انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Alivmojaradvpormehr (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب‌ها: واگردانی دستی ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۱:
|name=|image_caption=}}
 
'''اِنسانخر''' با نام علمی [[لاتین]] Homo sapiens<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|تاریخ=۳۰ ژوئن ۲۰۲۱|وبگاه=دانشنامه بریتانیکا|نشانی=https://www.britannica.com/topic/Homo-sapiens|عنوان=Homo sapiens}}</ref><ref name=":0">{{یادکرد وب|کد زبان=en|تاریخ=۳۰ ژوئن ۲۰۲۱|وبگاه=etymonline|نشانی=https://www.etymonline.com/word/homo%20sapiens|عنوان=Homo sapiens (n.)}}</ref> (هومو ساپییِنس) به‌معنای «[[انسان خردمند]]» یک [[پستاندار]] از نوع [[دوپایان|دوپا]] و از خانوادهٔ [[انسانیان]] است. انسان‌ها بسیار باهوش و اجتماعی و پرجمعیت‌ترین گونه از [[نخستی‌سانان]] هستند.
 
مدارک به‌دست‌آمده از [[دی‌ان‌ای]] انسان نشان می‌دهد که انسان خردمند، حدود ۲۰۰٬۰۰۰1 سال پیش، از [[آفریقا]] سرچشمه گرفته است، در حدود ۵۰٬۰۰۰ سال پیش، تغییرات بسیاری در رفتار او پدید آمد و در همان زمان، مهاجرت را آغاز کرد. انسان خردمند با دیگر [[انسان‌تباران]]، [[کودک|بچه]]<nowiki/>‌دار شده‌اند و این باعث شد که پس از انقراض سه گونه دیگر، انسان‌تباران، دی‌ان‌ای آن‌ها همچنان در انسان خردمند، موجود باشد. انسان خردمند، حامل دی‌ان‌ای [[انسان‌تبار دنیسووا]]، انسان [[نئاندرتال]] و گونه‌ای دیگر که هنوز شناسایی نشده می‌باشد. افرادی که دارای‌تبار غیرآفریقایی هستند، بین ۲ تا ۴ درصد دی‌ان‌ای نئاندرتال‌ها را دارا هستند، ۳ تا ۴ درصد دی‌ان‌ای بومیان [[ملانزی]]، متعلق به انسان‌تبار دنیسووا است، و دی‌ان‌ای گروهی از [[شکارچی-گردآورنده]] آفریقایی، متعلق به گونه‌ای است که هنوز شناسایی نشده است.<ref>Meet our hybrid ancestors who kept extinct humans’ DNA alive https://www.newscientist.com/article/mg23030700-600-meet-our-hybrid-ancestors-who-kept-extinct-humans-dna-alive/?utm_source=NSNS&utm_medium=SOC&utm_campaign=hoot&cmpid=SOC%7CNSNS%7C2016-GLOBAL-hoot</ref> این انسان‌ها [[هوش]] بالا، توانایی تجزیه و تحلیل، [[زبان]] سخن گفتن، [[درون‌گرایی]] و [[هیجان|احساسات]] داشتند. این استعدادها همراه با یک بدنِ راست‌قامت با توانایی راه رفتن و بازوان آزاد برای گرفتن اشیاء، انسان‌ها را به رفتن سفرهای طولانی (مانند مهاجرت) و استفاده از ابزارها توانا ساخت. این انسان‌ها با مهاجرت تقریباً در تمامی نقاط جهان به جز نواحی غیرقابل سکونت (مانند [[جنوبگان]]) ساکن شده‌اند. اما از قرن بیستم میلادی وسعت سکونت انسان‌ها به جنوبگان (توسط پایگاه‌های دائمی)، دریاها (توسط [[سکوی نفتی|سکوها]]) و مدار زمین (توسط [[ایستگاه فضایی بین‌المللی]]) افزایش یافته است.
 
بنا بر تخمین سازمان ملل متحد، جمعیت جهان در نوامبر ۲۰۲۲ از مرز ۸3 میلیاردنفر نفر گذشت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=World Population Clock: 8 Billion People (LIVE, 2023) - Worldometer|نشانی=https://www.worldometers.info/world-population/|وبگاه=www.worldometers.info|بازبینی=2023-03-26|کد زبان=en}}</ref>
 
== ریشه‌شناسی واژه (اتیمولوژی) ==