سنچولی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز تغییرات Saadatieathar به نسخهٔ 6432760 Huji واگردانده شد. |
||
خط ۳:
== تاریخچه ==
از این طایفه شجره‌نامه مکتوب و مستندی در دست نمی‌باشد، بلکه اطلاعات بصورت سینه به سینه به نسل فعلی انتقال یافته‌است.این طایفه خود را از اعقاب [[سلجوقیان]] می‌شمارند و عقیده دارند که زادگاه اولیه اجدادشان جلگه سلجوقیان است و جای این جلگه را پایین تر از [[خواف]] که توابع [[تربت جام]] کنونی است، مشخص می‌کنند.
طبق روایت قومی یک رخداد عشقی سبب میشود که جد بزرگ آنها به نام «رئیس» بیگی با وجود داشتن دو زن که هر دو دختر عموهای وی بودند ترک
در شرح این ماجرا، سالمندان طایفه همراهانی برای رئیس بیگی ذکر می‌کنند که پسر عموها و وابستگان وی هستند.[[حسین بر]]، سنگ بر، نارو، اختاد محمد، سمسولی و محمد حسنی، شش تن از کسانی بودندکه با رئیس بیگی به [[سیستان]] آمدند.
فرزندان [[حسین بر]] و سنگ بر امروزه به نام [[ریگی]] موسوم اند و یا در طایفه [[ریگی]] ادغام شده‌اند.از نارو، [[نارویی]]ها و از[[سمسولی]]، [[ساسولی]]ها پدید آمدند فرزندان اختاد محمد فعلاً در [[گرگان]] ساکن هستند و از محمد حسنی که در آن زمان سردار سپاه یکی از حکام [[شیراز]] و با خواهررئیس بیگی ازدواج کرده بود [[براهویی]]های زیر کاری باقی مانده‌اند.
در این داستان قومی ،رئیس بیگی مرد مقتدری است که در حاشیه کار [[دامداری]] موفق به ساختن قلعه مستحکمی(ارگ) در جنوب غربی [[کوه خواجه]] میشود که قلعه کوه(ارگی که برروی بلندی قرار دارد) در خاطره‌ها باقی مانده‌است..(ارنست هرتسفلد در سالهای ۱۹۲۵ و ۱۹۲۹ میلادی با بررسی این مجموعه عنوان تخت جمشید خشتی را برای مجموعه ی کاخها برگزید.)▼
▲در
ظاهراً پس از ساختن این قلعه‌است که بین ملک کیانی و رئیس بیگی رقابت و در گیری ایجاد میشود و کار به محاصره و گرفتن ارگ(قلعه) می‌انجامد.
خط ۱۹:
این پیشنهاد که در واقع نوعی تحقیر و تمسخر به حساب می‌آید و کیانی را مصمم به تسخیر قلعه و تادیب رئیس بیگی می‌کند. اما چون تسخیر قلعه امری مشکل بود، پدر زن رئیس بیگی که کینه ازدواج اجباری دخترش را از یاد نبرده بود دست به کار شده با جمعی از مردان ملک کیانی به هیئت و شکل صیاد و ظاهراً برای فروش پرندگان دریایی به نام «قلک» به پشت دروازه آمده و چون دروازه گشوده شد با تفنگ‌های فیتیله‌ای قلعه را تصرف کردند.
تصرف ارگ به قیمت جدائی رئیس بیگی از همسرش تمام شد و پسر خود را که محمد قاسم نام داشت از این زن گرفت .
عده ای از سنچولی‌ها که طایفه خود را از باز ماندگان بلا فصل سلجوقیان می‌دانند که پس از ورود به [[ایران]] در دو ناحیه [[خراسان]] و [[کرمان]] متمرکز می‌شوند که طایفه مذکور از بازماندگان [[سلاجقه]] [[کرمان]] هستندودچار اشتباه شده اندزیراهمان گونه که گفته شد نژادشان از سلجوقیان ترک تبار نبوده ونیست.متأسفانه در این گونه تاریخ ها بسیار بچشم می خورد که اقوامی ریشه خودرا به اشخاصی میرسانند که در واقعیت این چنین نبوده. ▼
▲
با توجه به تشابه سازمان دهی قومی دو طایفه سنچولی و [[جهان تیغ]] که هر دو دارای امیر و سر کرده‌ای به نام دهباشی بوده‌اند و نظر به خصلت ستیزه جوئی مشترک آنها، تردیدی وجود ندارد که هر دو طایفه از همان جنگ جویانی بوده‌اند که ملوک کیانی [[سیستان]] به خاطر طوایف سیستانی که مورد هجوم و تجاوز بیگانگان قرارگرفته بودند، ناگزیر دوباره به [[سیستان]] دعوتشان می نمایند و از وجودشان در جنگ‌ها و یا دفاع از موقعیت خویش استفاده کنند.▼
▲با توجه به تشابه سازمان دهی قومی دو طایفه سنچولی و [[جهان تیغ]] که هر دو دارای امیر و سر کرده‌ای به نام دهباشی بوده‌اند و نظر به خصلت ستیزه جوئی مشترک آنها، تردیدی وجود ندارد که هر دو طایفه از همان جنگ جویانی بوده‌اند که ملوک کیانی [[سیستان]] به خاطر طوایف سیستانی که مورد هجوم و تجاوز بیگانگان قرارگرفته بودند، ناگزیر
این موضوع را جی .پی.تیت به عنوان دلیل مهاجرت برخی از طوایف غیر بومی به سیستان ذکر کرده‌است.
در اثر از نظر اسمی یا از نظر محل سکونت سنچولی‌های [[سیستان]] به پنج تیره(شاخه) زیر تقسیم می‌شوند :▼
دلیل یا سند روشنی برای ریشه نژادی سنچولی هااز تیرهای موجود در جلگهٔ سلجوقی که امروزه به نام‌های [[سنگچولی]]، [[سلجوقی]]، [[تقدیسی]]، [[اسکندری]] و [[تیموری]] در پایین [[خواف]] زندگی می‌کند وجود ندارد. بنابر این پذیرفتن این قضیه که ریشه نژادی سنچولی‌ها از [[سلاجقه]] [[کرمان]] بدانیم چندان نامعقول به نظر نمی‌رسد.
این مطلبی است که در گفتار برخی از معمرین مطلع قوم نیز مورد تایید قرار می‌گیرد.
با این حساب تردیدی باقی نمی‌ماند که حرکت قومی و جمعی تیرهای از سلاجقه کرمان در یک دوره ناامن به جانب خراسان که از طریق سیستان صورت گرفته‌است سبب شده تا جمعی در سیستان باقی بمانند و دیگران به راه خود ادامه دهند تا در محل جلگه [[سلجوقیان]] با رفاه بیشتر روزگار بگذرانند.
== تیره‌های طایفه ==
* امروزه از نوادگان رئیس بیگی تیرهای خوشداد، حسین اختاد(خداداد) یا حسین دینار، صدیف و محمد قاسمی و رضایی وجود دارند.
▲
# تیره سیک (سیک چولی یا سنچولی) ساکنین طلایی [[زابل]]
# تیره ملک جعفری‌ها ساکنین ده سنچولی شیب آب تا منطقهٔ [[میان کنگی]] [[زابل]]
# تیره سرگل ساکنین قریه گوری و توابع [[سیستان]]
# تیره دو کله که قومیت با صدیف دارند در [[میان کنگی]] و برخی از جاهای دیگر [[سیستان]] پراکنده‌اند.
# تیره رضایی که قبلاً در قریه ریگ آب زابل و بعد از آن درشهر[[زابل]]، [[زاهدان]]، [[شهرستان سرخس]] و نواحی شمالی ایران (ترکمن صحرا) نقل مکان نموده‌اند.
== جستارهای وابسته ==
* '''[[سنچولی (روستا)|روستای سنچولی]]'''، از توابع [[شهرستان زهک]] در استان [[سیستان و بلوچستان]].
| |||