تعیین کرد. سکه‌های رسمی عباسیان ضرب شد که مأمون را خلیفه و الرضا را جانشین او نشان می‌داد.<ref>{{Cite web|url=https://www.vcoins.com/en/stores/cyrus_coins/28/product/item_13113_abbasid_medieval_islam_almamun_ah_194218_silver_dirham_204ah_isfahan_mint__with_ali_ibn_musa_alrida_as_heir__rare_album_224__difficult_to_find/564808/Default.aspx|title=Item #13113 Abbasid (Medieval Islam), al-Ma'mun (AH 194-218), Silver dirham, 204AH, Isfahan mint, with Ali ibn Musa al-Rida as heir, RARE, Album 224, DIFFICULT TO FIND!!}}</ref> دلایل دیگر این بود که: رنگ سیاه رسمی خلافت به سبز نبوی تغییر یافت. در ۲۱۰ق/۸۲۵م به قثام ب. جعفر، حاکم مدینه، [[فدک]] را از طریق دخترش فاطمه به اولاد محمد برگرداند؛ او [[ازدواج موقت|نکاح مُنقَطِع]] را که قبلاً توسط [[عمر بن خطاب]] ممنوع شده بود، اما در زمان محمد و ابوبکر انجام می‌شد را احیا کرد. در سال ۲۱۱ هجری قمری/۸۲۶م، مأمون از کسانی که [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه بن ابی سفیان]] را ستایش می‌کردند، ابراز مخالفت کرد و چنین افرادی را مجازات کرد.<ref name="Suyūṭī p. 364">Suyūṭī, Tārīkh al-khulafāʾ, p. 364.</ref> اما این دیدگاه متأخر از سیوطی مشکوک است. در سال ۸۳۳ پس از میلاد، مأمون تحت تأثیر تفکر [[خردگرایی|عقل‌گرای]] [[معتزله]]، [[فتنه خلق قرآن]] را آغاز کرد.