ویکی‌پدیا

کپورماهی کور ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
ابرابزار
خط ۱:
{{Taxobox
| color = pink
| name = کپورماهی کور ایرانی
| image = Iranocypris-typhlops.jpg
| image_width = 250px
خط ۹:
| ordo = [[کپورماهی‌سانان]]
| familia = [[کپورماهیان]]
| genus = ''کپور‌ماهیکپورماهی کور''
| binomial = ''Iranocypris typhlops''
| binomial_authority = توصیفگر:
| range_map =
| range_map_caption = زیستگاه بومی کپور‌ماهیکپورماهی کور
}}
 
'''کپور‌ماهیکپورماهی کور ایران''' (''Iranocypris typhlops'') یکی از ماهی‌های بومی منحصر به فرد ایران است که به خانواده [[کپورماهیان]] از راسته [[کپورماهی‌شکلان]] تعلق دارد. این ماهی همان طور که از نامش برمی‌آید فاقد چشم بوده و همراه گونه کور دیگری از [[رفتگرماهیان]] در [[غار لون]] زندگی می‌کند.
"کپور‌ماهی کور ایرانی" یکی از گونه های کمیاب و بومی ایران و فقط [[لرستان]] است که در دنیا گونه ایست منحصر بفرد که در غاری واقع در استان لرستان زندگی می کند و اولین "غارماهی" حقیقی جهان است و اولین بار ژئولوژیست دانمارکی در سال 1937 ضمن مسافرتی که به ایران داشت کشف و مطالعاتی بر روی این گونه انجام داد.▼
 
▲"کپور‌ماهیکپورماهی کور ایرانی" یکی از گونه هایگونه‌های کمیاب و بومی ایران و فقط [[لرستان]] است که در دنیا گونه ایست منحصر بفرد که در غاری واقع در استان لرستان زندگی می کندمی‌کند و اولین "غارماهی" حقیقی جهان است و اولین بار ژئولوژیست دانمارکی در سال 1937۱۹۳۷ ضمن مسافرتی که به ایران داشت کشف و مطالعاتی بر روی این گونه انجام داد.
این محقق دانمارکی هفت نمونه از این ماهی را در شش مهرماه سال 1937 در آن محل گردآوری کرد تا به مطالعاتی درباره آن بپردازد و امروز نمونه هایی از این گونه در موزه جانورشناسی کپنهاگ در دسترس علاقمندان است که این امر به نوبه خود جالب و البته جای تامل دارد.▼
 
▲این محقق دانمارکی هفت نمونه از این ماهی را در شش مهرماه سال 1937۱۹۳۷ در آن محل گردآوری کرد تا به مطالعاتی درباره آن بپردازد و امروز نمونه هایینمونه‌هایی از این گونه در موزه جانورشناسی کپنهاگ در دسترس علاقمندان است که این امر به نوبه خود جالب و البته جای تامل دارد.
این ماهی فاقد قدرت بینایی بوده و کاملا کور است و در حال حاضر هیچگونه آثاری از چشم خارجی در آنها مشاهده نمی شود.▼
 
▲این ماهی فاقد قدرت بینایی بوده و کاملا کور است و در حال حاضر هیچگونه آثاری از چشم خارجی در آنها مشاهده نمی شودنمی‌شود.
 
این ماهی با نام فارسی "ماهی کور غار" از خانواده کپور ماهیان است که حوضه پراکندگی آن "فقط" در استان لرستان و در محل یک غار است.
 
این ماهی دارای بدنی فشرده و سری تخت است. دو جفت سبیل در گوشه‌های دهان دارد. هیچ آثاری از چشم در آن دیده نمی‌شود و به همین دلیل فاقد قدرت بینایی است و تنها از طریق سبیل‌های حسی اطراف دهان و خط‌خط جانبی موجود بر دو طرف شکم قادر به درک حسی پیرامون خود است.
 
بدن این ماهی برهنه و فاقد فلس است به جز اینکه ردیفی از فلسهای کوچک در قاعده باله‌های پشتی و در برخی نمونه‌ها تعداد اندکی فلس بر روی پهلوها دارند.
سطر ۳۲ ⟵ ۳۳:
 
کم‌رنگی با بی‌رنگی این ماهی به قدری است که رگ‌های خونی از زیر پوست دیده می‌شود. نمونه‌های موجود در محلول‌های نگهدارنده مانند الکل و فرمالین که در موزه نگهداری می‌شود به سفید مایل به زرد تغییر رنگ می‌دهند.
حداکثر اندازه در نمونه‌های بدست آمده تا 55۵۵ میلیمتر گزارش شده است. گونة ماهی کور ایرانی تاکنون تنها از غار ماهی کور در تنگ هفت لرستان در ایران یافت شده است.
 
زیستگاه این ماهی در آب‌های زیرزمینی است. در غار ماهی کور به دلیل اینکه دهانة این غار به سطح آب‌های زیرزمینی اتصال دارد، این امکان را به وجود آورده که ماهی کور در طول شب‌ها به نزدیکی سطح آب در دهانة غار می‌آید.
 
این ماهی تنها روزهای گرم سال در نزدیکی آب‌های سطحی زمین دیده می‌شود. دمای آب محل زندگی این ماهی از 5۵ تا 28۲۸ درجه سانتیگراد متغیر است.
 
غیر از جلبک‌هایی که در کناره صخره‌های آبی در سطح زمین می‌روید، وجود هیچ‌گونه گیاهی در نهرهای زیرزمینی‌زیرزمینی تأیید نشده است. اینکه ماهی کور از چه تغذیه می‌کند تاکنون به طور دقیق شناخته نشده است ولی احتمال این می‌رود از نوعی آرتیما تغذیه کند که در آب‌های زیرزمینی یافت می‌شود.
 
عمر این ماهی در طبیعت مشخص نیست ولی در محیط اکواریوم حدود 18۱۸ تا 24۲۴ ماه عمر می‌کند. همچنین تولید مثل این ماهی نیز ناشناخته باقی مانده است.
 
ماهی کور ارزش خوراکی و صنعتی برای انسان ندارد ولی نقش آن در چرخه زیستی و محیط زیست بسیار حیاتی است. این ماهی در پایداری سفره‌های آب زیرزمینی نقش ارزنده‌ای را بازی می‌کند.
 
ماهی کور به دلایل گوناگونی از سال 1990۱۹۹۰ در لیست قرمز قرار گرفته است و در حال حاضر یکی از حیوانات در معرض خطر شناخته شده و از نظر اتحادیه جهانی حفاظت از گونه‌های جانوری حتی بیشتر از یوزپلنگ ایرانی در معرض خطر و نیاز به حفاظت‌های شدید قرار دارد.
 
این در حالی است که این روزها استقرار کارگاه راهسازی راه دسترسی به سد بختیاری در 500۵۰۰ متری این اثر طبیعی ملی بدون رعایت حریم این اثر طبیعی به یکی از دغدغه هایدغدغه‌های مسئولان محیط زیست تبدیل شده است.
 
در سال 1388۱۳۸۸ مستند 25۲۵ دقیقه ایی تلویزیونی با نام "ماهی کور" توسط احسان فروزانفر کارشناس اداره حفاظت محیط زیست استان لرستان تهیه و به نمایش درآمده که در نوع خود قابل توجه است، چراکه با ورود غواصان و تصویربرداری تا عمق 28۲۸ متری این غار نمونه هایینمونه‌هایی از این ماهیان زیبا و منحصر به فرد را در زیست بوم واقعی آنان به نمایش درآورده است.
 
== منابع ==
1۱) خیابانی، علیرضا. 1384۱۳۸۴. ماهيانماهیان کور آب شيرينشیرین(Blind fishes)- معرفی 40۴۰ گونه ماهی کور آب شیرین در دنیا. فصلنامه علمی پژوهشی و ترویجی دنيایدنیای آبزيانآبزیان.
 
2۲) خیابانی، علیرضا. 1385۱۳۸۵. ماهیان کور غار ایران، پایگاه اطلاع رسانی سازمان شیلات ایران.
 
{{پانویس}}
{{زیست-خرد}}
 
 
{{ماهی}}
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/کپورماهی_کور_ایران»