حزب توده ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

{{انقلاب ۱۳۵۷}}

 

حزب تودهٔ ایران که در دههٔ ۱۳۲۰ به یکی از بازیگران اصلی سپهر سیاسی ایران تبدیل شده بود، در سال‌های نخستین، از بیشتر آزادی‌خواهان و مبارزان و فعالان سیاسی سرشناس تشکیل شده بود. پس از مدتی، به دلیل برخی سیاست‌های این حزب، از جمله شیوه رهبری آن و پیروی از سیاست‌های شوروی، شکاف بین اعضای آن صورت گرفت؛ اولین مسئله پشتیبانی رهبری و نمایندگان حزب توده در مجلس چهاردهم از دادن امتیاز نفت شمال به شوروی بود؛ در دومین گام نیز سیاست‌های حزب توده بود که منجر به حمایت و پشتیبانی از [[حکومت خودمختار آذربایجان|خودمختاری آذربایجان]] در زمان اشغال ارتش شوروی شد. این سیاست‌ها موجب شکل‌گیری جدایی و انشعاب‌های زیادی از حزب توده و همچنین شکل‌گیری مخالفت با حاکمیت شد. در [[دوره پانزدهم مجلس شورای ملی]]، حزب توده که می‌خواست امکان دادن امتیاز نفت شمال به شوروی را حفظ کند، از مخالفان ملی کردن نفت و جبهه ملی ایران بود. در دی ماه ۱۳۳۱ نیز، تصمیمِ مصدق برای عدم تمدید امتیازِ به پایان رسیدهٔ شوروی برای ماهی‌گیری در [[دریای خزر]]، موجب نکوهش حزب توده شد. از [[کودتای ۲۸ مرداد]] و افشای [[سازمان نظامی حزب توده ایران|سازمان افسری]]، حزب با سرکوب گسترده‌ای از سوی حکومت روبرو شد و ۲۷ نفر از افسران آن اعدام و برخی دیگر با زندان، شکنجه و تبعید روبرو شدند. حزب که از سال ۱۳۲۷ غیرقانونی اعلام شده بود، به فعالیت مخفی خود ادامه داد و پس از کودتای ۲۸ مرداد، بخشی از رهبران و کادرها هم کشور را ترک کرده و به [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|شوروی]] و [[آلمان شرقی]] رفتند.<ref name=":2">{{یادکرد وب|عنوان=حزب توده در آینه تاریخ|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f3_todehparty_in_history/24348954.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-05-15|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=سرنوشت توده‌ای‌ها بعد از سقوط مصدق|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/fk_downfall_e39/25429667.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-05-15|کد زبان=fa}}</ref>