== دانته ==
انگیزه سرودن و نوشتن [[زندگی نو]] و [[کمدی الهی]] از طرف [[دانته]] به علت یک عشق آسمانی بود که به دختری بنام [[بئاتریس]] پورتی ناری است و انیاین عشق از دهسالگی تا پایان عمر این شاعر را در برگرفت و تا پس از مرگ بئاتریس هرگز زن نگرفت.
دانته حتی پس از مرگ دخترک نیز خاطر بئاتریس را از یاد نبرد تا اینکه شیشبی او را در خواب دید و تصمیم گرفت که به خاطر این خواب به نوشتن اثر پرارزش و جهانی خود [[کمدی الهی]] پردازد و در بسیاری از جاهای کتاب کمدیالهی بئاتریس همچون فروغی تابان و خورشیدی درخشان و مظهر تقوا و زیبائی و خیرمطلق است. کتاب کمدیالهی تصویر از قرون وسطی با اخلاق و رفتار و اختلافات و جنگها و چهرههای نامی و تمدنهای قدیم است اما باید گفت در این کتاب عظیم صحنههای گویا از تاریخ ، پیش چشم مجسم است.
از [[کمدی الهی]] دانته نمایشنامهها و اپراهای بسیار اقتباس و استفاده شدهاست.
== دکامرون ==
جیوانیجووانی [[بوکاچیو]]بوکاچو (۱۳۱۳-۱۳۷۵) از شاعران و نویسندگان معروف ایتالیائی بود که به ادبیات قدیم یونان و روم عشق میورزید و کتب متعددی به لاتین نوشت دربارهٔ تاریخ و شرح حال مردان و زنان مشهور و دباره کوهها و جنگلها و چشمهها و دریاچهها و رودها و غیره دو کتاب در باب افسانههای شبانی کتابی بنام آمتو Ameto و کتاب [[دکامرون]] (Decameron) مجموعه صد داستان است، نوشت.
در دکامرون زمینه داستان را گروهی مردان و زنان تشکیل میدهد که میخواهند از بلای طاعاونطاعون سال ۱۳۴۸، فلورانس بگریزند و پناه بخانهای ییلاقی میبرند در آن خانه بافسانهگوئی میپردازند و چون خلق و خوی داستانگویان متفاوت است داستانها دارای گیرائی و تنوع بسیار است و از مجموع آنها اوصاف شاعرانه، عبرت آموز و غمانگیز اما لطیف و شاعرانه فراوان بچشم میخورد. چون نویسندنویسنده واقف بروحبه روح بشری و اشخاص داستان بوده، همه قهرمانهای آن زنده و پر از شور زندگی هستند حتی جانوران داستانهای دکامرون.
این کتاب بعدها در ادبیات پارهای کشورها از جمله انگلستان مورد اقتباس و تقلید قرار گرفت. نفوذ وی را میتوان در برخی از آثار چاسر انگلستان لانگفلو آمریکائی و کیتس شاعر انگلیسی دید.
نهضت رنسانس در ایتالیا سبب عظمت یافتن زبان ایتالیائی گشت از جمله کسانی که به پیروی از [[دانته]] برای زبان ایتالیائی و رسمی و عمومی شده آن در سراسر ایتالیا تلاش کرد پییتروبمبو PieteroPietro Bembo شاعر مشهور این زمان ایتالیا بود. از آن ببعدبه بعد فرهنگها و کتابهای صرف و نحو ایتالیائی تهیه و منتشر و [[فرهنگستان]] دلا کروسکا Della crusca در سال ۱۴۸۵ در [[فلورانس]] تأسیس گردید و رفته رفته از رونق لاتین کاسته و بهمان نسبت بر ترقی و عظمت و وسعت زبان ایتالیائی افزوده میشد.
== لودوویکولودویکو آریوستو ==
لودوویکولودویکو آریوستو Ludavico کتابی حاوی ماجراهای قهرمانی بنام رولانداورلاندو دیوانه عرضه کرد که خیلی مورد توجه قرار گرفت.
تور کواتوتاسو TorquatTorquato tosso کتاب اورشلیم نجات یافته را سرود که شرح رهائی اورشلیم از چنگ مسلمانان (کفار) بسی مقبول طبع مردم ایتالیا قرار گرفت و با این منظومه و سایر کتب برغنای زبان ایتالیائی بیش از پیش افزوده شد.
کتابها و آثار ماکیاولی از قبیل شهریار عظیم در ایتالیا و سراسر جهان کسب کرده منتهی کتاب شهریار یک سرمشق گمراه کنندهاست که مورد توجه ستمگران و جباران روزگار قرار گرفته و لوئی شانزدهم، ناپلئون، هیلتر و جانورانی از این قبیل همواره نسخهای از آن را با خود همراه داشتند و با خواندن آن سرمشق دوروئی و خیانت و جنایت نسبت به مردم را فرا گرفته و میگیرند.
این شاعر توانا در زمینه نقد و ترجمه کارهای ادبی جالبی کرده بود از جمله برخی از آثار شکسپیر و ای.ایکامینگز شاعر آمریکائی را به زبان ایتالیائی ترجمه کرد.
[[یوجنیوائوجنیو مونتاله]] Eugenio Montale
[[رده:ادبیات ایتالیا|ادبیات ایتالیا]]
|