صدرا روحانی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ایجاد |
سوگنامهٔ دکتر شمیسا |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱:
<!-- الگوی پیشنهاد حذف را فقط مدیران می‌توانند بردارند لطفاً آن را برندارید -->
{{نظرخواهی برای حذف/تاریخ‌دار|page=صدرا روحانی|timestamp=۲۰۲۴۰۶۱۳۲۲۳۰۳۸|year=۲۰۲۴|month=ژوئن|day=۱۳|جاed=yes|help=off}}
<!-- فقط برای استفادهٔ مدیران: {{پیشینه حذف|صفحه=صدرا روحانی|تاریخ=۱۳ ژوئن ۲۰۲۴|نتیجه=بماند}} -->
<!-- متن بعد از این پیام را می‌توانید ویرایش کنید -->
'''صدرا روحانی رانکوهی''' (۱۴۰۳–۱۳۱۸) [[شاعر]] و [[داروساز]] اهل [[استان گیلان|گیلان]] [[ایران]] بود<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نجم الدینی، ناصر. تذگره شاعران معاصر. تهران: نارین رسانه، 1394. 181. شابک ۹۷۸۶۰۰۹۵۰۵۴۷۰}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اصلاح عربانی، ابراهیم. کتاب گیلان. تهران: گروه پژوهشگران ایران، 1374. 580. شابک ۹۶۴۹۱۲۰۶۳۷.}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ولی زاده، محمد ابراهیم. روزنمای ادبیات ایران. تهران: بامدادنو، 1396. 162}}</ref>. او در دوران تحصیل در قم شاگرد دکتر [[سید حسن سادات ناصری]] بود و از او پیرامون شناخت مفاهیم شعر کهن پارسی بهره گرفت<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=گوهریان، محمد ابراهیم. زندگی‌نامه مفاخر و مشاهیر گیلان. تهران: گوهریان، 1393. 120. شابک ۹۷۸۹۶۴۹۳۳۲۴۷۵}}</ref>. فعالیت‌های ادبی او از اواخر دههٔ ۱۳۴۰ با شرکت در شب‌های شعر گیلان و برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی آغاز گردید. صدرا روحانی دکترای داروسازی خود را در ۱۳۴۳ از دانشگاه تبریز اخذ کرد<ref name=":0" />. وی از داروسازان به‌نام استان گیلان است که داروخانه خود را از سال ۱۳۴۶ تأسیس کرد<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://lahijan.farhang.gov.ir/fa/news/748270/|عنوان=دکتر سید صدرا روحانی داروساز، شاعر و منتقد ادبی}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://saaterooydad.ir/صدرا-روحانی-،-داروساز،-شاعر-و-ادیب-لاهی/|عنوان=صدرا روحانی داروساز، شاعر و ادیب لاهیجانی و مؤسس داروخانه شفا لاهیجان}}</ref>. وی از دههٔ ۱۳۶۰ غزلیات خود را در مجموعه‌های ادبی نظیر ''غزاله‌های غزل'' و ''نامه باران'' و نشریاتی نظیر نقش و قلم، کادح، کادوس، فضلیت، سلام، کارگزاران، گیلان امروز چاپ کرد. اولین مجموعه اشعار مستقل او با نام «گیسوان خواهری بید» در سال ۱۳۷۶ به‌چاپ رسید که با اقبال مخاطبان مواجه گردید به گونه‌ای که نوگرایی خاص اشعار او مورد توجه منتقد ادبی [[مجله کارنامه]] قرار گرفت.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://lahijan.farhang.gov.ir/fa/news/748270|عنوان=صدرا روحانی داروسازِ شاعر|کد زبان=fa}}</ref>
دومین مجموعه شعرش با عنوان "آقا معلم" منظومه‌ای تمثیلی درباره مقام آموزگار است. مهمترین مجموعه غزلیات او "'''ماه شقایق گلو'''" نام دارد که در سال ۱۳۹۲ توسط [[نشر ثالث]] به چاپ رسید<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://ibna.ir/x3BT8|عنوان=مجموعه شعری با نام «ماه شقایق گلو» سروده سیدصدرا روحانی رانکوهی}}</ref>. روحانی علاوه بر اشعار کلاسیک و نو منظومه‌ای به زبان گیلکی تحت عنوان"سل تی تی " سروده که مورد توجه علاقه مندان ادبیات فولکلور گیلان بوده است. "گرفتاربودن" آخرین مجموعه شعر وی است که توسط نشر اقلیما به چاپ رسیده است<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=https://www.pana.ir/fa/tiny/news-1477902|عنوان=دکتر صدرا روحانی؛ داروساز، شاعر و منتقد ادبی}}</ref>.▼
▲دومین مجموعه شعرش با عنوان "آقا معلم" منظومه‌ای تمثیلی
روحانی رانکوهی علاوه بر سرایش اشعار کلاسیک در زمینهٔ شعر نو نیز آثاری دارد که بخشی از آن‌ها در مجموعهٔ ''خرده‌سفال‌ها'' به چاپ رسیده است<ref name=":2">[https://titrema.ir/?p=12907 تیترما: مجموعه شعر خرده سفال ها منتشر شد] </ref>. ''گرفتار بودن'' آخرین مجموعه شعر وی است که توسط نشر اقلیما به چاپ رسیده است<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=https://www.pana.ir/fa/tiny/news-1477902|عنوان=دکتر صدرا روحانی؛ داروساز، شاعر و منتقد ادبی}}</ref><ref name=":1" />.
روحانی همچنین سابقهٔ فعالیت در مطبوعات و رادیو، در جایگاه منتقد ادبی دارد. وی در اوایل دههٔ ۱۳۵۰ رئیس شورای شهر لاهیجان نیز بوده است<ref>[https://moroor.org/طبیبِ-درد-و-مرهم-روح/ صدرا روحانی، طبیبِ درد و مرهم روح]</ref>.
== ویژگی آثار ==
غزلیات صدرا روحانی رانکوهی با نقدهای مختلفی همراه بوده است. برخی از منتقدین او را غزلسرایی می‌دانند که به شیوهٔ خاص و منحصر به فردی می‌سراید، و نگاهش طراوت خاصی دارد اما (به‌طور کلی) تعبیر و تفسیر اشعارش دشوار است. [[سیروس شمیسا]] در کتاب ''کهن‌جامه'' (۱۳۷۹) غزلهای او را نمونه خاصی از غزل نو می داند که در قالبی کهن سبکی جدید می آفرینند و پاره ای از تشبیهاتش به قول ریفاتر نامنتظر است<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شمیسا، سیروس. کهن‌جامه. تهران: فردوس، 1379. ص10.}}</ref>. از سویی دیگر برخی هم معتقدند که تصاویر گاه دور از ذهن و تتابع اضافات در اشعار روحانی رانکوهی علیرغم زیباییِ شکلی برای مخاطبین به سختی قابل هضم است<ref>[https://dana.ir/753683/ تأملی بر غزلی از«سید صدرا روحانی»، یزدان شرفشاده؛ دانا]</ref>.
[[کامیار عابدی]] او را غزل‌سرای موفقی می‌خواند و معتقد است او به دلیل دوری از پایتخت و حضور نداشتن در محافل ادبی، شهرت نیافته است<ref name=":3">ایسنا: [https://isna.ir/xdRk7C سوگنامهٔ سیروس شمیسا برای صدرا روحانی]</ref>.
پس از وفات دکتر صدرا روحانی در خرداد ۱۴۰۳، [[سیروس شمیسا|دکتر سیروس شمیسا]] برای ایشان سوگنامه‌ای منتشر کرد و در بخشی از آن نوشت:<blockquote>جای بسی تأسف است که گیلان یکی از شاعران بسیار خوب خود را از دست داده است. او ذهنی نواندیش داشت. این نواندیشی، علاوه‌بر مضمون و محتوا، در زبان اشعار او (چه نو و چه کهن) به‌خوبی منعکس است. هرچند یادگارهای بسیار از او در کتاب‌هایش برای ما مانده است، اما هیچ‌چیز جای نبودن خود او را نمی‌گیرد. او همواره در راه جادهٔ تعالی و تکامل شعری، که راهی پرپیچ وخم است، به سوی جلو در حرکت بود<ref name=":3" />.</blockquote>
== کتاب‌های شعر ==
# غزاله‌های غزل (۱۳۷۱) مجموعه غزل گیلان، به کوشش رحمت موسوی (۱۹ غزل)
# گیسوان خواهری بید؛ نشر سایه (۱۳۷۶) <ref>[https://www.nosabooks.com/WebUI/book.aspx?simorgh=1&marckey=1686091&marckind=3 نوسابوک؛ گیسوان خواهری بید]؛ شابک: 9649101292</ref>
# ترانه‌های نیم‌روز، گزیده‌اشعار گیلان (۱۳۸۹)، به کوشش فرامرز محمدی‌پور، نشر سورهٔ مهر (۴ غزل) <ref>شابک: 9789645068811</ref>
# آقا معلم؛ نشر سایه (۱۳۸۰) <ref>[https://www.nosabooks.com/WebUI/book.aspx?Simorgh=1&marckey=1070370&marckind=3&idx=0&hk=1&adv=0&qk=creator&q=%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%8C%20%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7&qts=3&rp=1 نوسابوک]، آقا معلم؛ شابک: 9645918820</ref>
# ماه شقایق گلو؛ نشر ثالث (۱۳۹۱) <ref>[https://salesspublication.com/ماه-شقایق-گلو?page=50 ماه شقایق گلو در سایت نشر ثالث]؛ شابک: 9789643808174</ref>
# خرده سفالها؛ نشر بلور (۱۴۰۱) <ref name=":2" />
# گرفتارِ بودن؛ نشر اقلیما (۱۴۰۲) <ref>[https://kalanshahr.ir/news/i/37439 کلانشهر: نشر اقلیما در تهران پنجمین دفتر شعر دکتر سیدصدرا روحانی رانکوهی غزل‌سرای لاهیجانی را وارد بازار نشر کرد]؛ شابک: ۹۷۸۵۰۰۹۴۳۴۱۹۰</ref>
== نمونه‌ای از اشعار ==
غزال می‌رسی! آن گاه چشم می‌مانی!
غنایم همه رازها به افشانی
چو عشق شرم نداری شراب می‌خندی
به گرم تازترین آفتاب عریانی
ز بختِ خویش فرا میشوی به وجدِ سپید
که برفْ برفْ بباری به من پریشانی
تو نرگسانه دچاری به سِلکِ خویشتنت
و من گسسته‌ترین جرزهای ویرانی
کجاست مرمری خواب‌های شیرآلود
و میزبانی آن چشم‌های عمّانی<ref>↑ اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد. «[https://fpoem.farhang.gov.ir/fa/news/print/116312 دُچاران]». ''fpoem.farhang.gov.ir''. بازبینی‌شده در 2018-10-26</ref>
== پانویس ==
<references responsive="0"
== پیوند به بیرون ==
* [https://homaykhabar.ir/دیدار-اعضای-انجمن-مفاخر-لاهیجان-با-شاع/ دیدار رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی لاهیجان به همراه اعضای انجمن آثار و مفاخر با صدرا روحانی (دی ۱۳۹۸)]
* پایگاه خبری-تحلیلی گیلان (مرور): [https://moroor.org/طبیبِ-درد-و-مرهم-روح/ دکتر صدرا روحانی، طبیبِ درد و مرهم روح]
* [https://shaer.ir/سید-صدرا-روحانی/ شعری از سید صدرا روحانی در پایگاه خبر ''شاعر'']
[[رده:شاعران فارسی‌زبان اهل ایران]]▼
[[رده:زادگان ۱۳۱۸]]
[[رده:اهالی لاهیجان]]
[[رده:درگذشتگان ۱۴۰۳]]
[[رده:داروسازان اهل ایران]]
▲[[رده:شاعران فارسی‌زبان اهل ایران]]
| |||