نخستین پیروان بهاءالله: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
زهرا حسن نتاج (بحث | مشارکت‌ها)
ویژگی پیوندهای پیشنهادی: ۲ پیوند افزوده شد.
اصلاح اطّلاعات مربوط به محمّد فاضل قائنی
خط ۱۱:
# میرزا [[علی‌محمد ورقا]] یزدی (درگذشت ۱۲۶۴خ)، فرزند ملا مهدی یزدی که درک عمیقی از مطالب و احادیث اسلامی داشت. او پدر [[میرزا ولی‌الله خان ورقا]] و [[روح‌الله ورقا]] و نیز پدربزرگ [[علی‌محمد ورقا (ایادی امرالله)]] بود. او [[شاعر]]، [[پزشکی|طبیب]]، [[سخنرانی|خطیب]]،<ref>{{پک|میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی|سال|ک=تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۴|ص=۳۵۳ و ۳۵۴}}</ref> [[عرفان|عارف]]<ref>{{پک|میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی|سال|ک=تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲|ص=۱۵۰}}</ref><ref>{{پک|هوشنگ گهرریز|سال|ک=حواریون بهاءالله|ص=۹۱}}</ref> که در جریان یک [[قتل‌عام]] دینی-سیاسی، در حضور فرزند ۱۲ ساله‌اش، روح‌الله، توسط یکی از درباریان قاجار سلاخی شد.<ref>Smith, Peter (2002). ''A CONCISE ENCYCLOPEDIA OF THE BAHA'I FAITH''. Oneworld, Oxford, England. P. 352. ISBN 1-85168-184-1</ref> و همزمان، روح‌الله را که راضی به تَبرّی از بهائیت نبود با طناب خفه کردند.<ref>Momen, Wendi, General Editor, (1989). ''A Basic Baha'i Dictionary'', George Ronald-Oxford, UK. Page 234. ISBN 0-85398-231-7</ref> [[عبدالبهاء]] علی محمد ورقا را [[ایادی امرالله]] منصوب نمود.
# ملا محمد زرندی، [[نبیل زرندی]]، «نبیل اعظم»؛ پدر میرزا منیر قزوینی<ref>{{پک|میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی|سال|ک=تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲|ص=۲۹۵}}</ref>؛ [[مورخ|تاریخ‌نگار]] و[[شاعر]]،<ref>{{پک|میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی|سال|ک=تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳|ص=۴۱۰}}</ref> بود. او با کمک [[میرزا موسی نوری|میرزا موسی]]، برادر بهاءالله، در سال۱۲۶۷ خورشیدی (۱۸۸۸ میلادی) شروع به نگارش وقایع دوره [[بابیه]] و دوران اولیه تاریخ بهائی به نام [[مطالع الانوار]]، معروف به [[تاریخ نبیل]] کرد. تکمیل آن حدود یک سال و نیم طول کشید. قسمت‌هایی از پیش‌نویس این کتاب به تأیید بهاءالله و برخی قسمت‌ها نیز از نظر [[عبدالبهاء]] گذشت.<ref>Balyuzi, H M. Eminent Baháʼís in the time of Baháʼu'lláh. (Southampton, England: The Camelot Press Ltd. 1985). pp. 268–270.</ref> نگارش‌های نبیل زرندی هم به‌صورت نظم و هم به گونهٔ [[نثر]] موجود است. او شخصی با استعداد و [[شاعر|شاعری]] خوش‌قریحه بود که بیشتر اشعار خود را به بیان وقایع تاریخی دوران آیین بابی و بهائی اختصاص داد. مشهورترین اشعار او به‌صورت [[مثنوی]] دربارهٔ تاریخ آیین بهائی است که به نام «مثنوی نبیل زرندی» در سال ۱۳۰۳ خورشیدی (۱۹۲۴) در ۶۵ صفحه در [[قاهره]] چاپ شد و سپس در سال ۱۳۷۴ خورشیدی (۱۹۹۵) در [[لانگنهان]] آلمان دوباره به چاپ رسید. وی در این مثنوی، وقایع مهم تاریخی را از اولین روزهای جنبش باب تا سال ۱۲۴۸ خورشیدی (۱۸۶۹) می‌نویسد. دومین مثنوی او در ۶۶۶ [[مصراع]] دربارهٔ تبعید بهاءالله از [[ادرنه]] به [[عکا]] است. یکی دیگر از اشعار تاریخی نبیل، مثنوی «وصال و هجر» است که در ۱۷۵ مصرع چاپ شده‌است.<ref>(ناشر: رأفتی، ۲۰۱۴، فصل ۶؛ ذکایی، صفحهٔ ۴۱۶)</ref> همچنین مثنوی زندگی آقا محمد قائنی (نبیل اکبر) در ۳۰۳ مصرع.<ref>گوشه‌هایی از خرمن ادب و هنر جلد ۱۳، صفحات ۱۰۸–۱۱۶</ref> علاوه بر این‌ها نبیل یک مجموعهٔ بزرگ اشعار مختلف از خود به‌جا گذاشته که فقط جزئی از آن‌ها به چاپ رسیده‌است.<ref>https://www.iranicaonline.org/articles/nabil-zarandi</ref> مشهورترین اثر نبیل کتاب تاریخ اوست که با عنوان مطالع الانوار، شرح طولانی تاریخ آیین بابی است که در عکا در سال‌های ۱۲۶۷–۱۲۶۹ خورشیدی (۱۸۸۸–۱۸۹۰) به رشتهٔ تحریر درآورد. این کتاب به ویرایش و ترجمهٔ [[شوقی افندی]] درآمده و برای اولین بار در سال ۱۳۱۱ خورشیدی (۱۹۳۲) در [[ایالات متحده آمریکا|ایالات متحدهٔ آمریکا]] به چاپ رسید. مطالع الانوار نبیل، معتبرترین و اصیل‌ترین منبع بهائی از تاریخ اولیهٔ نهضت [[بابیه|بابی]] در ایران است. این اثر به زبان‌های زیادی [[ترجمه]] شده و نقش مهمی در آشنا ساختن بهائیان در سراسر جهان با پیشینهٔ تاریخی آیین‌شان و درک رابطهٔ آن با جوّ جامعهٔ مذهبی ایران داشته‌است. اصل [[نسخه خطی|نسخهٔ خطی]] مطالع الانوار، که در بایگانی بین‌المللی بهائی در [[حیفا]] نگهداری شده‌است، شامل ۱۰۱۴ صفحه‌های ۲۲–۲۴ سطری است.<ref>https://www.iranicaonline.org/articles/nabil-zarandi</ref> نبیل زرندی در روزهای آخر زندگی بهاءالله بر بالین او می‌نشست. وی حالت بی تابی و حزن و اندوه خود در آن روزها را در خاطرات خود ثبت کرده‌است.<ref>Balyuzi, H M. (1980). ''Baha'u'llah: The King of Glory'', third Edition. -George Ronald, Oxford p. 428. ISBN 0-85398-090-X</ref> نبیل اعظم به پیشنهاد عبدالبهاء با کنار هم قرار دادن چند اثر از بهاءالله، زیارتنامه‌ای تهیه نمود که بهائیان این زیارت‌نامه را تا به امروز در هنگام زیارت مرقدهای باب و بهاءالله می‌خوانند.<ref>Balyuzi, H M. (1980) ''Baha'u'llah: The King of Glory,'' third Edition. George Ronald, Oxford, England. p. 427 ISBN 0-85398-090-X</ref> این اقدام نبیل مدتی به او آرامش بخشید، اما تحملش از دوری بهاءالله تمام شد و خود را در دریا غرق نمود. او سال درگذشت خود را با واژهٔ «غریق» که به حروف [[ابجد]] مطابق با ۱۳۱۰ هجری قمری (۱۲۷۱ خورشیدی) بود ثبت نموده‌است.<ref>Abdu'l-Baha. ''Memorials of the Faithful'', Translated by Marzieh Gail, First Edition (Bahá'í Publishing Trust, Wilmette, Illinois 60091, 1971) p. 35</ref>
# [[محمد «فاضل» قائنی]] (۱۸۲۹–۱۸۹۲) ملقب به «نبیل اکبر»، عنوانی است که بهاءالله به او داد، نبیل اکبر همچنین مشهور به «فاضل قائنی» است.<ref>Momen, Wendi, General Editor, (1989). ''A Basic Baha'i Dictionary'', George Ronald-Oxford, UK. P.167 ISBN 0-85398-231-7 Pbk</ref> او یکی از [[بهائیت|بهائیان]] برجسته ایرانی می‌باشد که در خانواده ای [[روحانی]] به دنیا آمد و علاوه بر کسب علوم متعارف اسلامی، نزد [[فیلسوف]] حاجی [[ملا هادی سبزواری]] (ت: ۱۱۷۶خ - د: ۱۲۵۶خ) ادامهٔ تحصیل داد. او یکی از شاگردان ممتاز [[مرتضی انصاری|شیخ مرتضی انصاری]] (۱۸۰۱/۲–۱۸۶۴/۵) بود<ref>Foadi, Minou (July 2005). "''NABIL-E AKBAR''". Encyclopedia Iranica. https://www.iranicaonline.org/articles/nabil-e-akbar</ref> که با اجازهٔ انصاری به مقام [[مجتهد|اجتهاد]] رسید.<ref>Smith, Peter (2002). ''A CONCISE ENCYCLOPEDIA OF THE BAHA'I FAITH.'' Oneworld, Oxford, England. P. 257. ISBN 1-85168-184-1</ref><ref>Balyuzi, H.M. (1985). ''Eminent Baha’is in the time of Baha’u'llah'', George Ronald, Oxford, UK. Pp. 112-115. ISBN 0-85398-152-3</ref>؛ یکبار به اتهام [[بابیه|بابی]] بودن دستگیرشد که این اتهام را رد کرد. این واقعه او را به فکر انداخت و سبب شد تا نوشته‌های [[بابیه|باب]] را [[خواندن|مطالعه]] کند.<ref>Momen, Wendi, General Editor, (1989). ''A Basic Baha'i Dictionary'', George Ronald-Oxford, UK. P.167 ISBN 0-85398-231-7 Pbk</ref> او که از طبقهٔ روحانیون بود<ref>{{پک|هوشنگ گهرریز|سال|ک=حواریون بهاءالله|ص=۱۲۶}}</ref><ref name=":4">{{یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://aeenebahai.org/fa/taxonomy/term/74|عنوان=روحانیون مسلمانی که به دیانت بهائی و بابی، مؤمن شده‌اند|ناشر=aeenebahai|تاریخ=|تاریخ بازبینی=}}</ref><ref name=":04">{{cite encyclopedia|title=NABIL-E AKBAR|author=Minou Foadi|encyclopedia=Encyclopedia Iranica|volume=Online Edition|date=July 2005|url=https://iranicaonline.org/articles/nabil-e-akbar|accessdate=1 May 2020}}</ref> اوایل سال ۱۸۵۰ بابی شد.<ref>Smith, Peter (2002). ''A CONCISE ENCYCLOPEDIA OF THE BAHA'I FAITH.'' Oneworld, Oxford, England. P. 257. ISBN 1-85168-184-1</ref> فاضل قائنی مجتهد برجسته ای بود که به دیدار بهاءالله رفت و پس از شنیدن سخنان او<ref>Momen, Wendi, General Editor, (1989). ''A Basic Baha'i Dictionary'', George Ronald-Oxford, UK. P.167 ISBN 0-85398-231-7 Pbk</ref> به جرگهٔ‌پیروان وی درآمد.<ref>Balyuzi, H.M. (1985). ''Eminent Baha’is in the time of Baha’u'llah'', George Ronald, Oxford, UK. Pp. 112-115. ISBN 0-85398-152-3</ref><ref>Smith, Peter (2002). ''A CONCISE ENCYCLOPEDIA OF THE BAHA'I FAITH.'' Oneworld, Oxford, England. P. 257. ISBN 1-85168-184-1</ref> و شروع به فعالیت‌های [[آموزش|آموزشی]] بهائی کرد. قائنی چندین بار در [[ایران]] به دلیل همان فعالبت‌ها دستگیر و زندانی شد.<ref>Smith, Peter (2002). ''A CONCISE ENCYCLOPEDIA OF THE BAHA'I FAITH.'' Oneworld, Oxford, England. P. 257. ISBN 1-85168-184-1</ref><ref>Momen, Wendi, General Editor, (1989). ''A Basic Baha'i Dictionary'', George Ronald-Oxford, UK. P.167 ISBN 0-85398-231-7 Pbk</ref> او بالاخره به [[عشق‌آباد|عشق آباد]] روسیه نقل مکان کرد و در سال ۱۸۹۲ در [[بخارا]] درگذشت. نبیل اکبر چند بار به دیدار بهاءالله رفت. بهاءالله «[[لوح حکمت]]» را خطاب به او نوشت.<ref>Momen, Wendi, General Editor, (1989). ''A Basic Baha'i Dictionary'', George Ronald-Oxford, UK. P.167 ISBN 0-85398-231-7 Pbk</ref><ref>Smith, Peter (2002). ''A CONCISE ENCYCLOPEDIA OF THE BAHA'I FAITH.'' Oneworld, Oxford, England. P. 257. ISBN 1-85168-184-1</ref> نبیل اکبر [[نویسنده]]،<ref>{{پک|میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی|سال|ک=تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۴|ص=۲۷۱–۲۶۸}}</ref> [[شاعر]]،<ref>{{پک|میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی|سال|ک=تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۴|ص=۲۵۱}}</ref> حکیم و [[دانشمند]] بود. عبدالبهاء محمد «فاضل» قائنی را پس از درگذشت وی او را به عنوان [[ایادی امرالله]] خواند.<ref>Balyuzi, H. M. (1985), ''Eminent Baha'is in the time of Baha'u'llah''. George Ronald. Oxford P. 115. ISBN 0-85398-152-3</ref>
# [[محمدعلی قائنی]] (۱۸۶۰/۱–۱۹۲۴) [[سخنوری بزرگ|سخنور]] فصیح، [[موسیقی‌دان|موسیقیدان]]،<ref>Momen, Moojan in Balyuzi, H.M. (1985). ''Eminent Baha’is in the time of Baha’u'llah'', George Ronald, Oxford, UK. Pp. 273-274. ISBN 0-85398-152-3</ref> و معلم بی نظیر و یک بهائی برجسته در بین بهائیان [[ترکستان روسیه|ترکستان]] [[روسیه]]، بود.<ref>Smith, Peter (2002). ''A CONCISE ENCYCLOPEDIA OF THE BAHA'I FAITH''. Oneworld, Oxford, England. P. 252-3. ISBN 1-85168-184-1</ref> او در [[نوفرست]] [[بیرجند]] به دنیا آمد و چون پدر و مادرش را در [[نوجوانی]] از دست داده بود عمویش، ملا آقاعلی، سرپرستی او را به عهده گرفت.<ref>Momen, Moojan in Balyuzi, H.M. (1985). Eminent Baha’is in the time of Baha’ullah, George Ronald, Oxford, UK. Pp. 273-274. ISBN 0-85398-152-3</ref> او تحصیلات اسلامی را در [[مشهد]] فراگرفت. با آشنائی با آئین [[بهائیت|بهائی]] از پیروان [[شور (احساس)|پرشور]] آن شد.<ref>Momen, Moojan in Balyuzi, H.M. (1985). ''Eminent Baha’is in the time of Baha’u'llah'', George Ronald, Oxford, UK. Pp. 273-274. ISBN 0-85398-152-3</ref> او برادرزادهٔ نبیل اکبر و رفیق راه او تا پایان عمر وی بود. محمد فاضل قائنی در [[عشق‌آباد|عشق آباد]] مورد توجه خاص جامعهٔ بهائیان قرار گرفت.<ref>Smith, Peter (2002). ''A CONCISE ENCYCLOPEDIA OF THE BAHA'I FAITH''. Oneworld, Oxford, UK. P. 252-3. ISBN 1-85168-184-1</ref> او در سال ۱۹۰۳ به همراه [[حسن ادیب]] به [[هند]] رفت. [[عبدالبهاء]] از او خواست که به [[عشق‌آباد|عشق آباد]] برود و سرپرستی [[آموزش|آموزش و پرورش]] کودکان را در آنجا به عهده گیرد.<ref>Momen, Moojan in Balyuzi, H.M. (1985). ''Eminent Baha’is in the time of Baha’u'llah'', George Ronald, Oxford, UK. Pp. 273-274. ISBN 0-85398-152-3</ref> محمدعلی قائنی در فروردین ۱۳۰۳خ (آوریل ۱۹۲۴م) در [[عشق‌آباد|عشق آباد]] درگذشت.<ref>Momen, Moojan in Balyuzi, H.M. (1985). ''Eminent Baha’is in the time of Baha’u'llah'', George Ronald, Oxford, UK. Pp. 273-274. ISBN 0-85398-152-3</ref>
# [[میرزا محمدمصطفی بغدادی]] (۱۸۳۷/۸–۱۹۱۰) فردی آگاه، [[شاعر]]،<ref>{{پک|میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی|سال|ک=تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳|ص=۳۲۵}}</ref> [[دلیری|شجاع]]، یک بهائی برجسته [[مردم عرب|عرب]] و حامل جسد [[سید علی‌محمد باب|سید باب]] به عکا<ref>Balyuzi, H.M. (1985). ''Eminent Baha’is in the time of Baha’ullah'', George Ronald, Oxford, UK. P. 270. <nowiki>ISBN 0-85398-152-3</nowiki></ref><ref>Peter Smith (2002). ''A CONCISE ENCYCLOPEDIA OF THE BAHA'I FAITH''. Oneworld Publications, Oxford, England. Pp. 252 - 253. ISBN 1-85168-184-1</ref> بود. پدرش، شیخ محمدالشِبْل، یکی از شاگردان [[سید کاظم رشتی]] و نماینده شخصی او در [[بغداد]] بود.<ref>Balyuzi, H.M. (1985). ''Eminent Baha’is in the time of Baha’ullah'', George Ronald, Oxford, UK. P. 270. <nowiki>ISBN 0-85398-152-3</nowiki></ref> محمد مصطفی در زمان کودکی در [[بغداد]] دلبستهٔ بهاءالله شد،<ref>Peter Smith (2002). ''A CONCISE ENCYCLOPEDIA OF THE BAHA'I FAITH''. Oneworld Publications, Oxford, England. Pp. 252 - 253. ISBN 1-85168-184-1</ref><ref>Balyuzi, H.M. (1985). ''Eminent Baha’is in the time of Baha’ullah'', George Ronald, Oxford, UK. P. 270. ISBN 0-85398-152-3</ref> و بعداً یکی از بهائیان با نفوذ عراقی بود.<ref>Smith, Peter (2002). ''A CONCISE ENCYCLOPEDIA OF THE BAHA'I FAITH''. Oneworld, Oxford, England. Pp. 252-253. ISBN 1-85168-184-1</ref><ref>Balyuzi, H.M. (1985). ''Eminent Baha’is in the time of Baha’u'llah'', George Ronald, Oxford, UK. P. 270. ISBN 0-85398-152-3</ref> زمانی که [[طاهره قرةالعین|طاهره قرة العین]] از [[عراق]] به ایران برمی‌گشت محمد مصطفی و پدرش او را تا سهر مسکونی او [[قزوین]] همراهی کردند.<ref>Balyuzi, H.M. (1985). ''Eminent Baha’is in the time of Baha’u'llah'', George Ronald, Oxford, UK. P. 270. ISBN 0-85398-152-3</ref> او در اواخر ۱۸۷۰م به [[بیروت]] نقل مکان کرد تا مسافرانی را که برای ملاقات بهاءالله به [[عکا]] سفر می‌کردند راهنمائی کند.<ref>Smith, Peter (2002). ''A CONCISE ENCYCLOPEDIA OF THE BAHA'I FAITH''. Oneworld, Oxford, UK. Pp. 252 - 253. ISBN 1-85168-184-1</ref><ref>{{پک|هوشنگ گهرریز|سال|ک=حواریون بهاءالله|ص=۲۰۶}}</ref> [[پرونده:Mirzamahmud.jpg|بندانگشتی|میرزا محمود فروغی خراسانی]]