دسترسی آزاد: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: sl:Prosti dostop یک مقالهٔ برگزیده است
MahdiBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۴) +املا+مرتب+تمیز (۴،۸): + ۵ رده
خط ۳:
'''دسترسی آزاد''' {{انگلیسی|Open access}} یا {{مخفف|OA|Open access}} عمل فراهم آوردن امکان دسترسی نامحدود از طریق اینترنت به تحقیق و پژوهش دانشمندان است.
 
مهمترین گروه‌های پیشگام جنبش دسترسی آزاد به منابع علمی به دعوت موسسه جامعهٔ باز برای اولین بار در فوریه ۲۰۰۲ در بوداپست مجارستان با هدف یافتن چگونگی ارتباط و همکاری بین همهٔ موسساتی که در این زمینه فعال هستند، گرد هم آمدند. این اجلاس به ایجاد موسسه دسترسی آزاد بوداپست انجامید. هدف این نشست، تسریع فعالیت بین المللیبین‌المللی به منظور دسترس پذیرکردن مقاله‌های پژوهشی در تمام حوزه‌های علوم بود.
 
این جنبش پس از بوداپست (۲۰۰۲)، در بتسدا آمریکا (در ژوئن ۲۰۰۳)، برلین (اکتبر ۲۰۰۴) و سالوادور برزیل (سپتامبر ۲۰۰۵) برای تبادل نظر و پیشبرد اهداف دسترسی آزاد گردهمایی‌های مهمی را برگزار کرده است. در هر گردهمایی [[بیانیه]] و قطعنامه‌هایی صادر شده که رشد جنبش و پیگیری اهداف آن را می‌توان در این بیانیه‌ها به خوبی مشاهده نمود.
 
در بیانیه بوداپست، دو راهبرد برای دسترسی آزاد برای مطالعهٔ اجمالی نشر دسترسی آزاد، پیشنهاد شده است: نخست،[[آرشیو|آرشیوهای]]های دسترسی آزاد و دوم مجلات دسترسی آزاد.
 
بنابراین می‌توان گفت که دسترسی باز در سه بیانیه‌های عمومی تعریف شده بود: طرح دسترسی آزاد بوداپست در فوریه سال ۲۰۰۲، بیانیه بتسدا انتشار دسترسی آزاد در ژوئن ۲۰۰۳ و اعلامیه برلین در دسترسی آزاد به دانش در علوم و علوم انسانی در اکتبر ۲۰۰۳.{{سخ}}
که در بیانیهٔ بوداپست دسترسی باز به صورت زیر تعریف می‌شود:{{سخ}}
بسیاری از درجه و نوع دسترسی گسترده تر و آسان تر در این ادبیات وجود دارد. منظور ما از دسترسی باز در این ادبیات، در دسترس بودن رایگان منابع بر روی اینترنت عمومی، اجازه به کاربران برای خواندن، دانلود، کپی، توزیع، چاپ، جستجو یا لینک به متن کامل مقاله، و یا استفاده از آنها برای هرگونه هدف قانونی، بدون موانع مالی، قانونی یا فنی است. تنها محدودیت در توزیع، و تنها نقش کپی رایت در این حوزه این است که باید به نویسندگان به درستی اذعان و استناد است.{{سخ}}
اظهارات بتسدا و برلین می‌گویند که در آن، کاربران باید قادر به " کپی، استفاده، توزیع باشند و در هر رسانه‌ای دیجیتال برای هر منظور و مقصودی مسئول، منوط به تخصیص مناسب از نویسندگی است".{{سخ}}
که هر سه نفر در این روش دسترسی آزاد بر " آزادی برای خواندن "، یا "رایگان" بودن تاکید دارند.{{سخ}}
بسیاری از رسانه‌های سنتی مانند روزنامه‌های خاص، تلویزیون و برنامه‌های رادیویی می‌تواند دسترسی آزاد در نظر گرفته شوند.{{سخ}}
 
== منابع ==
خط ۲۰:
* {{یادکرد ویکی|عنوان = Open access |پیوند = https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Open_access&oldid=571357797 |زبان = انگلیسی| بازیابی =۱۲ شهریور ۱۳۹۲}}
 
[[رده:ارتباطات پژوهشی]]
[[رده:جنبش‌های اجتماعی]]
[[رده:دسترسی باز (نشر)]]
[[رده:علوم کتابداری]]
[[رده:نشر آکادمیک]]
[[رده:نشر الکترونیک]]
 
{{Link FA|sl}}