تک‌گویی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
'''تک‌گویی''' یا '''مونولوگ''' یکی از شگردهای [[ادبیات داستانی]] و [[هنرهای نمایشی]] است که در آن شخصیت داستان یا گویندهٔ شعر خطابه یا داستان یا وصف و درددلی را به تنهایی، خطاب به خود یا بینندگان و شنوندگان، عرضه می‌کند.<ref name=mirsadeghi>{{یادکرد وب |نویسنده = میر صادقی، جمال|نشانی= http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/794325 |عنوان=نقد داستان: تفسیر داستان دلهره | ناشر = نشریه کلک - شماره 156|تاریخ = شهریور و مهر 1384 |تاریخ بازبینی= }}</ref>
 
تک گویی ممکن است پاره‌ای از داستان و نمایشنامه را تشکیل دهد یا خود، داستان یا نمایشنامه‌ای مستقل باشد. قسمت های اولیهٔ [[شازده احتجاب]] نمونه‌ای از به کارگیری این شیوه در داستان است.
همچنین یکی از مشهورترین تک‌گویی‌ها در ادبیات قطعهٔ «''بودن یا نبودن''» از نمایشنامه ''[[هملت]]'' اثر [[شکسپیر]] است.<ref>{{پک|شریفی|۱۳۸۷|ک=فرهنگ ادبیات فارسی‌|ص=۴۳۲}}</ref>
 
تک گویی انواع گوناگونی دارد: تک گویی ساده، تک گویی نمایشی، حدیث نفس، تک گویی درونی.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده name= میر صادقی، جمال|نشانی= http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/794325 |عنوان=نقد داستان: تفسیر داستان دلهره | ناشر = نشریه کلک - شماره 156|تاریخ = شهریور و مهر 1384 |تاریخ بازبینی= }}<mirsadeghi/ref>
* [[تک‌گویی ساده]]: دراین نوع تک‌گویی، مخاطبِ راوی، خواننده است.<ref name=mirsadeghi/>
* [[تک‌گویی نمایشی]]: مخاطبِ راوی، شخصیتی در داستان است و راوی او را مورد خطاب قرار می‌دهد.<ref name=mirsadeghi/>
* [[خودگویی]] یا [[حدیث نفس]]: هنگامی که راوی از مخاطب(های) خود بی‌خبر است. مثلا در [[تئاتر]] بازیگری که با خود حرف می‌زند و غیرمستقیم اطلاعاتی به تماشاگر می‌دهد. این تک‌گویی خطاب به خود است.<ref name=mirsadeghi/>
* [[تک‌گویی درونی]]: بازگویی افکاری که در ذهن راوی می‌گذرد. ذهن خوانی شخصیت داستان بدون این که به زبان بیاید.<ref name=mirsadeghi/>
**[[جریان سیال ذهن]]: گونه‌ای [[تک‌گویی درونی]] است که فکرهای شخصیت داستان اغلب کلمه‌ها و جمله‌هایی آشفته و در هم است، و پایهٔ آن [[تداعی]] معانی بوده و خواننده را به طور غیرمستقیم از فکرها و واکنش شخصیت داستان نسبت به محیط اطرافش و سیر اندیشه او آگاه می‌کند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده name= میر صادقی، جمال|نشانی= http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/794325 |عنوان=نقد داستان: تفسیر داستان دلهره | ناشر = نشریه کلک - شماره 156|تاریخ = شهریور و مهر 1384 |تاریخ بازبینی= }}<mirsadeghi/ref>
 
== پانویس ==