زبان مازندرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

|dia1=مازندرانی|تبری یا مازندرانی

|lc1=mzn|ld1=مازندرانی|تبری یا مازندرانی

|mapcaption=مناطقی که گویشوران تبری یا مازندرانی دارد.

'''زبان تبری یا مازَندَرانی''' (مازرونی یا طبری / تبری) نام یکی از [[زبان‌های ایرانی]] است که در زیرشاخهٔ زبان‌های [[زبان‌های کناره دریای کاسپین|کنارهٔ دریای کاسپین]] [[زبان‌های کناره دریای خزر|کنارهٔ دریای خزر]] از شاخهٔ زبان‌های [[زبان های ایرانی شمال غربی|شمال‌غربی]] قرار دارد. این زیرشاخه شامل زبانهای [[تالشی]]، [[هرزندی]]، [[گورانی]]، [[گیلکی]]، [[تبری]] یا مازندرانی، برخی از زبانهای [[زبان تاتی ایران|تاتی یا آذری]] و [[سمنانی]] می‌باشد که از دیدگاه تاریخی به [[زبان پارتی|زبان پهلوی اشکانی]] وابسته‌اند.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/dimli DIMLĪ in Encyclopædia Iranica], Garnik Asatrian</ref>

# مناطق شرقی و شمالی استان [[تهران]] مانند [[فیروزکوه]]، [[دماوند]]، [[رودبار قصران]] ،[[فشم]]،[[اوشون]]،[[شمشک]]

# منطقه قصران باستانی: شامل مناطق لاوشان،اوشان، فشم، شمشک، گاجره و روستاهای کوهپایه‌ای توچلالتوچال تا مناطق غربی رودخانه جاجرود.

نویسندگان [[مسالک و ممالک]] در نخستین قرنهای اسلامی در ذیل گفتار دیلمان و طبرستانتبرستان از این گویش یاد می‌کنند. ابوعبدالله [[مقدسی]] می‌گوید: «زبان [[کومش]] و [[گرگان]] به هم نزدیک است. '''ها''' بکار می‌برند و می‌گویند '''هاکن''' و '''هاده''' و آن را حلاوتی‌ست، و زبان مردم طبرستان بدانها نزدیک است مگر در آن شتاب است».<ref>احسن التّقاسیم فی معرفة الاقالیم، ص ۳۶۸</ref> از این گونه نوشته‌ها فقط پیداست که گویش طبری را در قرنهای نخستین اسلامی بازشناخته‌اند ولی از آنچه در ادامه می‌آید می‌توان دریافت که به این گویش نوشته‌ها و شعرهایی بوده که امروز پاره‌ای از آنها به ما رسیده‌است. این نامها و نوشته‌های اندک نشان می‌دهد که چون طبرستان پس از برافتادن شاهنشاهی [[ساسانی]] مدتها از دایره نفوذ خلافت بیرون بوده و چندین قرن حکومت محلی داشته این گویش دارای سنت ادبی شده و این سنت پس از برافتادن آن حکومتها از میان رفته است.<ref>واژه‌نامهٔ طبری، صادق کیا، انتشارات دانشگاه تهران، سال 1327، ص 10</ref>